Η Fitch Ratings επιβεβαίωσε την αξιολόγηση BBB- της ελληνικής οικονομίας, διατηρώντας «σταθερές» τις προοπτικές, όπως αναμενόταν από την αγορά.
Ειδικότερα, όπως αναφέρει η Fitch, «οι αξιολογήσεις της Ελλάδας αντικατοπτρίζουν τα επίπεδα κατά κεφαλήν εισοδήματος και τους δείκτες διακυβέρνησης που είναι πολύ πάνω από τη διάμεση τιμή των οικονομιών που αξιολογούνται με «BBB», καθώς και την αξιοπιστία της πολιτικής που υποστηρίζεται από την ένταξη στην ΕΕ και την ευρωζώνη. Αυτά τα πλεονεκτήματα αντιστοιχούν σε διάφορες κληρονομιές της κρίσης δημόσιου χρέους, που περιλαμβάνουν μεγάλα αποθέματα δημόσιου και εξωτερικού χρέους, καθώς και υψηλή αν και μειούμενη ανεργία, χαμηλό μεσοπρόθεσμο αναπτυξιακό δυναμικό και ορισμένες επίμονες ευπάθειες στον τραπεζικό τομέα».
Σύμφωνα με τον οίκο, παράγοντες που θα μπορούσαν, μεμονωμένα ή συλλογικά, να οδηγήσουν σε αναβάθμιση είναι:
-Δημόσια οικονομικά: Επίμονη και σημαντική μείωση του χρέους της γενικής κυβέρνησης/ΑΕΠ, που οφείλεται για παράδειγμα στη δημοσιονομική εξυγίανση μεσοπρόθεσμα.
-Μακρο: Βελτίωση του μεσοπρόθεσμου αναπτυξιακού δυναμικού και των επιδόσεων, για παράδειγμα, λόγω υψηλότερων επενδύσεων ή/και εφαρμογής διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.
Αντίθετα, παράγοντες που θα μπορούσαν, μεμονωμένα ή συλλογικά, να οδηγήσουν σε υποβάθμιση είναι:
-Δημόσια οικονομικά: Νέα ανοδική τάση του χρέους της γενικής κυβέρνησης/ΑΕΠ, για παράδειγμα, λόγω διαρθρωτικής δημοσιονομικής χαλάρωσης, παρατεταμένης ασθενούς ανάπτυξης ή υλοποίησης σημαντικών ενδεχόμενων υποχρεώσεων.
-Μακρο: Σοβαρό δυσμενές σοκ που θα επηρεάσει το μεσοπρόθεσμο αναπτυξιακό δυναμικό της Ελλάδας και θα επιδεινώσει την εξωτερική ανταγωνιστικότητα.
Τι λέει για την ελληνική οικονομία η Fitch
Ο οίκος προβλέπει συνεχή μείωση του ονομαστικού ελλείμματος της γενικής κυβέρνησης στο 0,8% του ΑΕΠ το 2025, με πρωτογενή πλεονάσματα κατά μέσο όρο 2,3% το 2024-2025 (από 1,9% το 2023). Όπως αναφέρει οι πρόσφατες επιδόσεις ενισχύθηκαν από την ισχυρότερη από την αναμενόμενη εισροή εσόδων και τη συγκράτηση των δαπανών.
Η Fitch βλέπει μια ισχυρή δέσμευση για δημοσιονομική σύνεση, με τα μεσοπρόθεσμα δημοσιονομικά σχέδια της κυβέρνησης να στηρίζονται σε συντηρητικές υποθέσεις εσόδων σε μια εποχή που οι αρχές προχωρούν σε φιλόδοξες μεταρρυθμίσεις για την αύξηση των εσόδων (συμπεριλαμβανομένης της μείωσης της φοροδιαφυγής μεταξύ των αυτοαπασχολούμενων και της προώθησης των ηλεκτρονικών συναλλαγές). Η επιτυχής αύξηση των εσόδων θα μπορούσε να δημιουργήσει κάποιο δημοσιονομικό χώρο, αν και το νέο ευρωπαϊκό δημοσιονομικό πλαίσιο θέτει ορισμένα όρια στις πρόσθετες δαπάνες.
