Διψήφια αύξηση του ελληνικού ΑΕΠ τον Απρίλιο-Μάιο με ισχυρή ανταπόκριση στο άνοιγμα της οικονομίας δείχνει μελέτη της Εθνικής Τράπεζας

Τα διαθέσιμα, έως τώρα, δεδομένα οικονομικών δεικτών για την περίοδο Απριλίου-Μαΐου δείχνουν μια έντονα θετική αντίδραση της οικονομικής δραστηριότητας στην άρση των περιοριστικών μέτρων λόγω πανδημίας, προμηνύοντας ισχυρή ανάκαμψη του ΑΕΠ το 2ο τρίμηνο του 2021.

Συγκεκριμένα, ο μηνιαίος δείκτης της Εθνικής Τράπεζας για την εκτίμηση του ΑΕΠ – που συνδυάζει πληροφορίες από δείκτες υψηλής συχνότητας και οικονομικής συγκυρίας με δημοσιονομικά και χρηματοοικονομικά στοιχεία – υποδηλώνει ετήσια αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας 9,7% τον Απρίλιο. Παράλληλα, η δραστηριότητα φαίνεται ότι ενισχύθηκε κατά 0,6% σε εποχικά διορθωμένη μηναία βάση σε σχέση με το Μάρτιο του 2021.

Η θετική τάση φαίνεται να ενδυναμώνεται περαιτέρω το Μάιο – βάσει συγκεκριμένων διαθέσιμων δεδομένων που σχετίζονται με την κινητικότητα και τις χρηματοοικονομικές συναλλαγές – με τον εν λόγω δείκτη να προοιωνίζει άνοδο του ΑΕΠ περίπου 11% ετησίως και 2,4% σε μηνιαία βάση, καθώς επαναλειτουργούν περισσότεροι τομείς της οικονομίας και υποχωρεί η αβεβαιότητα.

Η σταδιακή βελτίωση της υγειονομικής εικόνας – μετά την κορύφωση του σφοδρότατου 3ου κύματος του Covid-19 στα μέσα Απριλίου – και η σημαντική επιτάχυνση των εμβολιασμών το Μάιο δίνουν περαιτέρω ώθηση στην εμπιστοσύνη.

Το εμβολιαστικό πρόγραμμα ανέβασε ταχύτητα το Μάιο, με διπλασιασμό του μέσου ημερήσιου αριθμού εμβολιασμών σε περισσότερες από 100 χιλιάδες δόσεις, σε σύγκριση με 54 χιλιάδες δόσεις τον Απρίλιο. Περισσότερο από το 31% του πληθυσμού της Ελλάδας έχει λάβει μία δόση τουλάχιστον έως την 3η εβδομάδα του Μαΐου (συγκριτικά με το 35%, κατά μ.ο., στην ΕΕ), με άνω του 17% του πληθυσμού να έχει εμβολιαστεί πλήρως (15% στην ΕΕ). Το ποσοστό των πλήρως εμβολιασμένων στο σύνολο του πληθυσμού κατατάσσει τη χώρα μεταξύ των 5 κορυφαίων στην ΕΕ, ενώ η τρέχουσα δυναμική των εμβολιασμών καθιστά εφικτή την ανοσοποίηση του 70% του ενήλικου πληθυσμού εντός του 3ου τριμήνου του 2021.

Η έντονη ανάκαμψη του ΑΕΠ τον Απρίλιο-Μάιο αντανακλά – εκτός από την προφανώς χαμηλή βάση σύγκρισης σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο – την ταυτόχρονη και σημαντική βελτίωση ενός μεγάλου αριθμού δεικτών υψηλής συχνότητας. Συγκεκριμένα:

Τα στοιχεία της Google αποτύπωσαν μια έντονη αύξηση της κινητικότητας, κατόπιν της χαλάρωσης των περιορισμών, με την απόκλιση των αντίστοιχων υπο-δεικτών που καταμετρούν τις επισκέψεις σε χώρους λιανικού εμπορίου και ψυχαγωγίας από τα επίπεδα προ-κορωνοϊού, να μειώνεται σε -39% τον Απρίλιο και -16% τις τρεις πρώτες εβδομάδες του Μαΐου του 2021, συγκρινόμενα με -73% και -44%, αντίστοιχα, τις ίδιες περιόδους του 2020. Σε ετήσια βάση, η μέση βελτίωση σε σχέση με τον Απρίλιο-Μάιο του 2020 υπερβαίνει τις 30 ποσοστιαίες μονάδες και μεταφράζεται σε πρόβλεψη για διψήφια αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης.

