Ερωτήσεις και απαντήσεις για το πιλοτικό πρόγραμμα τακτικής επιδότησης ανεργίας της ΔΥΠΑ, το οποίο στην πραγματικότητα αποτελεί τον προπομπό για τις αλλαγές στο ισχύον καθεστώς, έδωσε στη δημοσιότητα το υπουργείο Εργασίας.

ΕΙδικότερα:

1

1. Γιατί χρειάζεται αλλαγή στο επίδομα ανεργίας;

Το θεσμικό πλαίσιο για το επίδομα ανεργίας διαμορφώθηκε τη δεκαετία του 1950, συνεπώς είναι αναγκαία η επικαιροποίηση του ώστε να συνδεθεί με τις ανάγκες της σύγχρονης αγοράς εργασίας και να ανταποκρίνεται στα σημερινά βασικά ζητούμενα που είναι η ουσιαστική και δίκαιη στήριξη των ανέργων και η παρακίνηση για την επανένταξη στην αγορά εργασίας.

2. Ποιες είναι οι βασικές αρχές του πιλοτικού προγράμματος τακτικής επιδότησης ανεργίας της ΔΥΠΑ;

• Παρακίνηση για εργασία: Θα παρακινεί τους ανέργους για ταχύτερη επιστροφή στην εργασία καθώς θα ξεκινάει υψηλότερο τους πρώτους μήνες της ανεργίας και θα βαίνει μειούμενο.
• Ανταποδοτικότητα και δικαιοσύνη: Το σύστημα θα αναγνωρίζει τις καταβληθείσες εισφορές, όπως ήδη συμβαίνει στις 25 από τις 27 χώρες της ΕΕ, και δεν θα εξομοιώνει περιπτώσεις με μεγάλες διαφορές. Σήμερα, ανεξαρτήτως αν κάποιος εργάστηκε 2 χρόνια με κατώτατο μισθό ή 20 χρόνια με 2.000 ευρώ, λαμβάνει το ίδιο επίδομα για την ίδια διάρκεια.
• Αποτελεσματικότητα: Η συγχώνευση και αυτοματοποίηση πολύπλοκων διαδικασιών θα εξασφαλίσουν την απλοποίηση και την αποτελεσματικότητα της παροχής.
Η μεταρρύθμιση αυτή υποστηρίχθηκε τεχνικά από τον ΟΟΣΑ, μέσω του Technical Support Instrument της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Συμπληρώνει το επίδομα εργασίας του ν. 4921/2022, που προβλέπει ότι οι επιδοτούμενοι άνεργοι που βρουν εργασία πριν την ολοκλήρωση της επιδότησης δικαιούνται το 50% της υπόλοιπης επιδότησης επιπλέον του μισθού τους.

3. Πότε αναμένεται η πιλοτική εφαρμογή του νέου προγράμματος τακτικής επιδότησης ανεργίας και πόσο θα διαρκέσει;

Η υλοποίηση του νέου πιλοτικού επιδόματος ανεργίας αναμένεται να εκκινήσει από την Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης μέσα στους πρώτους μήνες του 2025 και, αναλόγως και των ασφαλιστικών προϋποθέσεων εκάστου ανέργου, μπορεί να έχει διάρκεια έως 16 μήνες.

4. Ποιες ανάγκες αποσκοπεί να καλύψει το νέο πιλοτικό πρόγραμμα επιδότησης τακτικής ανεργίας;

Το νέο πιλοτικό πρόγραμμα επιδότησης τακτικής ανεργίας αποσκοπεί:
• Στον εκσυγχρονισμό της παροχής για να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες και να ενισχύει την αποτελεσματικότητά της.
• Στη στήριξη των δικαιούχων στην αντιμετώπιση της ανεργίας, ειδικά τους πρώτους δύσκολους μήνες, και στην ταχύτερη επανένταξή τους στην αγορά εργασίας.
• Στην ενίσχυση του ανταποδοτικού χαρακτήρα, επιδοτώντας τους δικαιούχους ανάλογα με τα χρόνια εργασίας και το ύψος των αποδοχών τους, δηλαδή την εισφορά τους στο ασφαλιστικό σύστημα.

