Μία πρώτη αξιολόγηση της δανειακής διευκόλυνσης που προβλέπεται στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRP) για την Ελλάδα έκανε η Κομισιόν σε σχετική έκθεση, καταγράφοντας την θετική εκτίμηση ότι οι ιδιωτικές επενδύσεις θα μπορούσαν σωρευτικά να έχουν αντίκτυπο στο ΑΕΠ της χώρας κατά το διάστημα από το 2022 έως το 2030 έως και 5,3%.

Η κατάσταση στην Ελλάδα

Στην έκθεσή της η Κομισιόν παρατηρεί ότι ο δείκτης των ελληνικών εταιρικών επενδύσεων (σε ποσοστό του ΑΕΠ) στην Ελλάδα είναι χαμηλότερο από χώρες όπως η Ιταλία, η Ισπανία και η Πορτογαλία.

«Ακόμα και κατά τη διάρκεια των ετών της άνθησης για τη χώρα, στις αρχές της δεκαετίας του 2000, ο δείκτης αυτός δεν έφτασε ποτέ σε διψήφιο ποσοστό», σημειώνει η έκθεση, ενώ διαπιστώνει ότι το ποσοστό των ελληνικών επιχειρήσεων που ανέφεραν έλλειψη χρηματοδότησης, η οποία περιόρισε την επενδυτική τους δραστηριότητα ήταν σταθερά υψηλότερο απ’ ότι στις παραπάνω χώρες.

Ειδικότερα, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις που αντιπροσωπεύουν ένα μεγάλο ποσοστό της απασχόλησης και συνεισφέρουν στην ελληνική οικονομία, αντιμετωπίζουν δυσανάλογα μεγάλους χρηματοδοτικούς περιορισμούς, όπως σημειώνει η έκθεση.

Στον τομέα του δανεισμού, η Κομισιόν παρατηρεί ότι «παρά τη σημαντική μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων στους ισολογισμούς των τραπεζών από το 2019 και μετά και την ανάκαμψη στην εκταμιεύσεων νέων δανείων καθώς και των καθαρών ρυθμών αύξησης των πιστώσεων προς μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις σε σύγκριση με την περίοδο πριν την πανδημία, η Ελλάδα διατηρεί έναν ακόμη σχετικά υψηλό δείκτη μη εξυπηρετούμενων δανείων σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ζώνης του ευρώ».

Όσο για τις ελληνικές επιχειρήσεις σημειώνει ότι πολλές εξ’ αυτών βρίσκονται σε διαδικασία απομόχλευσης παλαιών μη εξυπηρετούμενων δανείων, με αποτέλεσμα να περιορίζεται η χρηματοδότηση από τις τράπεζες.

Τι είναι η δανειακή διευκόλυνση

Με επίκεντρο μία πολιτική στοχευμένης στήριξης των επενδύσεων, η δανειακή διευκόλυνση προβλέπει χρηματοδότηση –σε πρώτο στάδιο- σε πέντε στρατηγικούς τομείς: πράσινη μετάβαση, ψηφιοποίηση, ενίσχυση της εξαγωγικής ικανότητας, οικονομίες κλίμακας μέσω συγχωνεύσεων και εξαγορών, έρευνα, ανάπτυξη και καινοτομία.

Όπως σημειώνει η έρευνα τα κεφάλαια αυτά κατανέμονται από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης καθώς και τις εμπορικές τράπεζες της Ελλάδας, με τις Eurobank, Alpha Bank, Optima Bank και Παγκρήτια να συμμετέχουν στο σύστημα μέχρι τον Μάρτιο του 2024.

Η Ελλάδα ήδη από το 2022 έχει υπογράψει επιχειρησιακές συμφωνίες με τα παραπάνω χρηματοπιστωτικά ιδρύματα με τα δάνεια, όπως σημειώνει η έκθεση να καλύπτουν έως το 50% του κόστους επένδυσης για κάθε έργο, ενώ το υπόλοιπο ποσό καλύπτεται από συγχρηματοδοτούμενα δάνεια έως 30% και από ίδια κεφάλαια των επιχειρήσεων από 20% και πάνω.

Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που συμμετέχουν στο πρόγραμμα λειτουργούν ως διαμεσολαβητές των εκταμιεύσεων των δανείων, δηλαδή τα δάνεια δεν υπόκεινται σε κεφαλαιακές απαιτήσεις και δεν εγγράφονται στον ισολογισμό τους.

Σχετικά με τα επιλέξιμα προς χρηματοδότηση έργα, θα πρέπει αυτά να εντάσσονται στους πέντε στρατηγικούς τομείς και να συμμορφώνονται με το κανονιστικό πλαίσιο που ορίζεται.

Τα πρώτα συμπεράσματα

«Από τα μέσα του 2022 που ξεκίνησε, η δανειακή διευκόλυνση έχει τύχει θετικής υποδοχής από τον ιδιωτικό τομέα και η απορρόφηση των δανείων έχει αρχίσει να επιταχύνεται», διαπιστώνει η έκθεση.

