Μεγάλη αναστάτωση και πολλά ερωτήματα προκάλεσε το αποκαλυπτικό ρεπορτάζ του mononews και της δημοσιογράφου, Μαρίνας Πρωτονοταρίου, σχετικά με την οδηγία της Κομισιόν για τους καυστήρες πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Η οδηγία ουσιαστικά προωθεί τη λογική των «καθαρών» κτιρίων, δηλαδή να μην χρησιμοποιούν καυστήρες, οι οποίοι λειτουργούν με ορυκτά καύσιμα μέχρι το 2040.

Και μπορεί ο χρόνος αυτός να φαντάζει μακρινός, ωστόσο, δεν είναι λίγοι εκείνοι που άρχισαν να ρωτούν αν και πώς μπορεί να ισχύσει ένα τέτοιο μέτρο στην Ελλάδα, γεγονός που θα οδηγούσε σε μεγάλη ανατροπή σε εκατομμύρια κτίρια.

Ασφαλώς πρόκειται για μια κοινοτική οδηγία η οποία θέτει ορισμένα πλαίσια, ωστόσο, είναι δύσκολη έως ανέφικτη μια τέτοια επιλογή καθώς το κόστος θα ήταν τεράστιο για να γίνουν αλλαγές στις εγκαταστάσεις θέρμανσης των κτιρίων σε όλη την Ελλάδα.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, όπως αναφέρουν πληροφορίες από το υπουργείο Ενέργειας, «το κόστος εφαρμογής μια τέτοιας πολιτικής θα ήταν τεράστιο, καθώς θα είναι πολύ δαπανηρή η αλλαγή στις εγκαταστάσεις και δεν περιλαμβάνεται ένας τέτοιος στόχος στο ελληνικό ΕΣΕΚ».

Αλλωστε και στο προσχέδιο συμφωνίας της συνόδου COP28, οι αναφορές για σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων αφαιρέθηκαν.

Το έγγραφο, το οποίο θα πρέπει να εγκριθεί από 200 χώρες, θέτει μια σειρά από δράσεις που «θα μπορούσαν» να λάβουν οι χώρες για να επιτύχουν τον στόχο για μηδενικές καθαρές εκπομπές ρύπων ώς το 2050.

Σε αυτές περιλαμβάνεται και η μείωση της «παραγωγής και κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων, με δίκαιο, συντεταγμένο, και ισότιμο τρόπο ώστε να επιτευχθούν μηδενικές καθαρές εκπομπές ρύπων ώς, πριν ή κοντά στο 2050».

Τι λέει η οδηγία

Επετεύχθη τις προηγούμενες μέρες προσωρινή συμφωνία μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη μείωση των εκπομπών και της χρήσης ενέργειας των κτιρίων σε ολόκληρη την ΕΕ, με την ενισχυμένη οδηγία για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, που στοχεύει να στηρίξει τις προσπάθειες της ΕΕ για την απαλλαγή των κτιρίων από τις ανθρακούχες εκπομπές σε ολόκληρη την Ένωση.

Η αναθεωρημένη οδηγία εισάγει σαφή νομική βάση για τον καθορισμό, από τα κράτη μέλη, απαιτήσεων για τις μονάδες παραγωγής θερμότητας με βάση τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, το είδος του χρησιμοποιούμενου καυσίμου ή το ελάχιστο μερίδιο ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές που χρησιμοποιείται για θέρμανση.

Τα κράτη μέλη τονίζεται ότι θα πρέπει επίσης να θεσπίσουν ειδικά μέτρα για τη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων στον τομέα της θέρμανσης και της ψύξης με σκοπό την πλήρη σταδιακή κατάργηση των λεβήτων που λειτουργούν με ορυκτά καύσιμα έως το 2040.

Τι λένε οι ιδιοκτήτες

Όπως αναφέρει στο mononews ο κ. Στράτος Παραδιάς, πρόεδρος της Διεθνούς Ενώσεως Ιδιοκτητών Ακινήτων και της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων:

«Είναι ένα σενάριο το οποίο για την Ελλάδα φαντάζει μακρινό, αν και σε ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ολλανδία έχει ήδη τεθεί σε εφαρμογή. Η ΠΟΜΙΔΑ δεν έχει εγκύψει ακόμη πάνω από το ζήτημα, είναι νωρίς να πάρουμε θέση ως ιδιοκτήτες.

Δίνουμε, όμως, πάντα μάχη για να μην εφαρμοστούν μέτρα παράλογα, τα οποία θα απαξιώνουν την ακίνητη περιουσία.

Αν εφαρμοστεί η οδηγία, η έκδοση ενεργειακού πιστοποιητικού για τις κατοικίες θα καταστεί δυσκολότερη και τότε το πρόβλημα εύρεσης κατοικίας θα διογκωθεί ακόμα περισσότερο.

Ειδικά για τις παλιές πολυκατοικίες, τα πράγματα είναι πολύ δυσκολότερα, αν, δε, σταματήσουν να λειτουργούν οι καυστήρες, θα γυρίσουμε πίσω στη δεκαετία της κρίσης. Ακόμα και στις νεότερες πολυκατοικίες, πάντως, που επιλέγεται η εγκατάσταση αντλίας θερμότητας, μέχρι πρόσφατα ήταν δημοφιλής επιλογή ο καυστήρας.

Οι ιδιοκτήτες των ακινήτων στρέφονται όλο και περισσότερο στις αντλίες θερμότητας. Ωστόσο, το κόστος εγκατάστασης αντλίας θερμότητας, που συνήθως εφαρμόζεται συνδυαστικά με τη γεωθερμία, είναι υπερδιπλάσιο σε σύγκριση με την εγκατάσταση καυστήρα φυσικού αερίου ή πετρελαίου».

