Tο Eteron – Ινστιτούτο για την Έρευνα και την Κοινωνική Αλλαγή, στο πλαίσιο της συνεργασίας που ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2023 με το EU Tax Observatory, παρουσιάζει στο ελληνικό κοινό την πρώτη έκδοση της παγκόσμιας έκθεσης για τη φοροδιαφυγή.

Η έκθεση παρουσιάστηκε με επιτυχία σήμερα στο Παρίσι, ενώ ακολουθούν Βρυξέλλες, Σταβάνγκερ, Βερολίνο, Ρώμη και Νέα Υόρκη.

Το EU Tax Observatory, με επικεφαλής τον Γκαμπριέλ Ζουκμάν, οικονομολόγο βραβευμένο το 2023 με το μετάλλιο Τζον Μπέιτς Κλαρκ, συνοψίζει το έργο που διεξήχθη από περισσότερους από 100 ερευνητές σε όλο τον κόσμο για την ποσοτικοποίηση του μεγέθους και της δυναμικής της φοροδιαφυγής – μια άνευ προηγουμένου διεθνής ερευνητική συνεργασία.

Στα βασικά ευρήματα της έκθεσης, την οποία προλογίζει ο νομπελίστας οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτς, περιλαμβάνονται στοιχεία που αφορούν την υπεράκτια φοροδιαφυγή, τον παγκόσμιο εταιρικό φόρο και την φορολογία στους δισεκατομμυριούχους.

Ειδικότερα, αναφέρονται τα εξής :

– Η υπεράκτια φοροδιαφυγή από πλούσιους ιδιώτες έχει περιοριστεί σημαντικά. Χάρη στην αυτόματη ανταλλαγή τραπεζικών πληροφοριών, η υπεράκτια φοροδιαφυγή έχει μειωθεί κατά περίπου τρεις φορές τα τελευταία 10 χρόνια. Η συγκεκριμένη θετική εξέλιξη δείχνει ότι μπορεί να σημειωθεί ταχεία πρόοδος κατά της φοροδιαφυγής, εφόσον υπάρχει σχετική πολιτική βούληση.

– Ο παγκόσμιος ελάχιστος εταιρικός φόρος της τάξης του 15% για τις πολυεθνικές, ο οποίος είχε δημιουργήσει μεγάλες προσδοκίες το 2021, έχει ήδη αποδυναμωθεί. Ενώ αρχικά αναμενόταν να αυξήσει τα παγκόσμια έσοδα από τη φορολογία των επιχειρήσεων κατά σχεδόν 10%, όλο και περισσότερα νομικά παραθυράκια μείωσαν τα αναμενόμενα έσοδα του κατά τρεις φορές.

– Η φοροδιαφυγή – συμπεριλαμβανομένης της γκρίζας ζώνης φοροδιαφυγής που κινείται στα όρια της νομιμότητας – συμβαίνει όλο και περισσότερο σε εθνικό επίπεδο. Ο πραγματικός φορολογικός συντελεστής που επιβάλλεται στους δισεκατομμυριούχους παγκοσμίως είναι ίσος με το 0% έως 0,5% του πλούτου τους, λόγω της συνήθους τακτικής τους να χρησιμοποιούν εταιρείες-βιτρίνες για να αποφύγουν τη φορολόγηση του εισοδήματος. Μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει καμία σοβαρή προσπάθεια για την αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης, η οποία με τη σειρά της υπονομεύει την κοινωνική αποδοχή των υπαρχόντων φορολογικών συστημάτων.

Μεταξύ άλλων θεμάτων, η έκθεση διερευνά ακόμη, το αποτύπωμα ορισμένων διεθνών μεταρρυθμίσεων που κάποτε θεωρούνταν ουτοπικές, αλλά υιοθετήθηκαν τα τελευταία 10 χρόνια.

Μια τέτοια περίπτωση αποτελεί η αυτόματη διεθνής ανταλλαγή τραπεζικών πληροφοριών, η οποία εφαρμόζεται από το 2017 για την καταπολέμηση της υπεράκτιας φοροδιαφυγής καθώς και η διεθνής συμφωνία για την επιβολή ενός παγκόσμιου ελάχιστου φόρου για τις πολυεθνικές εταιρείες, η οποία επικυρώθηκε από περισσότερες από 140 χώρες και επικράτειες το 2021, για τον περιορισμό της μετατόπισης των εταιρικών κερδών σε φορολογικούς παραδείσους.

Η έκθεση δημοσιεύεται παράλληλα με το project Atlas of the Offshore World, μια καινούργια βάση δεδομένων με επικαιροποιημένα στατιστικά στοιχεία ανά χώρα, τα οποία αφορούν τον υπεράκτιο πλούτο, τη μετατόπιση κερδών και την εξέλιξη των πραγματικών φορολογικών συντελεστών που επιβάλλονται στην εργασία και το κεφάλαιο σε παγκόσμιο επίπεδο.

Σημειώνεται ότι το EU Tax Observatory είναι ένα ερευνητικό εργαστήριο, που στεγάζεται στο Paris School of Economics, με επικεφαλής τον Γκαμπριέλ Ζουκμάν. Η βασική εστίασή του είναι κυρίως πάνω σε διεθνή φορολογικά θέματα.

Στόχος του είναι να παράγει γνώσεις γύρω από τα ζητήματα αυτά, να διατυπώνει προτάσεις για τη βελτίωση των πολιτικών στους σχετικούς τομείς και να συμβάλλει σε έναν πιο τεκμηριωμένο δημοκρατικό διάλογο.

Το EU Tax Observatory συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και η σκοπιά του είναι παγκόσμια.

Υπενθυμίζεται ότι τον Μάρτιο του 2023, στο πλαίσιο του project “Οικονομική Δικαιοσύνη”, το Eteron, σε συνεργασία με το EU Tax Observatory, είχε πραγματοποιήσει ανοιχτή συζήτηση με θέμα “Φορολογική Δικαιοσύνη και Ενεργειακή Κρίση”, η οποία επεκτάθηκε σε μια σειρά κρίσιμων ζητημάτων της δημοσιονομικής πολιτικής, με κεντρικό εκείνο του εκσυγχρονισμού του φορολογικού συστήματος.

Επιπλέον δημοσιεύθηκε η έρευνα με τίτλο “Ένας Σύγχρονος Φόρος Υπερκερδών”, με προτάσεις για έναν νέο τρόπο φορολόγησης των υπερκερδών.

Διαβάστε επίσης:

Goldman Sachs: Καταλύτης για άνοδο σε τραπεζικές μετοχές και ομόλογα η αναβάθμιση της S&P

ΕΕ: Νέοι κανόνες για εξ αποστάσεως χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες

Εφραίμογλου για αναβάθμιση από την S&P: Η Ελλάδα έκανε ένα σημαντικό βήμα μπροστά