Πολλαπλά μηνύματα προς την κυβέρνηση, με βασικά επίδικα να διατηρηθεί η πολιτική σταθερότητα, να συνεχιστεί η μεταρρυθμιστική προσπάθεια την επόμενη τριετία και να ληφθούν κρίσιμες αποφάσεις για το μέλλον της οικονομίας χωρίς τον φόβο της ευθύνης, έστειλαν χθες κορυφαίοι θεσμικοί παράγοντες και στελέχη της αγοράς.

Γιάννης Στουρνάρας, Αλέξης Πατέλης, Φωκίων Καραβίας, Αλέξανδρος Εξάρχου, Γιάννης Παράσχης αλλά και ο Νίκος Βέττας του ΙΟΒΕ, τοποθετήθηκαν με αιχμηρό, αλλά ουσιαστικό τρόπο για την επόμενη ημέρα στη χώρα και στην οικονομία, μετά τα αποτελέσματα των εκλογών.

1

Το κακό εκλογικό αποτέλεσμα για το κυβερνών κόμμα, και παρά την απουσία αντιπολίτευσης, ενίσχυσε τις ανησυχίες για επιστροφή του λεγόμενου «πολιτικού κινδύνου» ο οποίος ουκ ολίγες φορές στο παρελθόν έχει παραλύσει την οικονομία.

Κυβερνήσεις που βρέθηκαν σε παρόμοια θέση με αυτήν του Κ. Μητσοτάκη, προέβησαν σε κινήσεις πανικού, ανέβαλαν κορυφαίες και απόλυτα αναγκαίες μεταρρυθμίσεις ή πήραν πίσω μέτρα που στήριζαν την ανάπτυξη, με αποτέλεσμα το πισωγύρισμα στην οικονομία και στην αγορά.

Αυτό ακριβώς φοβούνται θεσμικοί παράγοντες και στελέχη της αγοράς. Μήπως δηλαδή η κυβέρνηση της ΝΔ πανικοβληθεί από την σχετικά κακή εικόνα της περασμένης Κυριακής, «μπλοκάρει» και ανακόψει μια μεταρρυθμιστική ορμή η οποία από το 2019 είχε βγάλει τη χώρα από το αδιέξοδο, είχε δημιουργήσει συνθήκες επενδυτικής ευφορίας, εκτόξευσε το Χρηματιστήριο και έφερε προσδοκίες για οριστικό κλείσιμο των μνημονιακών κεφαλαίων του παρελθόντος.

Την αρχή έκανε ο διοικητής της ΤτΕ, Γιάννης Στουρνάρας, ο οποίος μιλώντας στο διεθνές συνέδριο του ΤΜΕΔΕ, ουσιαστικά έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου στην κυβέρνηση για την επόμενη τριετία.

«Η κυβέρνηση δεν έχει κανένα λόγο να κάνει πίσω. Εχει μπροστά της 3 καθαρά χρόνια. Ως κεντρικός τραπεζίτης λέω ότι ο δρόμος είναι μόνο μπροστά για τις μεταρρυθμίσεις».

Ο διοικητής της ΤτΕ ανάφερε επίσης ότι «σήμερα η χώρα ακόμα ανακάμπτει, ενώ η θεωρία πως η Ελλάδα είναι μόνο τουρισμός και ακίνητα δεν ισχύει, διότι αδικεί άλλους τομείς, όπως η βιομηχανία και οι κατασκευές. Σύμφωνα με τον κ. Στουρνάρα, «γραφειοκρατία και καθυστερήσεις στην δικαιοσύνη είναι σήμερα τα μεγαλύτερα προβλήματα, ενώ απαιτείται να προχωρήσουν γρήγορα επιπλέον μεταρρυθμίσεις  έτσι ώστε να αυξηθεί ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας.

Για την μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους επεσήμανε πως είναι εξασφαλισμένη εφόσον τρέξει η ανάπτυξη και πετυχαίνουμε πρωτογενή πλεονάσματα πέριξ του 2% τα επόμενα χρόνια.

