«Καμπανάκι» ΔΝΤ για τις καταθέσεις: Τι είναι το «Rainy Day Fund» που προτείνει η Λαγκάρντ – H πρόταση-κόλαφος για την Ελλάδα

Υπέρ της δημιουργίας ενός ειδικού ταμείου για απρόβλεπτες περιστάσεις (rainy day fund) στη ζώνη του ευρώ τάχθηκε η επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ μιλώντας σήμερα στο Γερμανικό Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών στο Βερολίνο για την ενίσχυση της αρχιτεκτονικής της Eυρωζώνης. Iδιαίτερα, όπως υποστήριξε, η Ελλάδα, ως κράτος υψηλής «επικινδυνότητας», θα πρέπει να καταβάλει ακόμη και υπερδιπλάσιες πάγιες εισφορές σε έναν μελλοντικό Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Μηχανισμό.

Η διευθύντρια του Ταμείου, Κριστίν Λαγκάρντ, έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην ανάγκη να γίνουν το συντομότερο, ει δυνατόν στη Σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου, τα επόμενα βήματα για την τραπεζική ενοποίηση, σημειώνοντας ότι «ένας από τους στόχους της τραπεζικής ένωσης είναι η αποτροπή μιας νέας κρίσης».

Ενώ είναι γνωστό ότι η Γερμανία μπλοκάρει την ευρωπαϊκή ασφάλιση καταθέσεων, για να αποφύγει τη μεταφορά βαρών στους Γερμανούς φορολογούμενους από προβληματικά τραπεζικά συστήματα της ευρωζώνης, η Λαγκάρντ έδωσε ιδιαίτερη έμφαση, μιλώντας σε γερμανικό ακροατήριο, στην ανάγκη να υπάρξει μηχανισμός ασφάλισης των καταθέσεων, αλλά και ένα κοινό ταμείο για αντιμετώπιση τραπεζικών καταρρεύσεων.

Η ενιαία εποπτεία των τραπεζών, το νέο πλαίσιο για τις καταρρεύσεις τραπεζών και τα νέα εργαλεία για την αντιμετώπιση τραπεζικών κρίσεων «αποτελούν μεγάλα επιτεύγματα», τόνισε η Λαγκάρντ, αλλά «η έλλειψη ενός σχήματος κοινής ασφάλισης καταθέσεων και οικονομικής υποστήριξης του Ενιαίου Μηχανισμού Εξυγίανσης θέτουν σε κίνδυνο όσα έχουν ήδη επιτευχθεί».

Μάλιστα, η Λαγκάρντ χρησιμοποίησε το παράδειγμα της Κύπρου, μιλώντας για τους κινδύνους που απειλούν τα κράτη της ευρωζώνης, όσο δεν υπάρχουν κοινοί μηχανισμοί προστασίας των καταθέσεων και εκκαθάρισης προβληματικών τραπεζών.

«Αν μια τράπεζα καταρρεύσει, το σύστημα εγγύησης καταθέσεων μιας χώρας μπορεί, τουλάχιστον μερικώς, να αποζημιώσει τους καταθέτες. Όμως, σε μια κρίση, όπου απειλούνται πολλές τράπεζες ταυτόχρονα, οι δυνατότητες ενός εθνικού συστήματος μπορεί να ξεπερασθούν. Τότε γίνεται αδύνατη η αποζημίωση των ασφαλισμένων καταθετών, εκτός αν αναλάβει τα βάρη η κυβέρνηση. Αν τα κόστη είναι μεγάλα, τότε γεννάται πρόβλημα εθνικού χρέους. Σκεφθείτε την περίπτωση της Κύπρου, το 2013», τόνισε χαρακτηριστικά η διευθύντρια του Ταμείου.

Η πρόταση του ΔΝΤ για την κοινή ασφάλιση των καταθέσεων, όπως την παρουσίασε η Κρ. Λαγκάρντ, είναι να υποχρεωθούν οι τράπεζες, προκειμένου να εξασφαλίσουν κάλυψη από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό εγγύησης καταθέσεων, να «καθαρίσουν με επιθετικό τρόπο τους ισολογισμούς τους», μειώνοντας τα προβληματικά δάνεια. «Καλωσορίζουμε τις πρόσφατες προτάσεις να αρχίσουν να εφαρμόζονται περιεκτικά σχέδια δράσεις με σαφή χρονοδιαγράμματα» για τη μείωση των «κόκκινων» δανείων, τόνισε η Λαγκάρντ.

