Ακόμα πιο θετικά φαίνεται πως είναι τα αποτελέσματα από την πάταξη της φοροδιαφυγής, μετά την παραδοχή του Υπουργείου Οικονομικών πως φέτος μπήκαν στα κρατικά ταμεία επιπλέον 1,8 δισ. ευρώ από αυτή τη «μάχη».

Το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής στη νέα τριμηνιαία έκθεσή του εκτιμά πως η σημαντική υπέρβαση των εσόδων έχει δημιουργήσει βάσιμη προσδοκία για πρωτογενές πλεόνασμα που ϑα ξεπεράσει σημαντικά την επίσημη εκτίμηση του 2,5% για το 2024 και δεν αποκλείει να αγγίξει ακόμα και το 2,8%, καθώς μόνο από τον ΦΠΑ η υπεραπόδοση των εσόδων αγγίζει τα 2 δισ. ευρώ.

1

Το επόμενο βήμα, σύμφωνα με το ΓΠτΒ θα πρέπει να είναι η μείωση των άμεσων φόρων, με τους έμμεσους να μπαίνουν σε δεύτερη «μοίρα», ενώ θεωρεί σημαντικό να ενταθεί η προσπάθεια προκειμένου η Ελλάδα να καταφέρει το συντομότερο δυνατό να καταρτίζει πλεονασματικούς ή ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς.

Το επενδυτικό κενό

Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) παρουσίασε αύξηση 2,4% το τρίτο τρίμηνο του 2024 σε σχέση με το τρίτο τρίμηνο του 2023 (προσωρινά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ), ενώ το αντίστοιχο μέγεθος στην Ευρωζώνη είναι 0,9%.

Σε αυτή την επίδοση συνετέλεσαν η αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης (2,1%) που εξακολουθεί να παρουσιάζει ανθεκτικότητα και η αύξηση των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών (3,3% συνολικά, 5,1% για υπηρεσίες και 1,2% για αγαθά).

Είναι αξιοσημείωτη η ανθεκτικότητα της ιδιωτικής κατανάλωσης, καθώς και των καταθέσεων των νοικοκυριών και επιχειρήσεων με βάση τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, οι οποίες αυξήθηκαν από 132,9 δισ. ευρώ τον Ιανουάριο του 2019 (αρχή της περιόδου για την οποία υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία) σε 195,5 δισ. ευρώ τον Οκτώβριο 2024 (τελευταίος μήνας διαθεσιμότητας στοιχείων), μία αύξηση 47,1%.

Οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου αυξήθηκαν κατά 0,3%. Αρνητική ήταν η συμβολή της δημόσιας κατανάλωσης (-1,4%) και των εισαγωγών αγαθών και υπηρεσιών (αύξηση 4,2% συνολικά).

Η Έκθεση εστιάζει στη σχέση μεταξύ αβεβαιότητας και του μεριδίου των επενδύσεων προς το ΑΕΠ στη χώρα μας σε σχέση με το αντίστοιχο μερίδιο για τον μέσο όρο της Ευρωζώνης, το αποκαλούμενο στον δημόσιο διάλογο επενδυτικό κενό και επικεντρώνεται σε 2 βασικά πεδία:

Το πρώτο είναι το μέγεθος του επενδυτικού κενού στη χώρα μας. Παρά το γεγονός ότι αυτό έχει περιοριστεί στο 5,4% το 2023 από το σχεδόν διπλάσιο 10,7% το 2019, είναι ακόμη σχετικά υψηλό, και ο στόχος πρέπει να είναι ο περιορισμός του και η σύγκλιση του λόγου επενδύσεων/ΑΕΠ με τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό.

Το δεύτερο στηρίζεται στη διεθνή βιβλιογραφία που συμπεραίνει ότι λιγότερη αβεβαιότητα (μεγαλύτερη σταθερότητα) έχει θετικές επιπτώσεις στις επενδύσεις και την ανάπτυξη, και μειωτικές στο επενδυτικό κενό.

Για το διάστημα 2000-2023, η σχέση μεταξύ αβεβαιότητας και επενδυτικού κενού είναι θετική. Αυτό ερμηνεύεται ως ένδειξη ότι αυξημένη αβεβαιότητα συνδέεται με αυξημένο επενδυτικό κενό, και μειωμένη αβεβαιότητα με μειωμένο επενδυτικό κενό.

