31 Αυγούστου 2026. Τότε «πεθαίνει» το Ταμείο Ανάκαμψης όπως χαρακτηριστικά προειδοποίησε χθες ο οικονομικός σύμβουλος του Πρωθυπουργού Αλέξης Πατέλης οριοθετώντας στην προσεχή 6ετία την υλοποίηση μιας, τελευταίας, ευκαιρίας που έχει η χώρα για να καλύψει ένα επενδυτικό κενό δεκάδων δισεκατομμυρίων και κυρίως να εκσυγχρονιστεί.

Με τις πρώτες εκταμιεύσεις από τα 32 δισ. να αναμένονται το καλοκαίρι, εφόσον τα…. γερμανικά δικαστήρια δεν προκαλέσουν εμπλοκές ή καθυστερήσεις, με την κατάθεση του τελικού, κοστολογημένου μας σχεδίου στην Κομισιόν σε λίγες μέρες, ξεκινά πρακτικά η αντίστροφη μέτρηση της υλοποίησης, της απορρόφησης. Στόχος είναι το Σχέδιο να εγκριθεί εντός 2 – 3 μηνών και τον Ιούλιο-Αύγουστο το υπουργείο Οικονομικών να παίρνει τα πρώτα λεφτά από τις προκαταβολές των 3,9 δισ. ευρώ.

Ποιότητα επενδυτικών σχεδίων

Όπως εκτιμάται ευρέως στην αγορά η ρευστότητα, η χρηματοδότηση, δεν θα είναι το πρόβλημα σε αυτό το σχέδιο. Το πρόβλημα, διαχρονικά, εντοπίζεται στην ποιότητα των επενδυτικών σχεδίων, τα οποία μάλιστα στην συγκεκριμένη συγκυρία πρέπει να εναρμονίζονται με τις πλέον σύγχρονες τάσεις προς μια αειφόρο ανάπτυξη, ενάντια στην κλιματική αλλαγή με έμφαση στις νέες τεχνολογίες αλλά και την επανακατάρτιση της αγοράς εργασίας για τις ραγδαίες αλλαγές που φέρνει η ψηφιακή επανάσταση αλλά και η πανδημία. Είναι δε επίσης μια ισχυρή πρόκληση η δυνατότητα της ελληνικής δημόσιας διοίκησης να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στις υψηλές απαιτήσεις και τα σφιχτά χρονοδιαγράμματα του νέου προγράμματος.

Σχολιάζοντας τις εξελίξεις η αντιπρόεδρος του παρεμβατικού Ινστιτούτου Bruegel με έδρα τις Βρυξέλλες κ. Μαρία Δεμερτζή μιλώντας στο Mononews αναφέρει:

«Παραμένω σε γενικές γραμμές αισιόδοξη για την δυναμική υλοποίησης του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης για τρεις βασικούς λόγους: Ο πρώτος είναι πως τα τελευταία πέντε, περίπου, χρόνια είδαμε στην Ελλάδα μια επιτάχυνση στην απορρόφηση κονδυλίων από το ΕΣΠΑ, που είναι μια ενθαρρυντική εξέλιξη. Ο δεύτερος έχει να κάνει με το ότι έχουμε καταθέσει ένα καλό σχέδιο, ένα ενδιαφέρον, δομημένο πρόγραμμα για το οποίο τολμώ να πω πως η κριτική που ακούγεται ακόμη και από – παραδοσιακά – πιο επιφυλακτικά στελέχη στην Ευρώπη, είναι ενθαρρυντική. Τρίτος λόγος είναι πως η διοίκηση του Ταμείου θα γίνεται κεντρικά, τόσο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσο και από το Συμβούλιο, οπότε υπάρχουν λιγότερα περιθώρια για αποκλίσεις”. Η ίδια τονίζει παράλληλα «πάντως φαίνεται να υπάρχει και από την ελληνική πλευρά διάθεση για μια καλή διαχείριση του Προγράμματος και για την ανάληψη της ιδιοκτησίας των κρίσιμων μεταρρυθμίσεων που δρομολογούνται». Αναφερόμενη στην γενικότερη συζήτηση για την αξιοποίηση των κονδυλίων η κ. Δεμερτζή τονίζει χαρακτηριστικά: «Θέλω να σημειώσω πως το σημαντικό για το Ταμείο Ανάκαμψης είναι οι μεταρρυθμίσεις στη βάση των κατευθύνσεων που έχουν δοθεί από την Ευρώπη. Δεν μιλούμε για ένα πρόγραμμα που έρχεται να υποκαταστήσει δημόσιες δαπάνες οι οποίες γίνονται βραχυπρόθεσμα για την στήριξη επιχειρήσεων, νοικοκυριών του Συστήματος Υγείας και άλλων ζητημάτων που άπτονται αμιγώς της πανδημίας. Μιλάμε για ένα πρόγραμμα που εννοείται πως θα συμβάλλει στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων και της πανδημίας στην ελληνική οικονομία, μεσοπρόθεσμα, αλλά που στοχεύει πρωτίστως στον μετασχηματισμό του παραγωγικού της μοντέλου στη βάση των κατευθυντήριων γραμμών που ισχύουν για όλη την Ευρώπη για μια βιώσιμη ανάπτυξη, τα επόμενα χρόνια».

