Χρήστος Σταϊκούρας, υπουργός Οικονομικών
«Λευκό καπνό» έβγαλαν οι νέες διαπραγματεύσεις των επικεφαλής των θεσμών με το οικονομικό επιτελείο, για μια σειρά από «καυτά» θέματα της 13ης αξιολόγησης.
Μάλιστα, υπήρξαν εκκρεμότητες στις οποίες έγινε… ανατροπή κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή, καθώς τα τεχνικά κλιμάκια είχαν απορρίψει τις ελληνικές θέσεις, αλλά οι επικεφαλής τους πείστηκαν από την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Οικονομικών.
Ψηλά στην ατζέντα βρέθηκε ο σχεδιασμός του νέου ΕΝΦΙΑ, οι εκκρεμείς συντάξεις και η προστασία της α΄κατοικίας για τα ευάλωτα νοικοκυριά, αφού ο ιδιωτικός Φορέας Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων θα λειτουργήσει τελικά μέσα στο 2023 και όχι στο τέλος του ερχόμενου Μαρτίου.
Θα πρέπει να σημειωθεί πάντως, ότι στην γενική εικόνα, οι θεσμοί αναμένεται να επισημάνουν την καλή πορεία της αξιολόγησης σε πολλούς τομείς, κάτι που θα αποτυπωθεί και στην έκθεσή τους.
Μείωση 4% στον ΕΝΦΙΑ
Μειωμένος κατά σχεδόν 60-70 εκατ. ευρώ αναμένεται να είναι ο νέος ΕΝΦΙΑ, που σημαίνει ότι το ποσοστό της νέας ελάφρυνσης θα κυμανθεί λίγο υψηλότερα από τις αρχικές εκτιμήσεις, κοντά στο 4%.
Σύμφωνα με πληροφορίες, από τα τέσσερα σενάρια που επεξεργάζεται η 18μελής ομάδα του Υπουργείου Οικονομικών, η οποία έχει συσταθεί από το περασμένο καλοκαίρι για την αναπροσαρμογή του φόρου με βάση τις νέες αντικειμενικές αξίες, στους θεσμούς παρουσιάστηκε το επικρατέστερο αυτών.
Ωστόσο, για να «κλειδώσει» ο πλήρης σχεδιασμός του φόρου, θα πρέπει να «τρέξει» και μία δοκιμαστική εκκαθάριση, η οποία θα δείξει το τελικό αποτέλεσμα επί των εισπράξεων. Σύμφωνα με τον Υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα, θα απαιτηθούν επιπλέον 15 ημέρες μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία.
Άλλωστε, οι επικεφαλής των θεσμών σημείωσαν στο οικονομικό επιτελείο ότι στο τέλος της άσκησης θα πρέπει να φαίνεται πως η εισπραξιμότητα να είναι πολύ υψηλή, ακόμα και πάνω από το 90%.
Η άσκηση αποτελεί μεγάλο «πονοκέφαλο» για το Υπουργείο Οικονομικών, καθώς στο νέο ΕΝΦΙΑ θα πρέπει να ενσωματωθεί ο συμπληρωματικός φόρος στον βασικό, να μπουν στο σύστημα οι 3.500 περιοχές που έως τις αρχές του έτους δεν είχαν ενταχθεί στον αντικειμενικό προσδιορισμό, αλλά να υπάρξουν και οι απαραίτητοι «κόφτες» σε τιμές – ζώνες που οι αξίες εκτοξεύθηκαν, αλλά ο φόρος θα πρέπει να παραμείνει τουλάχιστον στα ίδια επίπεδα με πέρυσι.
Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που έχει τεθεί, το σχετικό νομοσχέδιο θα πρέπει να κατατεθεί στη Βουλή έως το τέλος Φεβρουαρίου, ώστε στη συνέχεια να αποσταλούν τα εκκαθαριστικά του φόρου στους ιδιοκτήτες ακινήτων. Η πρώτη δόση αναμένεται να πληρωθεί στο τέλος Μαρτίου σε 10 μηνιαίες δόσεις, ωστόσο είναι ανοιχτό το ενδεχόμενο οι καταβολές να ξεκινήσουν από τον Απρίλιο. Σε αυτή την περίπτωση, την οποία δεν προκρίνει το Υπουργείο Οικονομικών, η τελευταία δόση θα καταβληθεί μέσα στο πρώτο δίμηνο του 2023.
Προστασία της α’ κατοικίας
Πρόκειται για μια μακρά και ιδιαίτερα δύσκολη διαπραγμάτευση με τους επικεφαλής των θεσμών, με το Υπουργείο Οικονομικών να κερδίζει τη μάχη στο μέτωπο της προστασίας της α’ κατοικίας.
