Περιεχόμενα
Η ελληνική οικονομία «τρέχει» καλά μεν αλλά σε περιβάλλον που θα δυσχεραίνει διαρκώς με ότι αυτό συνεπάγεται για τη δυναμική ανάπτυξης την προσεχή κρίσιμη 5ετία.
Εν αναμονή της εκλογικής αναμέτρησης στις ΗΠΑ και το ενδεχόμενο επανεκλογής Τραμπ, που για πολλούς πλέον είναι βασικό, το feedback που λαμβάνουν Έλληνες αξιωματούχοι από τις επαφές στις ΗΠΑ το τελευταίο διάστημα είναι θετικό μεν για την ελληνική πρόοδο σε περιβάλλον όμως ισχυρού σκεπτικισμού για το ευρύτερο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Ο σκεπτικισμός αυτός αναμένεται να ενταθεί σε περίπτωση επανεκλογής Τραμπ, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει πως θα καθησυχαστεί εντελώς και στο σενάριο επικράτησης των Δημοκρατικών.
Αυτό επειδή στο επίκεντρο του σκεπτικισμού των Αμερικανών επενδυτών, με Τραμπ αλλά και χωρίς, είναι το ισχυρό δομικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η ευρωπαϊκή οικονομία στον πυρήνα της: Πρόκειται για το οξύ έλλειμμα ανταγωνιστικότητας που επιδεινώνεται σε περιβάλλον, διαχρονικής απουσίας ενός λειτουργικού, ενιαίου, κέντρου λήψης αποφάσεων κατάσταση που επιδεινώνεται στην τρέχουσα συγκυρία με προβλήματα ηγεσίας στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες της ευρωζώνης.
Γερμανία και Γαλλία ενώπιον εκλογικών αναμετρήσεων και με την ακροδεξιά να κερδίζει έδαφος, σε συνδυασμό με την ευρύτερη συντηρητικοποίηση στο Βορρά αλλά και στο Νότο, όπου στην Ιταλία έχει επικρατήσει η Μελόνι, καθιστούν ολοένα δυσκολότερο το θεμελιώδες εγχείρημα της περαιτέρω ενοποίησης στην Ευρώπη, με στόχο ένα άλμα τεχνολογικής και όχι μόνο ανταγωνιστικότητας έναντι μεγάλων παικτών, όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα και η Ινδία.
Τους τρεις σοβαρούς της ανταγωνιστές που διακρίνονται για την προσαρμοστικότητα και την επιθετική πολιτική όσον αφορά στην ανταγωνιστικότητά τους αλλά και από το ότι διαθέτουν ένα σαφές ενιαίο κέντρο λήψης αποφάσεων και όχι ένα κατακερματισμένο συνονθύλευμα εθνικών προτεραιοτήτων, με κέντρο …αιώνιων συμβιβασμών το αχανές Μπερλεμόντ στις Βρυξέλλες.
Το σενάριο όμως που σίγουρα προβληματίζει περισσότερο είναι η επανεκλογή Τραμπ. Σε πρώτο επίπεδο αναμένεται μια σκλήρυνση της στάσης στα πολεμικά μέτωπα, με πιθανή την περικοπή της στρατιωτικής στήριξης στην Ουκρανία με ότι αυτό συνεπάγεται για το κόστος συντήρησης του πολέμου από την πλευρά της Ευρώπης. Ευρύτερα όμως μια στάση μεγαλύτερης αποστασιοποίησης των ΗΠΑ από τα τεκταινόμενα στην ευρύτερη περιοχή δημιουργεί περιβάλλον ανάγκης αύξησης των αμυντικών δαπανών από την Ευρώπη αλλά και ειδικά από τις χώρες που βρίσκονται στα σύνορά της όπως είναι η Ελλάδα. Την ίδια στιγμή με ανησυχία αναμένεται η στάση των ΗΠΑ στο ενδεχόμενο επιβολής δασμών.
Το μεγάλο τίμημα
Ήδη ο Τραμπ σε ομιλία του στην Πενσιλβάνια δήλωσε ότι, εφόσον εκλεγεί στις 5 Νοεμβρίου, η ΕΕ θα πληρώσει «μεγάλο τίμημα» επειδή δεν αγοράζει αρκετά αμερικανικά προϊόντα. «Θα σας πω κάτι, η ΕΕ ακούγεται τόσο ωραία, τόσο καλή, σωστά; Όλες οι ωραίες, μικρές ευρωπαϊκές χώρες που συνεργάζονται.