Οι καθαρές ροές προσλήψεων μισθωτών αυξήθηκαν σε 82 χιλιάδες τους 4 πρώτους μήνες του 2021 (σύμφωνα με το πληροφοριακό σύστημα ΕΡΓΑΝΗ) – σε σχέση με μείωση 27 χιλιάδων την αντίστοιχη περίοδο του 2020 – με προσλήψεις κυρίως στους τομείς παροχής υπηρεσιών εστίασης, διαμονής και υγείας. Το ίδιο χρονικό διάστημα, τα έκτακτα προγράμματα στήριξης της αγοράς εργασίας που εφαρμόστηκαν κατά την περίοδο της πανδημίας αρχίζουν σταδιακά να αποσύρονται.

Η εν λόγω απόσυρση ωθεί στην ενεργή αναζήτηση εργασίας και την ταχεία κάλυψη των νέων θέσεων που δημιουργούνται. Εντούτοις, το γεγονός αυτό είναι πιθανόν να έχει ως αποτέλεσμα την επιβάρυνση, προσωρινά, της εικόνας των στοιχείων της έρευνας εργατικού δυναμικού όσον αφορά το ποσοστό ανεργίας τους επόμενους μήνες, καθώς αυξανόμενος αριθμός εργαζομένων που δεν αναζητούσε εργασία κατά το 2020 επανέρχεται στην αγορά που ανοίγει σταδιακά.

Πρώιμα σημάδια αύξησης της τουριστικής δραστηριότητας έγιναν εμφανή τον Απρίλιο – πριν ακόμη το επίσημο άνοιγμα του τομέα στις 15 Μαΐου – σε μια περίοδο που οι αρμόδιες αρχές σε βασικές, για την Ελλάδα, τουριστικές αγορές, συνέχισαν να συστήνουν την αποφυγή ταξιδιών στο εξωτερικό. Πράγματι, οι διεθνείς πτήσεις στο διεθνές αεροδρόμιο Αθηνών και στα βασικά περιφερειακά αεροδρόμια αυξήθηκαν σε σχεδόν 200 χιλιάδες τον Απρίλιο του 2021 από 12 χιλιάδες τον Απρίλιο του 2020 (όταν απαγορεύονταν οι διεθνείς μετακινήσεις), προφανώς, όμως, παραμένουν δραστικά χαμηλότερες από τα 1,2 εκατομμύρια τον Απρίλιο του 2019.

Ο αρχικός προγραμματισμός πτήσεων από τις κυριότερες αεροπορικές εταιρίες, η επανεκκίνηση της κρουαζιέρας, αλλά και ο υφιστάμενος σχεδιασμός των μεγάλων διεθνών τουριστικών πρακτορείων, προοιωνίζουν 3ψηφια αύξηση της εισερχόμενης τουριστικής κίνησης στην Ελλάδα το 3ο τρίμηνο, αν και οι τρέχουσες κρατήσεις παραμένουν ακόμα σε χαμηλά επίπεδα ένα δεκαήμερο μετά το άνοιγμα του τουρισμού.