5. Ποιες είναι οι βασικές αλλαγές στο νέο πρόγραμμα τακτικής επιδότησης για την εξυπηρέτηση των παραπάνω στόχων;

Οι αλλαγές εστιάζονται σε τρεις άξονες: α) στις προϋποθέσεις ένταξης, β) στη διάρκεια και γ) στο ύψος της επιδότησης. Συγκεκριμένα:
• Συγχωνεύει την τακτική επιδότηση με το επίδομα μακροχρονίως ανέργων, επιτρέποντας μέγιστη διάρκεια επιδότησης έως 2 χρόνια (24 μήνες), ακολουθώντας εξατομικευμένη προσέγγιση για το ύψος του επιδόματος.
• Θέτει σε μια πιο ορθολογική βάση τόσο την ένταξη στην επιδότηση, όσο και τη διάρκεια της επιδότησης, που υπολογίζεται πλέον στη βάση της αναλογίας 2 μήνες απασχόλησης : 1 μήνας επιδότησης για το πρώτο έτος της επιδότησης, και 3 μήνες απασχόλησης : 1 μήνας επιδότησης για το δεύτερο έτος.
• Λαμβάνει υπόψη την ασφαλιστική ιστορία για τον υπολογισμό του ύψους του επιδόματος, προσφέροντας ένα σταθερό μέρος το οποίο λαμβάνουν όλοι και ένα επιπλέον μεταβλητό μέρος, ανάλογα με την ασφαλιστική ιστορία του ανέργου.
• Θέτει όριο 175 ημέρων ασφάλισης στους 14 μήνες πριν από την λύση της εργασιακής σχέσης (δεν υπολογίζονται οι δύο τελευταίοι μήνες, όπως ακριβώς ισχύει και σήμερα).
• Επιπλέον της χορήγηση δώρων για τις εορτές Χριστουγέννων και Πάσχα και των προσαυξήσεων λόγω τέκνων, για πρώτη φορά λαμβάνει υπόψη την ιδιότητα του μονογονέα, η οποία ενισχύεται με επιπλέον ποσό.
• Είναι εμπροσθοβαρές, με την επιδότηση να είναι υψηλότερη τους πρώτους μήνες και να μειώνεται σταδιακά, για να ενισχύσει την επανένταξη στην αγορά εργασίας, όπως συμβαίνει σε 17 κράτη-μέλη της ΕΕ.

6. Πώς θα επιλεγούν οι ωφελούμενοι για το νέο πιλοτικό πρόγραμμα επιδότησης ανεργίας;

Η επιλογή των ωφελούμενων θα πραγματοποιηθεί τυχαία μέσω αυτοματοποιημένου συστήματος (μεθοδολογία RCT), από το σύνολο των αιτήσεων που υποβάλλονται για ένταξη στην τακτική επιδότηση ανεργίας, εφόσον διαπιστωθεί ότι πληρούνται οι νέες προϋποθέσεις επιλεξιμότητας. Το νέο πιλοτικό πρόγραμμα αφορά σε όσους δεν έχουν πάρει τακτική επιδότηση τα προηγούμενα 4 έτη από τη λύση της εργασιακής τους σχέσης.

7. Πώς υποβάλλεται η αίτηση για το νέο πρόγραμμα τακτικής επιδότησης ανεργίας στο πλαίσιο της πιλοτικής εφαρμογής του;

ΔΕΝ απαιτείται ξεχωριστή αίτηση, καθώς χρησιμοποιείται η ίδια αίτηση που υποβάλλεται για το υπάρχον πρόγραμμα τακτικής επιδότησης, μέσω των ηλεκτρονικών υπηρεσιών της ΔΥΠΑ. Τα δικαιολογητικά παραμένουν τα ίδια και αναζητούνται αυτεπάγγελτα. Προβλέπεται μόνο ένα επιπλέον δικαιολογητικό για τη διαπίστωση της ιδιότητας του μονογονέα, το οποίο θα επισυνάπτεται στην αίτηση, καθώς μόνο για αυτό το δικαιολογητικό δεν υπάρχει δυνατότητα αυτεπάγγελτης αναζήτησης.

8. Οι ωφελούμενοι του προγράμματος τακτικής επιδότησης ανεργίας στην πιλοτική εφαρμογή θα λαμβάνουν χαμηλότερο ύψος επιδότησης;

Κανείς άνεργος που συμμετέχει στο πιλοτικό επίδομα ανεργίας δεν θα λάβει χαμηλότερο ύψος επιδότησης από αυτό που θα έπαιρνε με το ισχύον σύστημα, όπως ακριβώς προβλέπει ο νόμος για το εν λόγω πιλοτικό πρόγραμμα.

9. Επηρεάζονται από το πιλοτικό πρόγραμμα όσοι ήδη λαμβάνουν το επίδομα ανεργίας;

Όχι. Όσοι λαμβάνουν επίδομα ανεργίας σύμφωνα με το ισχύον σύστημα συνεχίζουν να το λαμβάνουν κανονικά για όλη τη διάρκεια της επιδότησής τους χωρίς να επηρεάζονται, όπως και αυτοί που δεν θα επιλεγούν για το πιλοτικό πρόγραμμα.

10. Η πιλοτική εφαρμογή του επιδόματος ανεργίας αφορά και στο εποχικό επίδομα;

Όχι. Η πιλοτική εφαρμογή αφορά μόνο στο τακτικό επίδομα ανεργίας και δεν σχετίζεται με το εποχικό επίδομα ανεργίας. Η αναμόρφωση του εποχικού επιδόματος ανεργίας αποτελεί ξεχωριστό αντικείμενο μελέτης με στόχο την επίτευξη της μεγαλύτερης δυνατής ανταποδοτικότητας και τη συσχέτισή του με τον πραγματικό χρόνο εργασίας.

