Τα στοιχεία και οι εκθέσεις που κυκλοφόρησαν μόλις πρόσφατα σχετικά με την σημερινή εικόνα και τις μεσοπρόθεσμες προοπτικές της ελληνικής οικονομίας δεν αφήνουν περιθώρια ούτε για παρερμηνείες, ούτε για πολιτικά παιγνίδια. Σε εποχή μεγάλης γεωπολιτικής αβεβαιότητας και με τον παγκόσμιο καπιταλισμό να βρίσκεται διαρκώς στην κόψη του ξυραφιού, χώρες όπως η δική μας οφείλουν να επιδείξουν σύνεση στην διαχείριση της οικονομίας.

Η κυβέρνηση χρειάστηκε να δαπανήσει κοντά στα 100 δις. ευρώ για να αντιμετωπίσει τις κρίσεις του κορωνοϊού, της εργαλειοποίησης της μετανάστευσης από την Τουρκία σε συνδυασμό με την επιθετική πολιτική της γείτονας χώρας, της ενέργειας και των επιπτώσεων από την αύξηση των επιτοκίων. Παρά ταύτα, μετά από την μεγάλη πτώση του 2019, το 2023 κλείνει με το ΑΕΠ να επιστρέφει στα επίπεδα πριν τις κρίσεις και με τον λόγο του χρέους προς το ΑΕΠ να έχει υποχωρήσει από την περιοχή των 200 ποσοστιαίων μονάδων και να βαίνει μειούμενο προς το 160%.

Το μείζον πρόβλημα, τώρα, είναι η ψυχολογία. Τα ευνοϊκά νούμερα εύκολα παρασύρουν σε αιτήματα για δαπάνες. Το ερώτημα είναι αν πρέπει χρόνος μπει – χρόνος βγει να εκμεταλλευόμαστε τον δημοσιονομικό χώρο; Χαρακτηριστικό παράδειγμα η αντίδραση μετά την ανακοίνωση ότι στο πρώτο τετράμηνο του 2023 είχαμε πρωτογενές πλεόνασμα 2,44 δις. αντί για το προβλεπόμενο πρωτογενές έλλειμμα του περίπου 900 εκατ. ευρώ. Αμέσως ξεκίνησε συζήτηση για την δυνατότητα να δοθούν παροχές.

Καταρχάς, θα πρέπει να δούμε ποιες θα είναι οι επιπτώσεις από τις δύο εκλογικές αναμετρήσεις—κι αν αυτή η ευνοϊκή τάση θα συνεχιστεί. Προσωπικά, θεωρώ πως όχι, διότι αποκλείεται να μην υπάρχουν αρνητικές επιπτώσεις στα έσοδα λόγω των εκλογών.

Κατά δεύτερο λόγο, θα πρέπει να δούμε που τελικά θα καθίσει η μπίλια ως προς το κόστος των διάφορων παροχών.

Κατά τρίτο, υπάρχει η διαφορά μεταξύ της θέσης της κυβέρνησης και των υποδείξεων της Ε.Ε. Η χώρα μας επιδιώκει πλεόνασμα 0,7% του ΑΕΠ φέτος (μειωμένο από το 1.1% του Προγράμματος Σταθερότητας) ενώ η Επιτροπή θα ήθελε πλεόνασμα 1,9% του ΑΕΠ.

Το πιο σοβαρό θέμα, όμως, αφορά την πολιτική που θα ακολουθηθεί. Επειδή ο πληθωρισμός δεν έχει υποχωρήσει στα επίπεδα που συμβουλεύει η οικονομική ορθοδοξία, η πορεία των επιτοκίων συνεχίζει να είναι ανοδική –κι αυτό έχει κόστος για τα νοικοκυριά. Η πολιτική τάση, λοιπόν, θα είναι να ικανοποιηθούν αιτήματα για επιδόματα. Η συνετή οικονομική διαχείριση λέει ότι οφείλουμε να αποκτήσουμε ένα πρόσθετο μαξιλάρι, διότι αποκλείεται να μην έρθουν χαλεπές ημέρες.

Η ίδια η Επιτροπή αποδέχεται πως σ’ αυτές τις περιπτώσεις, στήριξη πρέπει να υπάρξει. Παρατηρεί, όμως, ότι αυτή οφείλει τώρα πλέον να είναι αυστηρά στοχευμένη στα πράγματι αδύναμα νοικοκυριά. Είναι μία χρυσή τομή που αν η επόμενη κυβέρνηση την αγνοήσει, θα αναλάβει τεράστια ρίσκα.

Απλά ας θυμηθούμε ότι το 2010 χρεοκοπήσαμε επειδή μάθαμε να ζούμε με δανεικά και επιδόματα.

Διαβάστε επίσης

Τσίπρας-Ανδρουλάκης: Ανεπίδεκτοι μαθήσεως αμφότεροι

Τα τρία μέτωπα του ΣΥΡΙΖΑ και η αλαζονεία

Αλέξης Τσίπρας: Τραγική ένδεια επιχειρημάτων