Δεν τους αρέσουν τα αυτοκίνητά μας. Δεν τους αρέσουν τα γεωργικά μας προϊόντα. Πουλάνε εκατομμύρια και εκατομμύρια αυτοκίνητα στις ΗΠΑ. Όχι, όχι, όχι, θα αναγκαστούν να πληρώσουν μεγάλο τίμημα», υπογράμμισε. Είναι προφανές πως ένα πλήγμα στις ευρωπαϊκές εξαγωγές θα έχει και άμεσο αντίκτυπο στην ελληνική οικονομία καθώς η αγορά των ΗΠΑ είναι προορισμός και ελληνικών εξαγωγών, με περιορισμένο σχετικά ποσοστό.
Μεγαλύτερο όμως εκτιμάται πως θα είναι το έμμεσο αποτέλεσμα λόγω της επίπτωσης από μια πτώση των εξαγωγών στις μεγάλες ευρωπαϊκές οικονομίες που είναι αφενός βασικός εμπορικός εταίρος για τη χώρα μας αλλά και «δεξαμενή» τουριστών.
Μια, ακόμη, χαμηλότερη ανάπτυξη στην ευρωζώνη θα έχει αντίκτυπο και στο κόστος του χρήματος αλλά και στη διάθεση ανάληψης ρίσκου από την πλευρά των επενδυτών με προφανή επιδείνωση των επιπτώσεων στο σενάριο ενός ανοικτού εμπορικού πολέμου. Από την άλλη πλευρά το πρόγραμμα φοροελαφρύνσεων που έχει εξαγγείλει ο Τραμπ θα ευνοήσει όσες ελληνικές επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται στην αμερικανική αγορά.
Στο γενικό πλαίσιο ωστόσο η Ελλάδα ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα επιδεινούμενο διεθνές περιβάλλον, το οποίο είναι μέρος του δυσμενούς και όχι του βασικού σεναρίου για την εξέλιξη των ελληνικών μεγεθών.
Δημοσιονομική πειθαρχία
Αυτό το πλαίσιο καθιστά μονόδρομο την συνέχιση της αυστηρής δημοσιονομικής πειθαρχίας αλλά και την επιτάχυνση των αναπτυξιακών πολιτικών, όσο παραμένει διαθέσιμη η μεγάλη αναπτυξιακή δεξαμενή του ΤΑΑ.
Πολιτικών όμως που θα αποτελούν μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου μείωσης της εξάρτησης της ελληνικής οικονομίας από το διεθνές περιβάλλον, τουλάχιστον για τα βασικά αγαθά, όπως την ενέργεια και την αγροτική παραγωγή. Πολλά φυσικά θα εξαρτηθούν, ως προς τη στάση των αγορών απέναντι στην Ευρώπη από το πώς θα αντιδράσει η ίδια η Ευρώπη στο σενάριο επανεκλογής Τραμπ. Εάν δηλαδή κάτι τέτοιο θα λειτουργήσει ως καταλύτης επιταχύνοντας αποφάσεις ενοποίησης σε γεωστρατηγικό και οικονομικό επίπεδο, με την έκθεση Ντράγκι στο τραπέζι και τις μεγάλες αποφάσεις να εκκρεμούν.
Παράγοντες της αγοράς με βαθιά γνώση των διεργασιών στην ΕΕ δεν εμφανίζονται αισιόδοξοι. Η απαισιοδοξία εντείνεται ειδικά υπό το βάρος της πολιτικής κατάστασης που επικρατεί στη Γερμανία και τη Γαλλία με ότι αυτό σημαίνει για τη στρατηγική που θα κληθεί να χαράξει η Αθήνα τους επόμενους μήνες σε μια σειρά από κρίσιμα μέτωπα, με ανοικτές εκκρεμότητες σε εθνικό επίπεδο αλλά και με τη μεγάλη ανάγκη το 2025 να μη διαταραχθεί η πορεία αναβάθμισης της ελληνικής οικονομίας και της αναπτυξιακής της πορείας.
Διαβάστε επίσης:
Υπεγράφη η πρόσκληση για το καινούργιο πρόγραμμα «Νέων Γεωργών» ύψους 410 εκατ. ευρώ
ΑΑΔΕ: SOS για παραπλανητικά μηνύματα SMS για δήθεν επιστροφή φόρου