Εστίασε μάλιστα, στην αύξηση των αποταμιεύσεων των νοικοκυριών, την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, την ενίσχυση του ανταγωνισμού στον τραπεζικό τομέα και τις παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό.

Αλέξης Πατέλης

Σε παρόμοιο μήκος κύματος, από το ίδιο συνέδριο, ο προϊστάμενος στο οικονομικό γραφείο της γενικής γραμματείας πρωθυπουργού της προεδρίας της κυβέρνησης, Αλέξης Πατέλης, αναφέρθηκε στην επόμενη ημέρα από τις εκλογές. «Έχει ενδιαφέρον να δούμε τι έγινε στις αγορές μετά τις εκλογές στη Γαλλία, το κόστος για το γαλλικό ομόλογο αυξήθηκε, καθώς οι επενδυτές αναγνωρίζουν ένα μεγαλύτερο ρίσκο. Πρέπει να διαφυλάξουμε τη δημοσιονομική αξιοπιστία που έχουμε χτίσει όλα αυτά τα χρόνια και αποδίδει με χαμηλότερο κόστος δανεισμού, περισσότερες επενδύσεις και ταχύτερη ανάπτυξη» προειδοποίησε.

Για το… ταρακούνημα της ευρωκάλπης είπε ότι δεν είναι μπροστά στο ταρακούνημα «που θα μας επιφυλάξουν οι αγορές εάν οι σειρήνες των έξτρα παροχών και της μεταρρυθμιστικής αδράνειας επικρατήσουν» και συνέχισε: «Ο λαός δεν ζήτησε δημοσιονομική χαλαρότητα, αντιθέτως το κόμμα που πρότεινε δαπάνες με επιπλέον 45 δισεκατομμύρια ευρώ έλαβε 15%. Ο κόσμος ζήτησε βελτίωση της καθημερινότητάς του, βελτίωση του κράτους, μεταρρυθμίσεις, καλύτερη υγεία και μεταφορές, να αυξηθούν ταχύτερα οι μισθοί.»

Ειδικά για την φορολογική μεταρρύθμιση των ελεύθερων επαγγελματιών, που σήκωσε θύελλα και πλήγωσε εκλογικά την κυβέρνηση ο κ. Πατέλης είπε ότι δεν υπάρχει περίπτωση ριζικής αναθεώρησής της.

Να σημειωθεί ότι στο συνέδριο του ΤΜΕΔΕ, όπου μίλησε ο επικεφαλής του ΙΟΒΕ, Ν. Βέττας, τόνισε μεταξύ άλλων ότι: «Η ελληνική οικονομία πρέπει να δημιουργεί πλεονάσματα και για την πορεία προς την πράσινη μετάβαση, εκτός από τα δημοσιονομικά πλεονάσματα γεγονός που αποτελεί μια πρόκληση, αλλά δεν θα πρέπει να μας πανικοβάλει. για την προσπάθεια που πρέπει να γίνει αλλά και για το μέγεθος των πλεονασμάτων που απαιτούνται.

Αλέξανδρος Εξάρχου

Πιο ευθύς ως προς τις προειδοποιήσεις του ήταν ο Αντιπρόεδρος του Δ.Σ. και Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου Intrakat.

Ο Αλέξανδρος Εξάρχου, με αφορμή την άμεση αντίδραση της πολιτείας και του κατασκευαστικού κλάδου στο πρόσφατο τροχαίο δυστύχημα του Ισθμού, όταν και ελήφθησαν κρίσιμες αποφάσεις σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, είπε: «Θα πρέπει εφεξής να αποτελέσει πρότυπο για τη χώρα στην προσπάθειά της να αλλάξει το παραγωγικό της μοντέλο. Αντίθετα, εάν ενισχυθεί το νέο φαινόμενο αδυναμίας λήψης αποφάσεων στο κράτος λόγω ευθυνοφοβίας, το οποίο εμποδίζει την υλοποίηση σημαντικών έργων και επενδύσεων, τότε θα είναι θέμα λίγων ετών προτού η χώρα να βρεθεί ξανά σε αδιέξοδο.

