Ακόμα και «οδικό χάρτη» για την απορρόφηση κραδασμών παγκόσμιων διεθνών οικονομικών κρίσεων περιλαμβάνει το Εθνικό Σχέδιο Ανάπτυξης και Ανθεκτικότητας της Ελληνικής Οικονομίας.

Υπάρχει ειδική ενότητα στην οποία αναφέρεται πώς θα απορροφηθούν μελλοντικά τα σοκ στην οικονομία, τα οποία, στην ουσία, πρωτίστως αγγίζουν μισθωτούς, συνταξιούχους, ανέργους, ευάλωτα κοινωνικά στρώματα και επιχειρήσεις. Κι επειδή η δεκαετής κρίση που ξεκίνησε στην Ελλάδα δεν έχει την αφετηρία της στην υπογραφή του πρώτου μνημονίου από τον Γιώργο Παπανδρέου την άνοιξη του 2010 στο Καστελόριζο, αλλά το 2008 όταν και ξέσπασε στο σκάνδαλο της Lehman Brothers, ή η φετινή ύφεση άνω του 10% δεν έχει τη βάση της σε κυβερνητικούς χειρισμούς, αλλά στην πανδημία που συγκλονίζει τον πλανήτη, το παρόν σχέδιο που καλείται να εφαρμόσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης θωρακίζει στο μέλλον την Ελλάδα από απρόβλεπτες καταστάσεις.

Κι επειδή η οικονομία δεν είναι ο ελληνικός μικρόκοσμος, αλλά συγκοινωνούν δοχείο με τις υπόλοιπες αγορές του πλανήτη, η κυβέρνηση δράτει την ευκαιρία μέσα στην κρίση του κορονοϊού για να προετοιμάσει τη χώρα για να μην ξαναζήσουμε, προφανώς, καταστάσεις capital controls ή μείωσης του ΑΕΠ 25%, λες και είχαμε πόλεμο, ή επαναφορά σεναρίων εξόδου της χώρας από το κεκτημένο ευρωπαϊκό κοινό νόμισμα.

Οι ανθεκτικές οικονομίες, τονίζεται στο Σχέδιο Ανάκαμψης, στον τίτλο του οποίου προστίθεται και η λέξη Ανθεκτικότητα, έχουν την ικανότητα να αποτρέπουν τις σημαντικές και επίμονες επιπτώσεις που επιφέρουν τα οικονομικά σοκ στα εισοδήματα και στο επίπεδο απασχόλησης, εξομαλύνοντας έτσι τις οικονομικές διακυμάνσεις.

Συγκεκριμένα, η ανθεκτικότητα σχετίζεται με (i) το πόσο ευάλωτη είναι μια οικονομία σε εξωγενή ή ενδογενή οικονομικά σοκ (ii) την ικανότητα απορρόφησης τους και (iii) την ικανότητα για γρήγορη ανάκαμψη μετά από ένα σοκ στην οικονομία.

Η ανθεκτικότητα είναι ιδιαίτερα σημαντική σε μια Οικονομική και Νομισματική Ένωση, όπου τα εργαλεία πολιτικής για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων σημαντικών οικονομικών γεγονότων είναι πιο περιορισμένα. Η εμπειρία της Ελλάδας κατά την τελευταία δεκαετία, πράγματι, περιλαμβάνει μια μακρά και επίμονη ύφεση που επηρέασε, όπως προαναφέρθηκε, τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη, την κοινωνική συνοχή και την πραγματική σύγκλιση.

Πριν από την έναρξη της πανδημίας COVID-19, η Διαδικασία Μακροοικονομικών Ανισορροπιών είχε εντοπίσει υπερβολικές μακροοικονομικές ανισορροπίες στην Ελλάδα που σχετίζονται με: 1) υψηλό δημόσιο χρέος, 2) υψηλή αρνητική καθαρή διεθνή επενδυτική θέση (NIIP), 3) υψηλό ποσοστό ανεργίας και 4) μεγάλο μερίδιο μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs) στους ισολογισμούς των τραπεζών. Αυτές οι κληρονομικές ανισορροπίες καθιστούν μεγαλύτερη την ανάγκη αύξησης της ικανότητας απορρόφησης σοκ στην Ελλάδα σε σύγκριση με άλλες χώρες της ΕΕ.