Η Fitch αναμένει ότι ο συνδυασμός ισχυρών δημοσιονομικών αποτελεσμάτων, σταθερού κόστους τόκων και μέτριας ονομαστικής ανάπτυξης θα συνεχίσει να οδηγεί τον δείκτη δημόσιου χρέους/ΑΕΠ κάτω, στο 147,3% το 2025 (από 161,9% το 2023) και κάτω από 140% το 2028. Αυτό θα ήταν μια ουσιαστική προσαρμογή (ο λόγος έφτασε στο 207% το 2020), αλλά θα εξακολουθούσε να αφήνει το χρέος πολύ πάνω από το μέσο όρο «BBB» (55%) και της ευρωζώνης (89,9%). Το ευνοϊκό προφίλ χρέους της χώρας -μεγάλες λήξεις, χωρίς χρέος σε συνάλλαγμα και υψηλό μερίδιο χρέους με ευνοϊκούς όρους- μειώνει σημαντικά τους κινδύνους αγοράς, ενώ τα μεγάλα ταμειακά διαθέσιμα (35 δισεκατομμύρια ευρώ το 1ο τρίμηνο) χρησιμεύουν ως απόθεμα ασφαλείας και θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για περαιτέρω μείωση των επιπέδων χρέους.
Ο οίκος αναφέρει πως υπάρχει κάποια αβεβαιότητα σχετικά με τις μελλοντικές προσαρμογές αποθεμάτων-ροών, αν και κατά την άποψή του, δεν θα επηρεάσουν αρνητικά το αυξανόμενο ιστορικό της Ελλάδας για βελτιωμένη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών. Οι ενδεχόμενες υποχρεώσεις είναι περίπου 29 δισεκατομμύρια ευρώ (12% του ΑΕΠ, συμπεριλαμβανομένων 17 δισεκατομμυρίων ευρώ από το σύστημα προστασίας περιουσιακών στοιχείων των προγραμμάτων Ηρακλής), ενώ μια πιθανή απόφαση της Eurostat το επόμενο έτος να αναταξινομήσει τους αναβαλλόμενους τόκους των δανείων του EFSF θα μπορούσε να προσθέσει 12 δισεκατομμύρια ευρώ (5,6%) στο απόθεμα χρέους . Αυτό δεν θα επηρεάσει τις ακαθάριστες απαιτήσεις χρηματοδότησης ή τις προσδοκίες μας για συνεχιζόμενη απομόχλευση του δημόσιου χρέους. Η ιδιωτικοποίηση προσφέρει επίσης κάποια θετικά αποτελέσματα.
Η Fitch αναμένει ότι η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ θα αυξηθεί στο 2,3% το 2024 και στο 2,4% το 2025 (από 2% το 2023), πολύ πάνω από τον μέσο όρο της ευρωζώνης (1,1%), βοηθώντας τη χώρα να επιτύχει κάποια εισοδηματική σύγκλιση. Η οικονομική ανάπτυξη θα ωθηθεί από τις αυξήσεις των πραγματικών μισθών, τη συνεχή αύξηση της απασχόλησης και τις σταθερές επενδύσεις. Αναμένουμε ότι οι επενδύσεις που σχετίζονται με τη διευκόλυνση ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (RRF) θα επιταχυνθούν, με την απορρόφηση των επιχορηγήσεων να κορυφώνεται στο 3% του ΑΕΠ το 2026 από 1% το 2023, με θετικές επιπτώσεις στις ιδιωτικές επενδύσεις και την κατανάλωση.
Σχετικά με το Ταμείο Ανάκαμψης, (το οποίο για την Ελλάδα ανέρχεται συνολικά σε 17,7 δισεκατομμύρια ευρώ, 7,4% του ΑΕΠ) θα χρειαστεί περισσότερο χρόνο για να απορροφηθεί, αναφέρει η Fitch, καθώς διοχετεύεται μέσω διευκολύνσεων δανεισμού. Αυτό σημαίνει ότι ο επενδυτικός κύκλος RRF είναι πιθανό να επεκταθεί πέρα από το 2026, μειώνοντας τους κινδύνους ξαφνικής επιβράδυνσης της ανάπτυξης το 2027. Οι μεσοπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης της Ελλάδας παραμένουν επιβαρυμένες από τις χαμηλές αποταμιεύσεις/επενδύσεις στην οικονομία και τα δυσμενή δημογραφικά στοιχεία, αν και ισχυρή δέσμευση για μεταρρυθμίσεις θα μπορούσε να συμβάλει στην επίτευξη υψηλότερης και πιο ανθεκτικής ανάπτυξης.