Μέχρι το τέλος Μαρτίου του 2024, τα συμμετέχοντα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα είχαν υπογράψει 280 συμβάσεις δανείων με τους τελικούς δικαιούχους, και το συνολικό ποσό να ανέρχεται στα  4,8 δισ. ευρώ.

Αυτό αντιστοιχεί στα τρία τέταρτα (73,4%) της χρηματοδότησης των δανείων που έχουν μεταφερθεί στις τράπεζες μέχρι αυτή την ημερομηνία.

Λαμβάνοντας υπόψη και τη συγχρηματοδότηση από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, ο εταιρικός δανεισμός που διακινήθηκε στο πλαίσιο της δανειακής διευκόλυνσης ανήλθε στα 8,5 δισ. ευρώ.

Αν προστεθούν και τα ίδια κεφάλαια των επιχειρήσεων, το συνολικό ποσό των επενδύσεων που χρηματοδοτήθηκαν μέσω της δανειακής διευκόλυνσης αγγίζει τα 11 δισ. ευρώ.

Από το συνολικό αυτό ποσό, το 42,7% χρηματοδοτήθηκε απευθείας μέσω δανείων, το 33,8% μέσω συγχρηματοδοτούμενων δανείων, ενώ το 23,5% καλύφθηκε από την ίδια συμμετοχή των επιχειρήσεων.

Σχετικά με τις επενδύσεις ανά τομέα, η πράσινη μετάβαση (όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η ενεργειακή μετάβαση και η ηλεκτροκίνηση) απορρόφησε το υψηλότερο μερίδιο, με ποσοστό 36,4% των συνολικών επενδύσεων που χρηματοδοτήθηκαν από τη δανειακή διευκόλυνση, ενώ η ψηφιακή μετάβαση και η επέκταση της βιομηχανικής ικανότητας ήταν ο δεύτερος και ο τρίτος τομέας όσον αφορά το μερίδιο των επενδύσεων, με ποσοστά 24,3% και 21,8%, αντίστοιχα.

Όσον αφορά τον όγκο, τα δάνεια προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις εκπροσωπούσαν το 17,5% του συνόλου.

Τα προτερήματα

Η Κομισιόν σημειώνει ότι η μεγάλη απορρόφηση του δανεισμού οφείλεται στους ευνοϊκούς όρους (μακροπρόθεσμα δάνεια σταθερού επιτοκίου) σε σύγκριση με εναλλακτικές λύσεις (όπως τα βραχυπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου που παρέχουν οι ελληνικές τράπεζες).

«Με βάση τους όρους της εταιρικής χρηματοδότησης που προσφέρονται σήμερα στην Ελλάδα, η δανειακή διευκόλυνση προσφέρει μια μοναδική μορφή χρηματοδότησης. Χάρη στη μακρά διάρκεια και το σταθερό –συνεπώς- προβλέψιμο κόστος του, το οποίο είναι σημαντικά χαμηλότερο από τα επιτόκια της αγοράς, τα δάνεια αυτά μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην τόνωση των εταιρικών επενδύσεων», σημειώνει η έκθεση της Κομισιόν.

Τα στοιχεία της έρευνας δείχνουν βελτίωση της πρόσβασης των επιχειρήσεων σε χρηματοδότηση για το 2023, με το ποσοστό των επιχειρήσεων που ανέφεραν ότι αντιμετωπίζουν χρηματοδοτικούς περιορισμούς να μειώνεται στο μισό (7,9%) το 2023, φέρνοντας το ελληνικό ποσοστό πιο κοντά στο μέσο όρο της ΕΕ που είναι 6,1%.

Πολύ θετική θα είναι η επίδραση της δανειακής διευκόλυνσης και το ΑΕΠ της χώρας, όπως διαπιστώνει η έρευνα. «Οι προσομοιώσεις βάσει μοντέλων δείχνουν ότι η δανειακή διευκόλυνση έχει σημαντικά θετικό αντίκτυπο στις ιδιωτικές επενδύσεις και το ΑΕΠ βραχυπρόθεσμα. Οι ιδιωτικές επενδύσεις εκτιμάται ότι θα αυξηθούν έως και 5% μέχρι το 2025 σε σύγκριση με ένα σενάριο που δεν περιλαμβάνει τη δανειακή διευκόλυνση.

Όσο για το επίπεδο του ΑΕΠ εκτιμάται ότι ο σωρευτικός αντίκτυπος μεταξύ 2022 και 2030 θα φθάσει το 5,3% σε σύγκριση με ένα σενάριο που δεν περιλαμβάνει τη δανειακή διευκόλυνση.

Διαβάστε επίσης:

Βρετανία: Προ των πυλών η «μεγάλη έξοδος» των εκατομμυριούχων – Τι φοβούνται, τι προτείνουν

Στο στόχαστρο της Επιτροπής Ανταγωνισμού δημητριακά, γάλα, καφές, τυριά – Ερευνα για καρτέλ

Δήμας για φορολογικές δηλώσεις: Η διαδικασία υποβολής μπορεί να ολοκληρωθεί μέχρι τις 26/7