11. Πότε αναμένεται η πλήρης εφαρμογή του νέου προγράμματος τακτικής επιδότησης ανεργίας;

Κατά την πιλοτική εφαρμογή, το πρόγραμμα θα αξιολογηθεί και, με βάση τα πορίσματα της τελικής αξιολόγησης, θα τροποποιηθεί αναλόγως και θα εφαρμοσθεί καθολικά στο σύνολο των ανέργων.

Αναλυτικά το ΦΕΚ για το πιλοτικό πρόγραμμα ανερεγίας εδώ

Το ύψος της επιδότησης

1. Το ύψος της πιλοτικής επιδότησης ανεργίας κατά το σταθερό μέρος αυτής εξαρτάται από τον μέσο όρο των μηνιαίων αποδοχών των δικαιούχων – όπως αυτές ορίζονται στο τελευταίο εδάφιο της παρ. 3 του άρθρου 4 – κατά τη διάρκεια του κρίσιμου χρονικού διαστήματος της παρ. 2 του άρθρου 4 της παρούσας και βαίνει μειούμενο ανά τρίμηνο επιδότησης κατά το πρώτο δωδεκάμηνο (12μηνο) αυτής και ανά εξάμηνο (6μηνο) επιδότησης κατά το δεύτερο δωδεκάμηνο (12μηνο).

Συγκεκριμένα, το ύψος της επιδότησης υπολογίζεται ως εξής:

α. Για δικαιούχους με μέσο όρο μηνιαίων αποδοχών ίσο ή μεγαλύτερο από τον νομοθετημένο κατώτατο μισθό, το ημερήσιο επίδομα ισούται με το:
i. Εβδομήντα τοις εκατό (70%) του νομοθετημένου κατώτατου ημερομισθίου (ΝΚΗ), κατά το πρώτο τρίμηνο της επιδότησης,

ii. εξήντα τοις εκατό (60%) του νομοθετημένου κατώτατου ημερομισθίου, κατά το δεύτερο τρίμηνο της επιδότησης,

iii. πενήντα τοις εκατό (50%) του νομοθετημένου κα-τώτατου ημερομισθίου, κατά το τρίτο τρίμηνο της επιδότησης,

iv. σαράντα τοις εκατό (40%) του νομοθετημένου κατώτατου ημερομισθίου, κατά το τέταρτο τρίμηνο της επιδότησης,

v. τριάντα τοις εκατό (30%) του νομοθετημένου κατώτατου ημερομισθίου, κατά το πρώτο εξάμηνο του δεύτερου δωδεκαμήνου της επιδότησης,
vi. είκοσι τοις εκατό (20%) του νομοθετημένου κατώτατου ημερομισθίου, κατά το δεύτερο εξάμηνο του δεύτερου δωδεκαμήνου της επιδότησης,

β. Για δικαιούχους με μέσο όρο μηνιαίων αποδοχών χαμηλότερο από τον νομοθετημένο κατώτατο μισθό, το ημερήσιο επίδομα ισούται με το:

i. Εβδομήντα τοις εκατό (70%) του ημερομισθίου που αντιστοιχεί στον μέσο όρο των μηνιαίων αποδοχών, κατά το πρώτο τρίμηνο της επιδότησης,

ii. εξήντα τοις εκατό (60%) του ημερομισθίου που αντι-
στοιχεί στον μέσο όρο των μηνιαίων αποδοχών, κατά το δεύτερο τρίμηνο της επιδότησης,

iii. πενήντα τοις εκατό (50%) του ημερομισθίου που αντιστοιχεί στον μέσο όρο των μηνιαίων αποδοχών, κατά το τρίτο τρίμηνο της επιδότησης,

iv. σαράντα τοις εκατό (40%) του ημερομισθίου που αντιστοιχεί στον μέσο όρο των μηνιαίων αποδοχών, κατά το τέταρτο τρίμηνο της επιδότησης,

v. τριάντα τοις εκατό (30%) του ημερομισθίου που αντιστοιχεί στον μέσο όρο των μηνιαίων αποδοχών, κατά το πρώτο εξάμηνο του δεύτερου δωδεκαμήνου της επιδότησης,

vi. είκοσι τοις εκατό (20%) του ημερομισθίου που αντι-
στοιχεί στον μέσο όρο των μηνιαίων αποδοχών, κατά το δεύτερο εξάμηνο του δεύτερου δωδεκαμήνου της επιδότησης.

Σχηματικά ο τρόπος υπολογισμού του ύψους της πιλοτικής επιδότησης ανεργίας κατά το σταθερό μέρος αυτής αποτυπώνεται στον Πίνακα που ακολουθεί (Πίνακας 1):