Fitch: Οριακή ύφεση το 2023 προβλέπει ο διεθνής οίκος – Από το 2024 το πρωτογενές πλεόνασμα – Στα 13,8 δισ. ευρώ ο πιθανός «λογαριασμός» της Eurostat για το χρέος

Προβλέποντας οριακή ύφεση 0,2% το 2023, από ανάπτυξη 5,5% φέτος και οριακό πρωτογενές πλεόνασμα και τον επόμενο χρόνο ο διεθνής οίκος Fitch διατήρησε αμετάβλητη την πιστοληπτική αξιολόγηση της χώρας στο ΒΒ, δύο σκαλοπάτια κάτω από την επενδυτική βαθμίδα, με θετικές προοπτικές στην αξιολόγηση. Κάτι που σημαίνει ότι η χώρα έχει περισσότερες πιθανότητες να αναβαθμιστεί μέσα στους επόμενους 12 – 18 μήνες και λιγότερες να υποστεί επιδείνωση στη βαθμολογία της από τον ξένο οίκο.

Η απόφαση της Fitch δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία καθώς οι προσδοκίες για μια αναβάθμιση, όπως είχε γράψει το Mononews το πρωί της Παρασκευής ήταν μικρές τόσο στην κυβέρνηση όσο και στην αγορά. Οι οίκοι διατηρούν επιφυλακτική στάση εν μέσω μιας μεγάλης αβεβαιότητας για τις εξελίξεις τον επόμενο χρόνο στην οικονομία, καθώς παραμένει σε εξέλιξη ο πόλεμος, και η ενεργειακή κρίση, με τη χώρα να οδεύει παράλληλα σε εκλογές που θα μπορούσαν να αυξήσουν τις δαπάνες για μέτρα στήριξης, επιδεινώνοντας τη δημοσιονομική θέση της χώρας.

Σύμφωνα με το διεθνή οίκο:

1.Η θετική προοπτική στην αξιολόγηση αντανακλά την προσδοκώμενη μείωση του χρέους που πρόκειται να υποχωρήσει φέτος στο 175,4% του ΑΕΠ στο τέλος του 2022, χαμηλότερα και από το 193,3% που ήταν προ πανδημίας ενώ θα παραμείνει σε πτωτική τροχιά και το 2024, υποχωρώντας στο 170,4% στο τέλος του 2024. Έτος κατά το οποίο ο οίκος αναμένει τελικά την επιστροφή στα πλεονάσματα, με εκτίμηση για πρωτογενές πλεόνασμα. Το πρωτογενές ισοζύγιο αναμένεται να παραμείνει ελλειμματικό φέτος και τον επόμενο χρόνο, με πρωτογενές έλλειμμα 2,2% του ΑΕΠ και 0,9% του ΑΕΠ αντιστοίχως και να επιστρέψει σε, μικρό, πρωτογενές πλεόνασμα το 2024 και όχι το 2023 που αναμένεται βάσει του κρατικού προϋπολογισμού και των προβλέψεων της κυβέρνησης. Ο οίκος αποδίδει αυτή τη διαφοροποίηση στις δυσμενέστερες προβλέψεις που κάνει ο ίδιος για την ανάπτυξη το 2023, καθώς αναμένει οριακή ύφεση ενώ η κυβέρνηση αναμένει ανάπτυξη της τάξης του 2,1%. Σύμφωνα με τον οίκο, ένας βασικός κίνδυνος για τα δημόσια οικονομικά είναι οι υψηλότερες τιμές στην ενέργεια, που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ακόμη υψηλότερες δαπάνες για επιδοτήσεις, «ειδικά ενόψει των βουλευτικών εκλογών το 2023».

2.Αν και σημειώνει πως παρά την αποκλιμάκωση του ο λόγος του χρέους προς το ΑΕΠ θα είναι τρεις φορές μεγαλύτερος του μέσου όρου των χωρών οι οποίες αξιολογούνται από τον οίκο αυτή τη στιγμή με την ίδια βαθμολογία που δίνει στην Ελλάδα, τονίζει πως υπάρχουν σημαντικοί παράγοντες που στηρίζουν τη βιωσιμότητα του χρέους. Το ταμειακό μαξιλάρι είναι υψηλό, εκτιμάται σχεδόν στο 17% του ΑΕΠ στο τέλος του έτους, ενώ η δομή του χρέους είναι ευνοϊκή όπως και το προφίλ εξυπηρέτησης του. Τονίζει όμως πως οι προτεινόμενες αναταξινομήσεις από τη Eurostat θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αύξηση του χρέους λόγω συμπερίληψης εγγυήσεων του Ηρακλή. Σύμφωνα με τις τρέχουσες εκτιμήσεις αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση του χρέους κατά 13,8 δις. ευρώ ή 8,8% του προβλεπόμενου για φέτος ΑΕΠ. Ο οίκος εμφανίζεται καθησυχαστικός για την επίπτωση της ανόδου των επιτοκίων στην εξυπηρέτηση του χρέους ενώ επίσης τονίζει πως το χρέος έχει μια από τις μεγαλύτερες μέσες περιόδους ωρίμανσης, ενώ το μεγαλύτερο μέρος του είναι σε σταθερό επιτόκιο περιορίζοντας τον αντίκτυπο από την άνοδο των επιτοκίων.