Αν και η συζήτηση που έχει ανοίξει είναι προς το παρόν φιλολογική, η ουσία είναι ότι ανοίγει ο δρόμος ακόμη και για κατάργηση της χρήσης του αερίου στα κτίρια, σε 17 χρόνια από σήμερα. Κάτι που θα ήταν μια τεράστια αλλαγή αφού θα έπρεπε να υπάρξει προετοιμασία τόσο για τις προσαρμογές που θα κάνουν τα παλιά κτίρια με καυστήρα πετρελαίου, όσο και εκείνα που χρησιμοποιούν αέριο για ψύξη, θέρμανση κ.λπ.

Το κόστος

Το κόστος για τον καυστήρα σε ένα κτίριο ποικίλλει, ανάλογα με τους χώρους, τα τετραγωνικά που πρέπει να καλύψει κ.λπ. Σύμφωνα με ειδικούς στην τοποθέτηση συστημάτων θέρμανσης, για κάθε κτίριο προηγείται η μελέτη του χώρου για να αποφασιστεί το είδος του λέβητα πετρελαίου που θα χρησιμοποιηθεί. Για μια μονοκατοικία 100 τ.μ. το κόστος μπορεί να ξεπεράσει τις 7.000 ευρώ μαζί με καλοριφέρ, σωληνώσεις, δεξαμενή, λεβητοστάσιο, αμοιβές αλλά και η μελέτη από τον μηχανολόγο.

Το κόστος μπορεί να και διπλασιαστεί ή να τριπλασιαστεί ανάλογα με τη δομή του ακινήτου, που θα τοποθετηθεί, τους ορόφους κ.λπ. Εξαρτάται ακόμη κι αν θα τοποθετηθεί εντός του κτιρίου ή εκτός, κάτω από στέγαστρο, αν είναι χαλύβδινος ή από μαντέμι, το οποίο έχει διπλάσια τιμή.

Όπως λένε οι ειδικοί ένας λέβητας για 100 τ.μ. σπίτι κοστίζει περί τα 1500-1800 ευρώ αν είναι από χάλυβα και 2800-4.500 ευρώ αν είναι από μαντέμι.

Η εγκατάσταση καυστήρα φυσικού αερίου ποικίλλει επίσης ως προς τις τιμές. Βεβαίως πρέπει στην περιοχή να υπάρχει δίκτυο και αρχικά θα πρέπει να πληρωθούν τα τέλη σύνδεσης.

Ένα οικονομικό πακέτο εγκατάστασης για ένα διαμέρισμα ή μονοκατοικία με επιτοίχιο λέβητα μπορεί να ξεκινά από τα 2.300 ευρώ.

Η εσωτερική εγκατάσταση φυσικού αερίου περιλαμβάνει: σωληνώσεις αερίου, συσκευή αερίου, παρέμβαση στα δίκτυα θέρμανσης και ύδρευσης, εξοπλισμό ασφάλειας και τις αμοιβές του μηχανικού.

Οι αντλίες θερμότητας, που τροφοδοτούνται από ηλεκτρική ενέργεια χαμηλών εκπομπών, αποτελούν την κεντρική τεχνολογία στην παγκόσμια μετάβαση προς την ασφαλή και βιώσιμη θέρμανση.

Περίπου το 10% των αναγκών θέρμανσης παγκοσμίως, καλύφθηκε από αντλίες θερμότητας το 2021, με τον ρυθμό εγκατάστασης να αυξάνεται ραγδαία και τις πωλήσεις να βρίσκονται σε επίπεδα ρεκόρ.

Ο ΙΕΑ εκτιμά, ότι οι αντλίες θερμότητας σε παγκόσμιο επίπεδο έχουν τη δυνατότητα να μειώσουν τις παγκόσμιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά τουλάχιστον 500 εκατομμύρια τόνους το 2030 (σχήμα1) -ποσό ίσο με τις ετήσιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα όλων των αυτοκινήτων στην Ευρώπη σήμερα.

Άλλες βιώσιμες τεχνολογίες θέρμανσης είναι οι ηλιακές θερμάστρες και τα δίκτυα θερμότητας που βασίζεται σε πηγές χαμηλών εκπομπών άνθρακα.

Οι αντλίες θερμότητας αέρα, χρησιμοποιούν την θερμότητα της εξωτερικής ατμόσφαιρας για να ζεστάνουν το νερό των καλοριφέρ ή της ενδοδαπέδιας θέρμανσης. Είναι 3-4 φορές ενεργειακά πιο αποδοτικές σε σύγκριση με τα συστήματα αντίστασης, που βασίζονται σε καύσιμα ή σε ηλεκτρική ενέργεια. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι μεταφέρουν θερμότητα από το περιβάλλον στο εσωτερικό των κτιρίων, χωρίς να την παράγουν.

Tο μέσο κόστος της επένδυσης για αντλίες θερμότητας μεσαίων και υψηλών θερμοκρασιών κινείται από 6.700 έως 8.370 ευρώ.

Η μέση διάρκεια ζωής τους, ακολουθώντας τις οδηγίες ορθής συντήρησης, είναι 15-18 χρόνια. Με ανάλογο τρόπο λειτουργούν οι αντλίες θερμότητας εδάφους και νερού, οι οποίες μεταφέρουν θερμότητα από το έδαφος ή από κάποια υδάτινη πηγή, αντίστοιχα.

Διαβάστε επίσης:

Κομισιόν-Οδηγία για κτήρια: Πλήρης κατάργηση όλων των καυστήρων αερίου και πετρελαίου ως το 2040

Σδούκου: Προς τετραπλασιασμό της δυνατότητας εξαγωγών φυσικού αερίου μέσω Ελλάδας

FT: Πώς η ελληνική Energean κρατά αναμμένα τα φώτα στο Ισραήλ