Με κεντρικό μήνυμα «Think before you follow, wise money tomorrow», η φετινή Global Money Week* υπογραμμίζει τη σημασία της κριτικής σκέψης πριν τις οικονομικές αποφάσεις, δίνοντας έμφαση στην αξία της χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης.

Τεχνικές μελέτες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Ελλάδα κάνουν λόγο για χαμηλά επίπεδα οικονομικού αλφαβητισμού και για άνιση κατανομή μεταξύ γεωγραφικών διαμερισμάτων, κοινωνικών στρωμάτων, αλλά και με βάση το φύλο. Επίσης, με βάση τα στοιχεία του ΟΟΣΑ το 2023, το 44% των ενηλίκων στην Ελλάδα δηλώνει ότι δεν γνωρίζει πώς να αποταμιεύει ή να επενδύει μακροπρόθεσμα.

1

Με άλλα λόγια, υπάρχει περιθώριο βελτίωσης – και αυτό ήδη γίνεται μέσα από προσπάθειες τόσο της ίδιας της πολιτείας, όσο και μέσα από δράσεις Οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών, όπως η ActionAid.

Ο ρόλος της χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης

Η σημερινή καθημερινότητα χαρακτηρίζεται από πληθώρα οικονομικών προκλήσεων και ευκαιριών. Οι πολίτες, χωρίς τη σωστή ενημέρωση, κινδυνεύουν να παρασυρθούν από ελλιπείς ή παραπλανητικές πληροφορίες, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε οικονομική αστάθεια των ίδιων αλλά και των οικογενειακών τους προϋπολογισμών. Παράλληλα, γνωρίζοντας από ολοένα και μικρότερες ηλικίες βασικές οικονομικές έννοιες, οι πολίτες μπορούν να εξοικειώνονται καλύτερα με τη διαχείριση των οικονομικών τους και τη λήψη αποφάσεων μετά από ενημέρωση και κατανόηση.

Η χρηματοοικονομική γνώση ως εργαλείο ενδυνάμωσης

Στην Ελλάδα, όπου ένα μεγάλο ποσοστό πολιτών αντιμετωπίζει οικονομικές δυσκολίες, η (χρηματο)οικονομική γνώση μπορεί να λειτουργήσει ως μηχανισμός άμυνας απέναντι στην αβεβαιότητα. Με προγράμματα όπως το «Αλφαβητάρι Οικονομικών» της ActionAid, χιλιάδες μαθητές και μαθήτριες μαθαίνουν να διαχειρίζονται αποτελεσματικά τα εισοδήματά τους, να αναγνωρίζουν αξιόπιστες οικονομικές πρακτικές και να χτίζουν ένα σταθερό οικονομικό μέλλον. Με αυτόν τον τρόπο, τα νοικοκυριά γίνονται μεσοπρόθεσμα πιο ανθεκτικά και, μακροπρόθεσμα, κλείνει η ψαλίδα των ανισοτήτων.

Παράλληλα, ο χρηματοοικονομικός εγγραμματισμός έχει και μια έμφυλη διάσταση. Για πολλές δεκαετίες, τα οικονομικά, όχι μόνο του οικογενειακού περιβάλλοντος, αλλά και των επιχειρήσεων ή του κράτους, θεωρούνταν ανδρική υπόθεση. Αυτό, πέραν της προφανούς μονοδιάστατης θεώρησης των πραγμάτων σε σχέση με τις ικανότητες των γυναικών, περιθωριοποιούσε, ουσιαστικά, τις γυναίκες και τα κορίτσια, συμβάλλοντας στο να αισθάνονται ανασφαλείς και εξαρτημένες όταν επρόκειτο για τη διαχείριση χρημάτων, καθώς και τη δημιουργία οικονομικών προσόδων από τις ίδιες, μέσα από την εργασία τους ή τις επιχειρηματικές τους πρωτοβουλίες.

Ελλάδα: από αντιπαράδειγμα σε παράδειγμα

Η ActionAid βρίσκεται στην πρωτοπορία της προσπάθειας χρηματοοικονομικού εγγραμματισμού της ελληνικής κοινωνίας, τόσο με δικά της προγράμματα όσο και μέσα από την Εθνική Στρατηγική, στον σχεδιασμό της οποίας συμμετείχε μέσα από σχετικές διαβουλεύσεις. Παράλληλα, η ActionAid συμμετέχει στο Διεθνές Δίκτυο Χρηματοοικονομικής Εκπαίδευσης του ΟΟΣΑ ως affiliate member, αντλώντας τεχνογνωσία και καλές πρακτικές.

Το πρόγραμμα «Αλφαβητάρι Οικονομικών» έχει ξεπεράσει τα πρώτα πέντε χρόνια ζωής του και αποτελεί ένα από τα πρώτα ολοκληρωμένα εκπαιδευτικά προγράμματα οικονομικού αλφαβητισμού στη χώρα, έχοντας μάλιστα την έγκριση του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής. Το πρόγραμμα επιμορφώνει εκπαιδευτικούς, οι οποίοι στη συνέχεια μεταφέρουν τη γνώση σε μαθήτριες και μαθητές, δίνοντάς τους τα απαραίτητα εφόδια για να αξιολογούν κριτικά τις οικονομικές τους επιλογές, αποφεύγοντας παγίδες και λαμβάνοντας υπεύθυνες αποφάσεις. Με αυτόν τον τρόπο, οι μαθήτριες και οι μαθητές που βρίσκονται σήμερα στα θρανία έρχονται ακόμη πιο κοντά στο να γίνουν οι ενεργοί και υπεύθυνοι πολίτες του αύριο, αναπτύσσοντας δεξιότητες ζωής (life skills).

Μέχρι σήμερα το πρόγραμμα έχει επιμορφώσει πάνω από 1.600 εκπαιδευτικούς και έχει φτάσει σε πάνω από 13.000 παιδιά σε Ελλάδα και Κύπρο, ενώ ξεχωριστή σημασία έχει ότι έχουν συμμετάσχει εκπαιδευτικοί από όλες τις περιφέρειες της χώρας, μην αφήνοντας περιοχές της χώρας στο… οικονομικό σκοτάδι.

Η Global Money Week αποτελεί μια ευκαιρία για την προώθηση της σημασίας του χρηματοοικονομικού εγγραμματισμού και την ανάδειξη πρωτοβουλιών που συμβάλλουν στη δημιουργία μιας κοινωνίας ενημερωμένων και υπεύθυνων οικονομικά πολιτών. Στην ActionAid, η γνώση γίνεται δύναμη – και η δύναμη οδηγεί σε ένα καλύτερο αύριο, σε έναν κόσμο πιο δίκαιο.

*H Global Money Week είναι μια ετήσια παγκόσμια καμπάνια ευαισθητοποίησης της κοινωνίας ώστε η νέα γενιά να είναι (χρηματο)οικονομικά εκπαιδευμένη και πραγματοποιείται από τον ΟΟΣΑ.

Διαβάστε επίσης:

ΤτΕ: Μειώθηκε σε €1 δισ. τον Ιανουάριο το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών

Ουκρανία: Καταγγέλλει κυβερνοεπίθεση στα διαδικτυακά συστήματα των τρένων της 

Flora Food Greece: Επιβεβαιώνει την πώληση των «Άλτις», «Ελάνθη», «Φλώρα» και «Sol» στη Μινέρβα