Υπενθυμίζεται πως τα τεχνικά κλιμάκια στις αρχές του μήνα είχαν απορρίψει την πρόταση της κυβέρνησης, η προστασία των ευάλωτων νοικοκυριών που έχουν δηλώσει στην Ειδική Γραμματεία Ιδιωτικού Χρέους ότι προτίθεται να πτωχεύσουν όταν ενεργοποιηθεί ο ιδιωτικός Φορέας Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων να αποτυπωθεί σε νόμο, ο οποίος τελικά θα τεθεί σε λειτουργία με μεγάλη καθυστέρηση, στις αρχές του 2023.
Επίσης, είχαν στείλει στο… συρτάρι και την πρόταση να δίνεται στεγαστικό επίδομα στα συγκεκριμένα νοικοκυριά, στο ενδιάμεσο διάστημα, μέχρι να πτωχεύσουν.
Τελικά, όπως φαίνεται οι επικεφαλής των θεσμών φαίνεται να πείστηκαν από το οικονομικό επιτελείο πως αυτό το επίδομα μπορεί να δοθεί από τώρα, προκειμένου να υπάρξει σημαντική ανάσα τόσο για τους δανειολήπτες όσο και για τις τράπεζες, οι οποίες θα δουν ροή χρήματος στα ταμεία τους.
Πληροφορίες, αναφέρουν ωστόσο, πως το θέμα επιστρέφει στα χέρια των τεχνικών κλιμακίων, καθώς θα πρέπει να μπουν σημαντικοί «κόφτες» για τους δικαιούχους της επιδότησης. Κι αυτό γιατί οι θεσμοί εκτιμούν ότι αρκετοί δανειολήπτες έχουν δηλώσει πρόθεση πτώχευσης, με αποτέλεσμα να προστατεύονται από τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς, μέχρι την ενεργοποίηση του Φορέα, ο οποίος θα πρέπει να αποκτήσει τα ακίνητά τους, δίνοντάς τους το δικαίωμα να παραμείνουν σε αυτά ως ενοικιαστές. Μάλιστα, οι ευάλωτοι οικονομικά δανειολήπτες θα λαμβάνουν και επίδομα ενοικίου από το κράτος που θα ξεκινά από τα 70 ευρώ και θα φτάνει έως και 210 ευρώ μηνιαίως, ανάλογα με την οικογενειακή και περιουσιακή κατάσταση του οφειλέτη.
Ωστόσο, εκτιμούν πως αρκετοί δανειολήπτες «κρύβονται» πίσω από την άτυπη προστασία της πρώτης κατοικίας (πρόκειται για συμφωνία ανάμεσα σε κυβέρνηση και τράπεζες), καθώς η πρόθεση πτώχευσης που έχουν υποβάλει δεν είναι δεσμευτική και οι δανειστές εκφράζουν την ανησυχία τους ότι την τελευταία στιγμή θα αποσύρουν τη δήλωση προπτώχευσης, αφού έχουν εκμεταλλευτεί επί μακρόν την προστασία από πλειστηριασμούς, αλλά και το στεγαστικό επίδομα.
«Αγκάθι» οι εκκρεμείς συντάξεις
Ένα ειδικό κεφάλαιο αναμένεται να αφιερώσουν οι θεσμοί στην έκθεσή τους για την 13η μεταμνημονιακή αξιολόγηση στο μεγάλο «στοκ» των εκκρεμών συντάξεων. Το Υπουργείο Εργασίας διαβεβαίωσε τους δανειστές ότι γίνεται ένας πραγματικός αγώνας δρόμου, μέχρι την εκκαθάρισή τους.
Με βάση την προηγούμενη έκθεση της Κομισιόν, αυτό θα πρέπει να έχει συμβεί έως τον ερχόμενο Απρίλιο, με τους θεσμούς να έχουν βάλει στο «στόχαστρο» την πορεία μείωσης του «στοκ». Έτσι, το μεγάλο «κρας τεστ» αναμένεται στον επόμενο έλεγχο της ελληνικής οικονομίας λίγο πριν το Πάσχα.
Ληξιπρόθεσμα χρέη
Αντίστοιχος «πονοκέφαλος» υπάρχει και τα ληξιπρόθεσμα χρέη του ελληνικού δημοσίου. Το Υπουργείο Οικονομικών έχει δεσμευθεί πως θα ξεπληρώσει άμεσα τις οφειλές του προς τον ιδιωτικό τομέα, ωστόσο οι θεσμοί ακούν εδώ και πολλά χρόνια αυτή τη δέσμευση.
Πρόκειται άλλωστε, από τις «ουρές» παλαιότερων αξιολογήσεων, με τους δανειστές να πιέζουν ασφυκτικά το οικονομικό επιτελείο να κλείσει άμεσα το κεφάλαιο «ληξιπρόθεσμα χρέη».