Η θετική σχέση μεταξύ αβεβαιότητας και επενδυτικού κενού για την Ελλάδα, που είναι συμβατή με τη διεθνή βιβλιογραφία, έχει ένα σημαντικό και ξεκάθαρο μήνυμα πολιτικής: η (οικονομική και πολιτική) σταθερότητα στην Ελλάδα συνδέεται με τον περιορισμό του επενδυτικού κενού, και θεωρούμε ότι λειτουργεί ως αναγκαία συνθήκη για την επίτευξη του στόχου της μείωσής του.

Συνεχίζοντας στις προτάσεις πολιτικής, η εφαρμοζόμενη πολιτική φορολογικής συμμόρφωσης θα πρέπει να συνεχισθεί, στοχεύοντας στην όσο το δυνατό πιο ‘ορθή’ ιεράρχηση (ranking) εστιών φορολογικής παραβατικότητας.

Τα όρια δαπανών

Το Γραφείο Προϋπολογισμού επισημαίνει πως για να δημιουργηθούν συνθήκες ενός νέου γύρου ευκταίων αναβαθμίσεων της επενδυτικής βαθμίδας της χώρας, ιδανικό θα ήταν οι ετήσιοι Προϋπολογισμοί υλοποίησης του Μεσοπρόθεσμου Σχεδίου να μην υπερβαίνουν τα όρια δαπανών, ενσωματώνοντας ένα ‘μαξιλάρι ασφαλείας᾿.

«Η όποια εξοικονόμηση πόρων θεωρούμε ότι θα πρέπει να κατευθύνεται αφενός σε δημόσιες επενδύσεις υψηλής προστιθέμενης αξίας που αυξάνουν την παραγωγικότητα, συνδέονται με αυξημένες αμοιβές και έχουν μεγαλύτερη επίδραση στο ΑΕΠ της χώρας μακροχρόνια, αφετέρου σε μειώσεις του φορολογικού και ασφαλιστικού βάρους της εξαρτημένης εργασίας.

Επιπρόσθετα, θεωρούμε ότι σταδιακά θα πρέπει να δοθεί έμφαση στην εξοικονόμηση δημοσίων λειτουργικών δαπανών μέσω των εργαλείων των επισκοπήσεων και των δεικτών επιδόσεων που ενσωματώνονται στον Προϋπολογισμό Eπιδόσεων», αναφέρεται χαρακτηριστικά.

Οι τρεις κίνδυνοι για την οικονομία

1. Γεωπολιτικές εντάσεις, απειλή επιβολής δασµών µεταξύ ΗΠΑ, Κίνας και ΕΕ, αλλά και οι πολιτικές εξελίξεις στη Γερµανία και την Γαλλία σε συνδυασµό µε τα ασθενή δηµόσια οικονοµικά σε αρκετές χώρες της Ευρωζώνης, ενδέχεται να επιβραδύνουν σηµαντικά την Ευρωζώνη και να επηρεάσουν αρνητικά την δυναµική ανάπτυξης της ελληνικής οικονοµίας.

2. Η πολιτική αβεβαιότητα σε σηµαντικές χώρες στην Ευρωζώνη ϑα µπορούσε να έχει αρνητικές συνέπειες στη ζήτηση ελληνικών εξαγωγών στις χώρες αυτές.

3. Η πρόσφατη αύξηση στις τιµές του ηλεκτρικού ϱεύµατος εφόσον διαρκέσει, ϑα µπορούσε να ενισχύσει περαιτέρω τον πληθωρισµό αλλά και να προσθέσει δηµοσιονοµικό κόστος για την επιδότηση λογαριασµών των νοικοκυριών.

Διαβάστε επίσης:

Υπουργείο Ανάπτυξης: Πρόστιμα ύψους 5,5 εκατ. ευρώ σε οκτώ πολυεθνικές για αθέμιτη κερδοφορία – Ποιες είναι

ΤτΕ: Αυξημένο πρωτογενές πλεόνασμα στα 7,5 δισ. ευρώ για τον κρατικό προϋπολογισμό

Κόκκινα δάνεια 70,8 δισ. ευρώ διαχειρίζονται οι «servicers»