Ο δείκτης οικονομικού κλίματος (ESI) για την Ελλάδα αυξήθηκε τον Απρίλιο, για 3ο συνεχή μήνα, στις 97,9 μονάδες – υψηλό 12 μηνών. Όλοι οι επιχειρηματικοί τομείς της έρευνας (βιομηχανία, υπηρεσίες, λιανικό εμπόριο και κατασκευές) και η εμπιστοσύνη των καταναλωτών κινήθηκαν σε υψηλότερα επίπεδα. Ειδικά, οι δείκτες εμπιστοσύνης στις κατασκευές και το λιανικό εμπόριο κατέγραψαν τις μεγαλύτερες σωρευτικές αυξήσεις από την αρχή του έτους, στις 49,1 και 25,3 μονάδες αντίστοιχα, και ανήλθαν σε τιμές που συνεπάγονται επέκταση της δραστηριότητας, για πρώτη φορά από τον Αύγουστο του 2008 και τον Απρίλιο του 2020, αντίστοιχα.

Οι νέες ταξινομήσεις οχημάτων ιδιωτικής χρήσης αυξήθηκαν στις 15 χιλιάδες τον Απρίλιο του 2021, σε σύγκριση με 3 χιλιάδες τον Απρίλιο του 2020 και 18 χιλιάδες τον Απρίλιο του 2019.

Ο βιομηχανικός τομέας παρέμεινε ανθεκτικός, με τον ελληνικό Δείκτη Υπευθύνων Προμηθειών (PMI) στην μεταποίηση να ανέρχεται σε υψηλό 14 μηνών – 54,4 τον Απρίλιο, σε σύγκριση με 50,4 το 1ο τρίμηνο του 2021 και 46,6 κατά μέσο όρο το 2020 – αποτυπώνοντας την ισχυρότερη βελτίωση των λειτουργικών συνθηκών στον κλάδο από τον Φεβρουάριο του 2020, καθώς αυξήθηκαν η τρέχουσα παραγωγή και οι νέες παραγγελίες, ειδικά, από την εγχώρια αγορά.
Τα φορολογικά έσοδα επιβεβαίωσαν την ανοδική τάση στην οικονομική δραστηριότητα, καθώς αυξήθηκαν κατά 5,8% ετησίως τον Απρίλιο και κατά 6,2% στο 4μηνο του 2021, από μέση ετήσια πτώση 15,5% το 2020.

Η αξία των χρηματοοικονομικών συναλλαγών στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα επιταχύνθηκε περαιτέρω τον Απρίλιο-Μάιο (+20,6% ετησίως) από 11,4% ετησίως το 1ο τρίμηνο του 2021.

Η επικαιροποίηση του δείκτη της ΕΤΕ βάσει των πλέον πρόσφατων στοιχείων υποδηλώνει μείωση του ΑΕΠ το 1ο τρίμηνο του 2021 μικρότερη του 7,5% ετησίως (αρχική εκτίμηση ΕΤΕ):

-9,5% ετησίως – Μάρτιος 2021) κατόπιν ετήσιας μείωσης 7,9% το 4ο τρίμηνο του 2020. Το ΑΕΠ του 1ου τριμήνου εκτιμάται τώρα ότι θα αυξηθεί – για 3ο συνεχόμενο τρίμηνο – με ρυθμό 1,0% σε εποχικά διορθωμένη τριμηνιαία βάση.

Η συνδυαστική επίδραση της ανοδικά αναθεωρημένης νέας εκτίμησης για το 1ο τρίμηνο και της διαφαινόμενης τάσης για αύξηση του ΑΕΠ με διψήφιο περίπου ρυθμό το 2ο τρίμηνο του 2021 αυξάνει την πιθανότητα η ετήσια αύξηση του ΑΕΠ να υπερβεί το 4,7% που προβλέπει το βασικό μας σενάριο για το σύνολο του 2021 (βλ. Τεύχος Μαρτίου 2021 Εθνικής Τράπεζας: “Greece Macro Outlook – Catalysts & challenges for 2021”).

Η ανωτέρω εκτίμηση ενσωματώνει πρόβλεψη για ετήσια αύξηση των τουριστικών εσόδων της τάξης του 80% – με τα έσοδα, ωστόσο, να παραμένουν κατά 55% χαμηλότερα από το 2019 – η οποία εξακολουθεί να είναι εύλογη, βάσει πρώιμων ενδείξεων για υπερδιπλασιασμό της τουριστικής κίνησης από το 3ο τρίμηνο του 2021 και μετά.