Η αρχιτεκτονική του σχεδίου, με…μαθηματική λογική, συγκεκριμένους στόχους, ορόσημα, προθεσμίες αλλά και ελεγκτικούς μηχανισμούς, η ενεργή εμπλοκή των τραπεζών στην διαχείριση των σχεδόν 12,7 δις. ευρώ των δανείων του προγράμματος για ιδιωτικές επενδύσεις και η εμπλοκή των ιδιωτών με ίδια κεφάλαια και με επιχειρηματικά σχέδια – business plan – με πλαίσιο αξιολόγησης με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια είναι χαρακτηριστικά προς την θετική κατεύθυνση. Άλλωστε στόχος είναι όπως τονίζει με ένταση εδώ και πολλούς μήνες ο αρμόδιος αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών κ. Θεόδωρος Σκυλακάκης μόνο υγιείς επενδύσεις και αξιόπιστοι επενδυτές.

«Δεν θα χαριστούν λεφτά, θέλουμε επενδύσεις με μετρήσιμα αποτελέσματα που θα πιάσουν τόπο» είναι το μήνυμα που περνούν εδώ και καιρό τα στελέχη που έχουν επιφορτιστεί, στο προσκήνιο αλλά και στο παρασκήνιο με την διαμόρφωση του τελικού σχεδίου. Πολλά στελέχη, την ίδια ώρα, διατηρούν τις επιφυλάξεις τους για την αποτελεσματικότητα της δημόσιας διοίκησης αλλά και μέρους του ιδιωτικού τομέα να ανταποκριθεί γρήγορα και αποτελεσματικά. Ωστόσο εκτιμάται πως με τον κατάλληλο σχεδιασμό αλλά και την αυστηρή εποπτεία πολλά προβλήματα θα ξεπεραστούν με την πίεση που προκαλεί και η ισχυρή ανάγκη ανάκαμψης χιλιάδων επιχειρήσεων από το νέον κτύπημα της πανδημίας.

Η ισχυρή πρόκληση της υλοποίησης ήταν άλλωστε ένα από τα σημεία που τόνισε στην τελευταία της παρέμβαση ο διεθνής οίκος αξιολόγησης DBRS Morningstar λίγο πριν τις ανακοινώσεις της ελληνικής κυβέρνησης. Όπως αναφερόταν στο σχετικό report το Ταμείο Ανάκαμψης μπορεί να ενισχύσει σημαντικά την ελληνική οικονομία, αναπτύσσοντας τις υποδομές και ενισχύοντας την δυναμική του εργατικού της δυναμικού, επισημαίνοντας πως η χώρα είναι ένας από τους μεγαλύτερους ωφελημένους στην ΕΕ από το Ταμείο Ανάκαμψης. Ωστόσο, όπως προειδοποιεί, ο καινοτόμος χαρακτήρας του Ταμείου μπορεί να αποδειχθεί μια πρόκληση και θα απαιτηθεί ισχυρή «ιδιοκτησία» για την μεταρρυθμιστική ατζέντα που θα προωθηθεί μέσω των έργων του Ταμείου αλλά και ευελιξία από την πλευρά της δημόσιας διοίκησης, σύμφωνα με την κ. Σπυριδούλα Τζίμα, Assistant Vice President στον τομέα κρατικών αξιολογήσεων της DBRS.

Διαβάστε ακόμα:

Τα «μυστικά» του Ταμείου Ανάκαμψης

«Ελλάδα 2.0»: Ας πορευτούμε χωρίς μεμψιμοιρία