Το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας περιλαμβάνει μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις που στοχεύουν στην αύξηση της ικανότητας της χώρας να απορροφά αυτό αλλά και μελλοντικά σοκ, καθώς επίσης και να διευκολύνει την ανακατανομή πόρων, ώστε να υποστηρίξει μια εύρωστη ανάκαμψη.

H αντικυκλική δημοσιονομική πολιτική μπορεί να συνεισφέρει στην απορρόφηση των οικονομικών σοκ.

Προϋποθέτει δημόσιες δαπάνες που να αντιδρούν αντίστροφα με τον οικονομικό κύκλο, συμπεριλαμβανομένων των αυτόματων σταθεροποιητών. Αυτό προϋποθέτει με τη σειρά του, τη δημιουργία δημοσιονομικού αποθέματος κατά τη φάση της ανάκαμψης, καθώς και την υλοποίηση πολιτικών που συμβάλλουν στη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών. Το σχέδιο συμβάλει σε αυτές τις κατευθύνσεις με τους παρακάτω τρόπους:

 Φορολογικά εργαλεία

Τα φορολογικά εργαλεία πρέπει να είναι πιο φιλικά για την ανάπτυξη και βελτίωση της φορολογικής διοίκησης είναι ένα σημαντικός παράγοντας για την συνεχιζόμενη καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής. Αυτός ο Άξονας ενισχύει την ανθεκτικότητα, περιορίζοντας την κατεύθυνση πόρων προς την παραοικονομία, και συμβάλλει στην κοινωνική ανθεκτικότητα καθιστώντας τη φορολογία πιο δίκαιη.

Συμπεριλαμβάνει πολλές μεταρρυθμίσεις από πλευράς φορολογικού πλαισίου:

Η πλήρης κωδικοποίηση της φορολογικής νομοθεσίας με σκοπό την αύξηση της διαφάνειας, ο εκσυγχρονισμός του συστήματος φορολογίας της ιδιοκτησίας (ΕΝΦΙΑ) που καθιστά πιο ρεαλιστικές τις τιμές ζώνης ανά γεωγραφική περιοχή με σκοπό τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και την ευθυγράμμιση του φόρου ακίνητης περιουσίας με τις αξίες της αγοράς, ένα νέο πλαίσιο για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου προϊόντων που υπόκεινται σε ειδικούς φόρους κατανάλωσης (καπνός, αλκοόλ και ενέργεια), η υιοθέτηση πρόσθετων μέτρων και κινήτρων για περαιτέρω αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, η εφαρμογή μιας ψηφιακής και αυτόματης διαδικασίας ηλεκτρονικής επιστροφής ΦΠΑ. Επιπλέον, και σε συνδυασμό προβλέπεται η καθιέρωση των ταμειακών μηχανών νέας τεχνολογίας σε ολόκληρη τη χώρα οι οποίες θα συνδέονται on-line με τις φορολογικές αρχές. Τελευταίο, αλλά εξίσου σημαντικό, συμπεριλαμβάνεται ένα φιλόδοξο έργο για την εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης στο σχεδιασμό φορολογικών ελέγχων.

Από την πλευρά της φορολογικής διοίκησης, πρέπει να συνεχιστεί η ψηφιοποίηση της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων.

Εκσυγχρονισμός της δημόσιας διοίκησης

Τρεις είναι οι κύριοι στόχοι: Ο εκσυγχρονισμός του πλαισίου της Διαχείρισης των Δημόσιων Οικονομικών (PFM), την αύξηση της διαφάνειας και την καταπολέμηση της διαφθοράς και την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των δημόσιων επενδύσεων.

Ως μέρος του παραπάνω στόχου, το GOV-ERP στοχεύει στον ψηφιακό μετασχηματισμό των δομών οικονομικής διαχείρισης και εποπτείας που διαθέτει το κράτος. Μεταξύ άλλων, πρόκειται να υποστηρίζει τις επισκοπήσεις δαπανών, οι οποίες μπορούν να προωθήσουν την αποτελεσματική κατανομή δαπανών και τη λήψη φιλικών προς την ανάπτυξη αποφάσεων σχετικά με τον προϋπολογισμό.

Μια πρόσθετη μεταρρύθμιση που περιλαμβάνεται σε αυτόν τον Άξονα στοχεύει στον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου για τις Δημόσιες Επιχειρήσεις και Οργανισμούς (ΔΕΚΟ).