Σύμφωνα με τη Fitch, η ανάκαμψη της Ελλάδας συνοδεύτηκε από σταθερή βελτίωση της αγοράς εργασίας, με την ανεργία επί του παρόντος να βρίσκεται σε χαμηλό 15ετίας (10,2% τον Μάρτιο), την αύξηση της απασχόλησης και τις μέτριες αυξήσεις στη συμμετοχή. Ο οίκος βλέπει περαιτέρω σταδιακή μείωση της ανεργίας τα επόμενα δύο χρόνια, αλλά οι κίνδυνοι έλλειψης εργατικού δυναμικού αυξάνονται, ιδιαίτερα μεταξύ των τομέων όπως ο τουρισμός και οι κατασκευές.
Οι αρχές επικεντρώνονται σε μια σειρά μεταρρυθμίσεων για την αύξηση του εργατικού δυναμικού, αλλά η πίεση στους μισθούς είναι πιθανό να αυξηθεί. Επί του παρόντος, η δυναμική των μισθών είναι σχετικά υποτονική (4%), αλλά υπάρχει ο κίνδυνος να έχουν πιο επίμονες επιπτώσεις στον πληθωρισμό και πιθανώς να επηρεάσουν την ανταγωνιστικότητα μεσοπρόθεσμα.
Οι χαμηλότερες τιμές των εμπορευμάτων και η έντονη αύξηση των εξαγωγών υπηρεσιών συνέβαλαν σε ταχεία μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών (CAD) το 2023, αν και στο 6,3% του ΑΕΠ παραμένει μεταξύ των υψηλότερων στην ευρωζώνη. Ο οίκος αναμένει μια πιο σταδιακή μείωση του CAD το 2024-2025, εν μέρει λόγω της προβλεπόμενης ανάκαμψης της εξωτερικής ζήτησης για αγαθά και της συνεχιζόμενης ισχυρής απόδοσης του τουρισμού (τα κέρδη ήταν ρεκόρ 18 δισεκατομμυρίων ευρώ το 2023).
Οι σταθερές εισροές άμεσων ξένων επενδύσεων και ροές κεφαλαίων θα ενισχύσουν επίσης την εξωτερική θέση. Στο 120,6% του ΑΕΠ το 2023, το καθαρό εξωτερικό χρέος είναι πολύ πάνω από το διάμεσο των οικονομικών με αξιολόγηση «BBB» (3%), αν και βρίσκεται σε χαμηλό δεκαετίας και θα συνεχίσει να μειώνεται σταδιακά μεσοπρόθεσμα.
Οι ελληνικές τράπεζες έχουν διατηρήσει υψηλή ρευστότητα και ισχυρή κερδοφορία, υποστηριζόμενες από υψηλότερα επιτόκια, την ολοκλήρωση της αναδιάρθρωσης και την εκκαθάριση του ισολογισμού. Ο συνολικός δείκτης κεφαλαίου αυξήθηκε στο 18,8% στο τέλος του 2023, ελαφρώς μόνο κάτω από τον μέσο όρο της ευρωζώνης του 19,7%. Ο δείκτης των ενοποιημένων μη εξυπηρετούμενων δανείων μειώθηκε περαιτέρω στο 6,2% στο τέλος του 2023 (από 8,7% στο τέλος του 2022) και αναμένουμε ότι αυτός ο δείκτης θα μειωθεί περαιτέρω το 2024-2025 λόγω ενός συνδυασμού οργανικών ενεργειών και μικρών πωλήσεων χαρτοφυλακίου.
Διαβάστε επίσης
Alpha Bank: Το δυνητικό ΑΕΠ ανακάμπτει αλλά…
Σκρέκας: Η Ελλάδα έχει τον 6ο χαμηλότερο πληθωρισμό στην Ευρωζώνη – Τα κυβερνητικά μέτρα αποδίδουν
ΕΛΣΤΑΤ: Αύξηση 5,2% σημείωσε ο όγκος των πωλήσεων στο λιανεμπόριο τον Μάρτιο