Ο κ. Εξάρχου επέμεινε στην ανάγκη συνέχισης των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων προκειμένου να αλλάξει η οικονομία, ενώ υπογράμμισε την αιφνίδια εμφάνιση ενός αρνητικού φαινομένου στο κράτος που συνδέεται με την αδυναμία λήψης αποφάσεων λόγω του φόβου πιθανού ελέγχου, με αποτέλεσμα την αναστολή των διαδικασιών υλοποίησης σημαντικών επενδύσεων και έργων. Μάλιστα,  χαρακτήρισε την τάση αυτή τον μεγαλύτερο κίνδυνο στην προσπάθεια της χώρας να προσελκύσει επενδύσεις και να αλλάξει την οικονομία της.

Παράλληλα, υπογράμμισε ότι η ελληνική οικονομία ακόμη στηρίζεται κυρίως στην κατανάλωση και τον τουρισμό, με αποτέλεσμα να εξαρτάται υπερβολικά από έναν κλάδο ή να ανακυκλώνει και να μην δημιουργεί νέο πλούτο μέσα από διεθνώς εμπορεύσιμα προϊόντα και υπηρεσίες. Και επανέλαβε ότι η ανάπτυξη των τελευταίων ετών δεν έχει τα χαρακτηριστικά νίκης, αλλά ήταν απλώς μία μεγάλη προσπάθεια επιβίωσης της χώρας, που με πολύ κόπο είχε αποφύγει τις συνέπειες της πτώχευσης.

Επιπλέον, ο κ. Εξάρχου επισήμανε ότι χωρίς το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) η κατάσταση της οικονομίας θα ήταν εντελώς διαφορετική, υπογραμμίζοντας ότι απαιτούνται γρήγορες ενέργειες, θάρρος και αλλαγή νοοτροπίας ώστε να επιτευχθεί η απορρόφηση του προγράμματος. Και σχολίασε ότι το RRF αποτελεί εργαλείο για τη δημιουργία νέων δομών στην οικονομία, όμως εάν παράλληλα δεν επιχειρηθεί η αλλαγή της παραγωγικής βάσης της χώρας, το 2032, όταν και θα λήξει η περίοδος χάριτος του ελληνικού χρέους, θα βρεθούμε σε μία κατάσταση πολύ χειρότερη από το 2010 ή το 2015 και πιθανότατα εκ νέου υπό εποπτεία.

Φωκίων Καραβίας

Ο επικεφαλής της Eurobank, Φωκίων Καραβίας, από το βήμα της 32ης Τακτικής Γενικής Συνέλευσης του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), αναφέρθηκε στο «θαύμα» του τουρισμού και στο τι πρέπει να κάνει η Ελλάδα.

«Μήπως δεν αντέχουμε την επιτυχία, λες και η Ελλάδα έχει να επιδείξει πολλές αντίστοιχες; Βλέπουμε πάντοτε τη σκοτεινή πλευρά; Παρατηρώ ότι αναπτύσσεται ένας δημόσιος διάλογος γύρω από τον λεγόμενο “υπερτουρισμό”. Δεν πιστεύω ότι η Ελλάδα έχει τέτοιο ζήτημα. Ίσως ένας ή δύο προορισμοί, σε σχέση με κάποια συγκεκριμένη μορφή προσέλευσης τουριστών. Αλλά να το ανάγουμε σε καθολικό πρόβλημα είναι εκτός από ανακριβές και αυτοκαταστροφικό».

«Υπάρχουν ζητήματα; Ασφαλώς. Έχουμε πρόβλημα υποδομών. Χρειαζόμαστε γρήγορα μαζικές επενδύσεις σε κρίσιμες υποδομές. Ευτυχώς υπάρχουν οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης και τα άλλα ευρωπαϊκά κονδύλια, αν τα αξιοποιήσουμε πλήρως και με σωστή στόχευση για το μέγιστο θετικό αντίκτυπο. Χρειάζεται ρύθμιση ορισμένων πτυχών και να επιταχύνουμε τα πολλά σημαντικά βήματα που έχουν ήδη γίνει, με δική σας κυρίως πρωτοβουλία, για τη μετάβαση σε ένα βιώσιμο μοντέλο φιλοξενίας, με προτεραιότητα στην περιβαλλοντική και κοινωνική ευαισθησία», είπε και συνέχισε.

