Απλούστερους κανόνες και χωρίς… «ταμπού», όπως δήλωσε ο Ευρωπαίος Επίτροπος Πάολο Τζεντιλόνι, η Κομισιόν άνοιξε σήμερα τη συζήτηση για τον τρόπο αναθεώρησης των δημοσιονομικών κανόνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η αύξηση που παρουσίασε το δημόσιο χρέος που προκλήθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αλλά και τις τεράστιες επενδύσεις που απαιτούνται για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.

«Χρειαζόμαστε κανόνες οικονομικής διακυβέρνησης που μπορούν να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις κατά μέτωπο. Σήμερα λοιπόν, ξεκινάμε μια δημόσια συζήτηση. Θέλουμε να ακούσουμε απόψεις και ιδέες και να οικοδομήσουμε συναίνεση και ιδιοκτησία για αποτελεσματική οικονομική παρακολούθηση. Με αυτόν τον τρόπο, μπορούμε να κάνουμε τις κοινωνίες και τις οικονομίες μας πιο βιώσιμες, δίκαιες και ανταγωνιστικές – και πλήρως προετοιμασμένες για μελλοντικές προκλήσεις», δήλωσε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βάλντις Ντομπρόβσκις.

Μεγάλη ανησυχία έχει προκαλέσει το γεγονός ότι η πανδημία έχει αφήσει πίσω της τεράστια ελλείμματα και υψηλά χρέη, για τα οποία θα πρέπει να βρεθεί η κατάλληλη «φόρμουλα» μείωσής τους. Το θέμα αφορά άμεσα την Ελλάδα, η οποία καταγράφει διψήφια ποσοστά ελλείμματος, ενώ διαθέτει το υψηλότερο χρέος σε όλη την Ευρώπη, που ξεπερνά το 200% του ΑΕΠ.

Δημοσιονομικοί στόχοι της δεκαετίας του ’90

Με βάση το τρέχον Σύμφωνο Σταθερότητας τα κράτη – μέλη δεν θα πρέπει να ξεπερνούν το όριο ελλείμματος του 3% του ΑΕΠ και το όριο του 60% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος για το χρέος. Ωστόσο, η ιστορία έχει αποδείξει στην πράξη ότι αυτοί οι δημοσιονομικοί κανόνες έχουν ακυρωθεί στην πράξη εδώ και χρόνια, αφού ο μέσος όρος χρέος στην Ευρώπη ξεπερνά το 100% του ΑΕΠ, από 60-70% στις αρχές της δεκαετίας του 1990, όταν είχαν συνταχθεί οι κανόνες.

«Ξεκινάμε εκ νέου αυτήν την ανασκόπηση της οικονομικής μας διακυβέρνησης με φόντο τις τεράστιες επενδυτικές ανάγκες, καθώς η κλιματική έκτακτη ανάγκη γίνεται όλο και πιο έντονη κάθε χρόνο που περνά. Ταυτόχρονα, η ισχυρή δημοσιονομική υποστήριξη που παρέχεται κατά τη διάρκεια της πανδημίας έχει οδηγήσει σε υψηλότερα επίπεδα χρέους. Αυτές οι προκλήσεις καθιστούν ακόμη πιο ουσιαστικό να υπάρχει ένα διαφανές και αποτελεσματικό δημοσιονομικό πλαίσιο. Η επίτευξη αυτού είναι κοινή μας ευθύνη και είναι ζωτικής σημασίας για το μέλλον της Ένωσης», σημείωσε ο ευρωπαίος επίτροπος Πάολο Τζεντιλόνι.

Αυστηρές απαιτήσεις για τα χρέη

Εφόσον οι συζητήσεις με τα κράτη – μέλη καταλήξουν σε μια κοινή συμφωνία, θα πρόκειται για την 4η κατά σειρά αλλαγή του Συμφώνου, από τότε που θεσπίστηκε το 1997 για τον περιορισμό του δανεισμού των κυβερνήσεων, για τη διασφάλιση του ευρώ. Οι δημοσιονομικοί κανόνες είχαν αναθεωρηθεί το 2005, το 2011 και το 2013.

Οι ετήσιες μειώσεις χρέους που απαιτούνται από τους ισχύοντες κανόνες δεν είναι απλώς ρεαλιστικές για χώρες με χρέη 160% του ΑΕΠ όπως η Ιταλία ή πάνω από 200% όπως η Ελλάδα. Πολλοί υπουργοί Οικονομικών της ΕΕ θεωρούν ότι οι απαιτήσεις μείωσης του χρέους είναι πολύ αυστηρές, γι’ αυτό και η συμφωνία δεν αναμένεται να ανακοινωθεί άμεσα.

Η άλλη μεγάλη πρόκληση είναι να διασφαλιστεί ότι οι κανόνες δεν δένουν στα χέρια των κυβερνήσεων, τη στιγμή που η ΕΕ πρέπει να κινητοποιήσει εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ για να μηδενίσει τις καθαρές εκπομπές CO2 έως το 2050.

Η Κομισιόν ετοιμάζεται να ανακοινώσει έναν «οδηγό» μέσα στο 2022, αφού πρώτα έχει ακούσει τις απόψεις όλων των κρατών μελών. Επίσης, θα υπάρξει δημόσια διαβούλευση με φορείς της Ευρώπης, οι οποίοι θα μπορούν να καταθέσουν τις προτάσεις τους έως το τέλος του 2021.

Διαβάστε επίσης:

ΟΟΣΑ: Ευνοϊκή η μακροχρόνια τάση του ελληνικού χρέους παρά την πανδημία

Σκληρό μπρα ντε φερ βορρά και νότου για ελλείμματα και χρέος – Οι 6 ελληνικές προτάσεις για τους νέους κανόνες