Ουσιαστικά, αυτή η πρόταση του Ταμείου απαντά στον προβληματισμό της Γερμανίας για την κάλυψη με εγγυήσεις τραπεζικών συστημάτων, όπως το ιταλικό ή το ελληνικό, που έχουν πολύ υψηλά ποσοστά προβληματικών δανείων.

Η δεύτερη πρόταση του Ταμείου, που θα μπορούσε να έχει αναφορά και στις ελληνικές τράπεζες, είναι να αξιοποιήσουν οι τράπεζες την καλή παρούσα συγκυρία για να συγκεντρώσουν νέα κεφάλαια, ώστε να διασφαλίσουν ότι θα έχουν τη δυνατότητα να απορροφήσουν οποιεσδήποτε μελλοντικές ζημιές.

Ουσιαστικά, το Ταμείο δείχνει το δρόμο για να προσφερθούν επαρκείς εγγυήσεις στην Γερμανία, ώστε να ξεμπλοκάρει τη διαπραγμάτευση για την εγγύηση καταθέσεων: να δοθούν εγγυήσεις μόνο στις τράπεζες που θα εφαρμόσουν σχέδια μείωσης των «κόκκινων» δανείων υπό στενή επιτήρηση και εφόσον έχουν ισχυρούς δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας.

Σύμφωνα με μελέτη του Ταμείου, όπως τόνισε η Λαγκάρντ, ένα ευρωπαϊκό ταμείο με ετήσια εισφορά 0,35% του ΑΕΠ θα μπορούσε να μειώνει έως και κατά 50% τις επιπτώσεις στην ανάπτυξη από μια οικονομική κρίση, επειδή οι κυβερνήσεις δεν θα υποχρεώνονται να εφαρμόζουν πολύ σκληρά και υφεσιακά προγράμματα λιτότητας.

Ουσιαστικά το ΔΝΤ προτείνει να τοποθετούνται ετησίως σε ένα ειδικό ταμείο για απρόβλεπτες περιστάσεις (rainy day fund) 36 δισ. ευρώ, ήτοι το 0,35% του ΑΕΠ της ζώνης του ευρώ, από το οποίο θα χρηματοδοτούνται τα κράτη σε εποχές κρίσης για να αντιμετωπίζουν τις δημοσιονομικές δυσκολίες.

Σύμφωνα με το ΔΝΤ, οι κυρίως δικαιούχοι ενός τέτοιου σχήματος μόνιμης στήριξης θα είναι κράτη όπως η Φινλανδία, η Ελλάδα, η Πορτογαλία και η Ισπανία. Για το λόγο αυτό και θα πρέπει να συνεισφέρουν στο ταμείο ποσό της τάξης του 0,5%- 1,5% του ΑΕΠ ετησίως όταν οι οικονομίες τους θα έχουν ανακάμψει. Στην Ελλάδα η συνεισφορά υπολογίζεται περί το 1% του ΑΕΠ ετησίως (1,8 δισ. ευρώ) ποσό πολύ υψηλότερο από άλλα κράτη. Το ΔΝΤ εκτιμά ότι τα κράτη θα λάβουν ποσό της τάξης του 10% με 20% του ΑΕΠ τα χρόνια της κρίσης αν τεθεί ένα ανώτατο όριο στις σωρευτικές μεταβιβάσεις.

«Ανάλογα με το βάθος της ύφεσης, οι χώρες θα λαμβάνουν κεφάλαια από το ταμείο που θα τις βοηθούν να αντισταθμίζουν τις ελλείψεις στον προϋπολογισμό τους. Σε ακραίες περιπτώσεις, το ταμείο αυτό θα μπορούσε να δανειστεί, ωστόσο τυχόν δανεισμός θα επιστρεφόταν από τις μελλοντικές συνεισφορές των μελών τους… θα είναι ένα προσωρινό μαξιλάρι και όχι ένα μόνιμο μαξιλάρι», ανέφερε η Γαλλίδα επικεφαλής του ΔΝΤ.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: Αντίστροφη μέτρηση για τα stress tests – Οι προετοιμασίες των ελληνικών τραπεζών

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Άμεσες οι κινήσεις της διοίκησης Φραγκιαδάκη για το πρόγραμμα αναδιάρθρωσης του ομίλου ΕΤΕ

MH ΧΑΣΕΤΕ: Ν. Καραμούζης: Οι ελληνικές τράπεζες πρέπει να πείσουν την επενδυτική κοινότητα