3.Ο προϋπολογισμός του 2023 προβλέπει μέτρα στήριξης με κόστος 3,2 δις. ευρώ για τον προϋπολογισμό (1,5% του ΑΕΠ). Το ασθενέστερο μακροοικονομικό περιβάλλον οδηγεί σε αναθεώρηση της πρόβλεψης του οίκου για έλλειμμα 3,5% του ΑΕΠ τον επόμενο χρόνο, από 2,4% που προέβλεπε το 2024 και υποχώρηση του στο 2,3% το 2024 όταν ο ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ επιστρέψει σε θετικό έδαφος μετά τη σύντομη διολίσθηση σε οριακή ύφεση το 2023.

4.Ο οίκος επισημαίνει πως η ελληνική οικονομία αναπτύχθηκε με ισχυρό ρυθμό 8,4% το πρώτο εξάμηνο του 2023. Ωστόσο καταγράφεται μεγάλη επιδείνωση τους τελευταίους μήνες καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία και η ενεργειακή κρίση, η αύξηση του πληθωρισμού επιφέρουν πλήγμα στα πραγματικά εισοδήματα και στη δυναμική της κατανάλωσης. Ο οίκος υποθέτει τώρα μια πλήρη ή σχεδόν πλήρη αποκοπή της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο. Για την Ελλάδα, παρά την επιβράδυνση που αναμένει στο δεύτερο εξάμηνο η πρόβλεψη παραμένει για μέση ανάπτυξη φέτος 5,5%. Ωστόσο η ανάπτυξη θα περάσει σε στασιμότητα στο πρώτο εξάμηνο του 2023, προτού ανακάμψει πάλι στο δεύτερο εξάμηνο του επόμενου έτους. Αυτό για τον οίκο μεταφράζεται σε οριακή μέση ύφεση 0,2% το 2023, προτού η οικονομία επιστρέψει στα σταθερή τροχιά ανάπτυξης, κατά τη διάρκεια όλου του 2024.

5.Ο δείκτης των μη εξυπηρετούμενων δανείων συνέχισε να μειώνεται με σταθερό ρυθμό και υποχώρησε στο 10% στο δεύτερο τρίμηνο του 2022 από 20,4% ένα χρόνο νωρίτερα ενώ αναμένεται να υποχωρήσει σε μονοψήφια επίπεδα τον επόμενο χρόνο. Οι πτωτικοί κίνδυνοι έχουν ωστόσο αυξηθεί εξαιτίας της επιδείνωσης στο μακροοικονομικό περιβάλλον και στις οικονομικές προοπτικές αν και η παροχή κρατικής στήριξης στους πιο ευάλωτους δανειολήπτες, συμπεριλαμβανομένων των επιδοτήσεων για τα μέτρα στήριξης κατά της αύξησης του ενεργειακού κόστους αναμένεται να περιορίσουν την πίεση στους τραπεζικούς ισολογισμούς. Οι καθαρές πιστωτικές ροές προς τον ιδιωτικό τομέα παραμένουν μέτριες και αρνητικές για τον τομέα των νοικοκυριών, παρά την έντονη δυναμική των τιμών των οικιστικών ακινήτων τα τελευταία χρόνια. 

6.Η κυβέρνηση έχει προχωρήσει σε σημαντικές μεταρρυθμίσεις. Αν και είναι νωρίς να αποτιμηθεί η επίπτωση τους στην ανάπτυξη σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα εντούτοις η προώθηση των μεταρρυθμίσεων αντανακλά τη λειτουργική και παραγωγική σχέση της κυβέρνησης με τους θεσμούς.

7.Ο πληθωρισμός αναμένεται φέτος στο 9,8% σε μέσα επίπεδα, από 7,3% που ανέμενε ο οίκος τον Ιούλιο και στο 4,5% το 2023. Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών αναμένεται να περιοριστεί φέτος παρά τις αυξημένες τουριστικές εισπράξεις. Για το σύνολο του έτους ο οίκος αναμένει έλλειμμα στο ισοζύγιο πληρωμών της τάξης του 6,5% του ΑΕΠ υψηλότερο από το 4% που είναι ο μέσος όρων των χωρών που ανήκουν στην κατηγορία αξιολόγησης ΒΒ. Το έλλειμμα θα υποχωρήσει στο 3,5% έως το 2024.

8.Η χώρα θα μπορούσε να υποβαθμιστεί, εάν δεν κατάφερνε να μειώσει το λόγο του χρέους προς το ΑΕΠ εξαιτίας υψηλότερων του αναμενόμενου ελλειμμάτων ή ασθενούς οικονομικής δραστηριότητας. Αιτία υποβάθμισης θα ήταν το ενδεχόμενο νέων σοκ στην οικονομία αλλά και τυχόν αρνητική εξέλιξη στον τραπεζικό κλάδο, που θα οδηγούσε σε επιδείνωση στα δημόσια οικονομικά ή/και σε αδυναμία δανεισμού της οικονομίας για να μπορέσει να υποστηριχθεί η ανάπτυξη.

9.Αιτίες αναβάθμισης θα ήταν να εδραιωθεί η εμπιστοσύνη πως το χρέος κινείται σταθερά σε πτωτική τροχιά εξαιτίας πρωτογενών πλεονασμάτων και ισχυρής ανάπτυξης, η συνέχιση της βελτίωσης στα θεμελιώδη των ελληνικών συστημικών τραπεζών στη βάση της επιτυχούς ολοκλήρωσης των τιτλοποιήσεων και της βελτίωσης της πιστωτικής επέκτασης στον ιδιωτικό τομέα.  Μια ακόμη αιτία αναβάθμισης θα ήταν στοιχεία που θα δείχνουν ανθεκτικότητα της οικονομίας σε εξωτερικά σοκ, όπως για παράδειγμα στην ενεργειακή κρίση ή/και η βελτίωση στη μεσοπρόθεσμη δυναμική ανάκαμψης.

Διαβάστε επίσης