Η μεταρρύθμιση του επικουρικού συνταξιοδοτικού συστήματος πρόκειται να αυξήσει την ανθεκτικότητα του συνταξιοδοτικού συστήματος σε δημογραφικά και φορολογικά σοκ και να βελτιώσει τη βιωσιμότητά του, συμβάλλοντας παράλληλα στη διασφάλιση επαρκούς εισοδήματος για τους συνταξιούχους.

Δεύτερον, η μεγέθυνση του διεθνώς εμπορεύσιμου τομέα μειώνει την εξάρτηση της συνολικής παραγωγής από την εσωτερική ζήτηση και ενισχύει την επίδραση της αυξημένης ανταγωνιστικότητας στην οικονομία, συμβάλλοντας έτσι θετικά στην απορρόφηση των οικονομικών σοκ.

Για το σκοπό αυτό, τα οικονομικά κίνητρα για ιδιωτικές επενδύσεις θα έχουν ως έναν από τους στόχους τους την αύξηση των εξαγωγών. Θα συμπληρωθούν από μία δέσμη μεταρρυθμίσεων η οποία αφορά στη θεσμοθέτηση ευκρινών στην εφαρμογή τους κανονισμών πολεοδομικού σχεδιασμού στα σχεδόν τέσσερα πέμπτα της χώρας, διευκολύνοντας έτσι τις επενδύσεις, στην παροχή κινήτρων που σχετίζονται με τους φόρους και την εργασία, στη διευκόλυνση πρόσβασης σε ευρωπαϊκά αναπτυξιακά προγράμματα και της χρηματοδότησης από τις κεφαλαιαγορές για τη δημιουργία συστάδων επιχειρήσεων με διεθνή προσανατολισμό. Επιπλέον, οι μεταρρυθμίσεις αυτές περιλαμβάνουν δράσεις για τη διευκόλυνση του εμπορίου. Το νομικό πλαίσιο για τη λειτουργία ιδιωτικών εταιρειών πρόκειται να απλοποιηθεί και να ενοποιηθεί.

Επιπρόσθετα, η μεταρρύθμιση για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος θα υποστηρίξει την ανακατανομή των πόρων διευκολύνοντας την είσοδο νέων επιχειρήσεων στην αγορά. Η αύξηση του ανταγωνισμού που προκύπτει από την αυξημένη είσοδο στην αγορά θα ενισχύσει και την ικανότητα απορρόφησης σοκ. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ο αυξημένος ανταγωνισμός αυξάνει την ευελιξία των τιμών, προϋπόθεση για προσαρμογή στα σοκ, ιδίως στο πλαίσιο μιας νομισματικής ένωσης.

Η βελτίωση της αποτελεσματικότητας του συστήματος δικαιοσύνης  θα προωθήσει επίσης την ανθεκτικότητα διασφαλίζοντας την ποιότητα και την ταχύτητα στην εκτέλεση των συμβάσεων. Η ανταγωνιστικότητα και προώθηση των ιδιωτικών επενδύσεων και εξαγωγών θα ενισχυθεί από το νέο αποτελεσματικό πλαίσιο φερεγγυότητας για την αναδιάρθρωση του ιδιωτικού χρέους, το οποίο ενοποιεί κατακερματισμένα καθεστώτα σε ένα ενιαίο πλαίσιο, δημιουργώντας μια πλατφόρμα για κοινή χρήση δεδομένων, επεκτείνοντας τη διαδικασία ηλεκτρονικής κατάθεσης νομικών εγγράφων και εισάγοντας προεγκεκριμένες αυτοματοποιημένες διαδικασίες αναδιάρθρωσης.

Τρίτον, οι χρηματοπιστωτικές αγορές μπορούν επίσης να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην άμβλυνση των οικονομικών σοκ, ιδίως μέσω της πρόσβασης σε πιστώσεις, του διαμοιρασμού κινδύνων στις κεφαλαιαγορές και της χρήσης αποταμιεύσεων.

Διαβάζω ακόμα:

Σταθερό φορολογικό περιβάλλον 10 χρόνια για τις επιχειρήσεις που επενδύουν στην Ελλάδα

Επιτροπή Πισσαρίδη: Οι εμβληματικές μεταρρυθμίσεις που θα απογειώσουν την οικονομία

Το μέλλον της Έκθεσης Πισσαρίδη

Ακολουθήστε το mononews.gr στο Google News για την πιο ξεχωριστή ενημέρωση