Θα χρειαστούν σημαντικές επενδύσεις. Είμαστε εδώ, πάντοτε στρατηγικός εταίρος του ΣΕΤΕ και του ελληνικού τουρισμού, για να τις υποστηρίξουμε με τεχνογνωσία στη χρηματοδότηση και με κεφάλαια. Με εθνικό σχεδιασμό για τις υποδομές, με ιδιωτικές πρωτοβουλίες από εσάς και με τη δική μας συμβολή, ο ελληνικός τουρισμός μπορεί να υποδεχτεί περισσότερους επισκέπτες, να τους προσφέρει ακόμη καλύτερη ταξιδιωτική εμπειρία και να στηρίξει μακροπρόθεσμα και βιώσιμα την ευημερία στην Ελλάδα -δεν χρειάζεται μιζέρια, χρειάζεται να στηρίξουμε τους πρωτοπόρους της μετάβασης στο τουριστικό προϊόν του μέλλοντος, που μπορεί να ταυτιστεί με την Ελλάδα».

Γιάννης Παράσχης

Από τη Γενική Συνέλευση του ΣΕΤΕ, ο πρόεδρος του, Γιάννης Παράσχης, αφού μίλησε για το θετικό αποτύπωμα του τουρισμού, αναφέρθηκε στις πέντε κεντρικές προτεραιότητες του ΣΕΤΕ, όπως αυτές έχουν τεθεί, με ορίζοντα το 2030: Τις επενδύσεις και την ανταγωνιστικότητα, το ζήτημα των υποδομών, τη διαχείριση των προορισμών, την αγορά εργασίας και τη βιωσιμότητα.

Εστιάζοντας στις υποδομές, ο Γ. Παράσχης ανέδειξε την απουσία μεγάλου συνεδριακού κέντρου στη χώρα, λέγοντας: «Θα σταθώ εδώ ενδεικτικά στο έλλειμα συνεδριακής υποδομής στην Αθήνα, αλλά και την ανάγκη αναβάθμισης σχετικής υποδομής στη Θεσσαλονίκη. Ένα έλλειμμα που οδηγεί σε απώλειες θέσεων εργασίας και εσόδων, που καθιστά δυσχερή έως αδύνατη την προσέλκυση μεγάλων συνεδρίων και δεν επιτρέπει την άμβλυνση του φαινομένου της εποχικότητας».

Παράλληλα τόνισε ότι «η αναπτυξιακή δυναμική του ισχυρού brand Ελλάδα που χτίστηκε τα τελευταία χρόνια δείχνει σημαντική ανθεκτικότητα. Και αυτό παρά τον εντεινόμενο ανταγωνισμό από τις γειτονικές αγορές, τη μειούμενη ένταση του λεγόμενου revanche travel μετά την πανδημία, αλλά και τις συνεχιζόμενες γεωπολιτικές κρίσεις στην περιοχή μας, με κυρίαρχες τις συρράξεις σε Ουκρανία και Γάζα, τις φυσικές καταστροφές που μας έπληξαν, τις συνεχιζόμενες πιέσεις στα εισοδήματα από τον επίμονο πληθωρισμό αλλά και την ευρύτερη κοινωνική προβληματική που ανέδειξαν οι ευρωπαϊκές εκλογές».

Διαβάστε επίσης:

JP Morgan για Viva Wallet: Εξαιρετική εξέλιξη και για τους δύο η απόφαση του δικαστηρίου, κοιτάμε μπροστά
Αλλαγές σε συντάξεις: Έρχεται νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο για ΕΑΣ και ενιαίο κανονισμό παροχών
Πόσο αυξήθηκαν οι τιμές στις ενοικιάσεις γραφείων και καταστημάτων το 2023