Πέντε ημέρες σκληρών διαπραγματεύσεων, μαραθώνιων διαβουλεύσεων και ομαδικών συζητήσεων αλλά τελικά βγήκε λευκός καπνός στη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες.

Οι 27 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ κατέληξαν εν τέλει σε συμφωνία αναφορικά με το Ταμείο Ανάκαμψης και του επόμενου πολυετούς προϋπολογισμού συνολικού ύψους 1,85 τρισ. ευρώ. Κατά την διάρκεια της Συνόδου, οι περισσότεροι αρχηγοί τόνιζαν την ανάγκη επίτευξης της συμφωνίας, ενώ κάποιοι άλλοι, οι λεγόμενοι φειδωλοί, «ύψωναν τοίχους» στις διαπραγματεύσεις, καθώς θεωρούσαν ότι έπρεπε να επιτευχθεί συμφωνία αλλά κάτω υπό συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις.

Ύστερα από σκληρό «μπρα ντε φερ» και αρκετές αλλαγές του τελικού συμφώνου, οι αντιστάσεις κάμφθηκαν και επήλθε συμφωνία η οποία προβλέπει Ταμείο Ανάκαμψης 750 δισ. ευρώ εκ των οποίων 390 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 360 δισ. ευρώ σε δάνεια.

Ο τρόπος κατανομής των ποσών από το Ταμείο Ανάκαμψης σύμφωνα με το κείμενο της συμφωνίας

Recovery and Resilience Facility (RRF): 672.5 δισ. ευρώ εκ των οποίων τα δάνεια θα είναι 360 δισ ευρώ και οι επιχορηγήσεις 312,5 δισ. ευρώ. Ο νέος μηχανισμός ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, ο οποίος θα προσφέρει χρηματοδοτική στήριξη για επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις, μεταξύ άλλων σε σχέση με την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση και την ανθεκτικότητα των εθνικών οικονομιών, συνδέοντάς τις με τις προτεραιότητες της Ε.Ε. Ο μηχανισμός αυτός θα ενσωματωθεί στο Ευρωπαϊκό Εξάμηνο.

ReactEU: 47.5 δισ. ευρώ που θα κατανεμηθούν με βάση τη σοβαρότητα των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων της κρίσης, συμπεριλαμβανομένου του επιπέδου της ανεργίας των νέων και της σχετικής ευημερίας των κρατών-μελών.

Horizon Europe: 5 δισ ευρώ θα διατεθούν για το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» για τη χρηματοδότηση ζωτικής σημασίας έρευνας στον τομέα της Υγείας, της ανθεκτικότητας και της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης.

InvestEU: 5,6 δισ. ευρώ για την αναβάθμιση του προγράμματος το οποίο θα διαδεχθεί από το 2021 το σημερινό επενδυτικό πακέτο Γιούνκερ.

Rural Development: 7,5 δισ. ευρώ θα διατεθούν για το Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης με στόχο τη στήριξη των αγροτικών περιοχών στην πραγματοποίηση των διαρθρωτικών αλλαγών που είναι αναγκαίες σύμφωνα με την ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και στην επίτευξη των φιλόδοξων στόχων σύμφωνα με τη νέα στρατηγική για τη βιοποικιλότητα και τη στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο».

Just Transition Fund (JTF): 10 δισ. ευρώ για το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, για να βοηθήσει τα κράτη-μέλη στην επιτάχυνση της μετάβασης στην κλιματική ουδετερότητα.

RescEU: 1.9 δισ ευρώ θα διατεθούν για τον μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας της Ενωσης, ο οποίος θα επεκταθεί και θα ενισχυθεί για να δώσει στην Ενωση τη δυνατότητα να προετοιμάζεται και να ανταποκρίνεται σε μελλοντικές κρίσεις.

Ιστορική συμφωνία λέει ο Μισέλ

Τη σημασία της συμφωνίας που επιτεύχθηκε μετά από πέντε ημέρες μαραθώνιων διαβουλεύσεων τόνισαν ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν κατά τη διάρκεια της συνέντευξης τύπου που παραχώρησαν.

«Πετύχαμε μια συμφωνία για το Ταμείο Ανάκαμψης και τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό. Ήταν πολύ δύσκολες διαπραγματεύσεις σε πολύ δύσκολους καιρούς για όλους τους Ευρωπαίους. Ήταν ένας μαραθώνιος, ο οποίος ολοκληρώθηκε με επιτυχία για όλα τα 27 κράτη-μέλη, αλλά ειδικά για τους πολίτες. Πρόκειται για μια καλή συμφωνία. Πρόκειται για μια ισχυρή συμφωνία. Το πιο σημαντικό είναι ότι πρόκειται για τη σωστή συμφωνία για την Ευρώπη αυτή τη στιγμή», τόνισε ο Σαρλ Μισέλ.

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου προσέθεσε ότι «επιδείξαμε συλλογική ευθύνη και αλληλεγγύη κι επίσης αποδείξαμε την πίστη μας σε ένα κοινό μέλλον. Αυτή η συμφωνία στέλνει ένα ισχυρό μήνυμα ότι η Ευρώπη είναι μία δύναμη που αναλαμβάνει δράση. Διαπραγματευτήκαμε για τα χρήματα, αλλά βεβαίως είναι πολλά περισσότερα από τα χρήματα, αφορά τους εργαζόμενους, τις οικογένειές τους, τις δουλειές τους, την υγεία τους. Είναι η πρώτη φορά που ο ευρωπαϊκός προϋπολογισμός είναι άμεσα συνδεδεμένος με τους στόχους για το κλίμα. Είναι η πρώτη φορά που ο σεβασμός του κράτους δικαίου είναι από τα βασικά κριτήρια για δαπάνες του προϋπολογισμού».

Ο Μισέλ κατέληξε ότι «το μήνυμα που στέλνουμε είναι ένα μήνυμα εμπιστοσύνης και είναι ένα μήνυμα απαραίτητο σε μία στιγμή κατά την οποία η Ευρώπη και ο κόσμος έχουν χτυπηθεί από μία κρίση άνευ προηγουμένου».

Από την πλευρά της η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν σημείωσε ότι «πρόκειται για μια ιστορική στιγμή για την Ευρώπη» και επεσήμανε ότι «αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια από τις πιο δύσκολες κρίσεις για την οικονομία και την υγεία, αλλά η Ευρώπη καταφέρνει να αντιμετωπίσει αυτή την κρίση με έναν πραγματικά αποτελεσματικό τρόπο έχοντας εργαστεί πολύ σκληρά κι αυτό θα ωφελήσει τον προϋπολογισμό της ΕΕ, ενώ συνδέει την αλληλεγγύη με την ευθύνη. Αλληλεγγύη γιατί και τα 27 κράτη-μέλη μαζί στηρίζουν το NextGenerationEU και ευθύνη γιατί το NextGenerationEU δεν δείχνει μόνο το δρόμο για έξοδο από την κρίση αλλά επίσης είναι το παράδειγμα για μία πιο ανθεκτική Ευρώπη».