Οι ανακοινώσεις της ΕΛΣΤΑΤ για τον ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης του α’ τριμήνου και για τον πληθωρισμό του Μαΐου, σε συνδυασμό με την επίσημη είσοδο σε ανοδικό κύκλο των επιτοκίων παρέμβασης από την ΕΚΤ, ανασυνθέτουν σε μεγάλο βαθμό το σκηνικό για την πορεία της ελληνικής οικονομίας το 2022 και τα επόμενα έτη.

Αυτό επισημαίνουν οι αναλυτές της Alpha Bank στο εβδομαδιαίο δελτίο οικονομικών εξελίξεων, σύμφωνα με το οποίο τα νέα στοιχεία που πρέπει να αξιολογηθούν είναι τα εξής πέντε:

Πρώτον, η ισχυρή πληθωριστική διαταραχή από την πλευρά του κόστους της ενέργειας επενεργεί πλέον παράλληλα με τις πληθωριστικές πιέσεις που προέρχονται από την πλευρά της ζήτησης, ενισχύοντας την τιμολογιακή δύναμη των επιχειρήσεων σε ένα ευρύ φάσμα τομέων δραστηριότητας.

Δεύτερον, η καταναλωτική και η επενδυτική δαπάνη διατηρούν την ισχυρή δυναμική που ανέπτυξαν μετά την χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων (+11,6% και +12,7% σε ετήσια βάση, αντίστοιχα, το πρώτο τρίμηνο του 2022), χωρίς να γίνεται ακόμη ορατή κάποια ισχυρή αρνητική επίδραση από την αποδυνάμωση της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών εξαιτίας των υψηλότερου κόστους στέγασης, θέρμανσης και μεταφοράς. Το στοιχείο αυτό μπορεί να αποδοθεί:

στη μερική χρήση των αποταμιευτικών πόρων που συσσώρευσαν τα νοικοκυριά και η οποία αντανακλάται στη μείωση των καταθέσεών τους, κατά το πρώτο τρίμηνο,

στην ανθεκτικότητα του Δείκτη Οικονομικού Κλίματος, ο οποίος αν και σημείωσε πτώση τον Μάρτιο και τον Απρίλιο εξαιτίας του πολέμου και της επακόλουθης αβεβαιότητας που επικρατεί στην Ευρώπη, ανέκαμψε εκ νέου τον Μάιο σε 108 μονάδες, που αποτελεί τη δεύτερη υψηλότερη τιμή μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ-27), μετά την Κροατία,

στη θετική επίδραση των νέων δημοσιονομικών μέτρων στήριξης των νοικοκυριών για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης τα οποία σύμφωνα με το Ινστιτούτο Bruegel (“National policies to shield consumers from rising energy prices”, 13.6.2022) ήταν από τα υψηλότερα στην Ευρώπη ως ποσοστό του ΑΕΠ,

στη συνεχιζόμενη ενίσχυση του ποσοστού απασχόλησης το οποίο έχει αυξηθεί από 84,3%, τον Φεβρουάριο του 2020, πριν την πανδημία, σε 87,8%, τον Μάρτιο του 2022.

Τρίτον, παρά την αναμενόμενη εξασθένηση του ετήσιου ρυθμού μεγέθυνσης, σε σταθερές τιμές, στα επόμενα τρίμηνα (καθώς η επίδοση 7% του πρώτου τριμήνου εμπεριείχε ισχυρές επιδράσεις βάσης συγκρινόμενη με την πτώση 1,7%, το αντίστοιχο τρίμηνο πέρυσι, που ήταν σε εφαρμογή το lockdown), η προσδοκώμενη άνοδος του ΑΕΠ για το σύνολο του έτους είναι πλέον σημαντικά υψηλότερη από εκείνη της πρώτης εκτίμησης μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Τέταρτον, η ταχεία αύξηση της επενδυτικής – δημόσιας και ιδιωτικής – δαπάνης με την άμεση στήριξη των κεφαλαίων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και της μόχλευσής τους από την πλευρά του χρηματοπιστωτικού τομέα, σε συνδυασμό με τη σημαντική αύξηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων, θα αμβλύνει σημαντικά τις επιπτώσεις των αυξημένων τιμών της ενέργειας στην οικονομική δραστηριότητα και στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.

Αξίζει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος και τα ιστορικά στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, η Ελλάδα πέτυχε το 2021 την καλύτερη επίδοση εισροής άμεσων ξένων επενδύσεων της τελευταίας τριαντακονταετίας (2,7% του ΑΕΠ).

Πέμπτον, οι κύριοι κίνδυνοι για ενδεχόμενη επί τα χείρω αναθεώρηση της εκτίμησης για τον ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης του 2022 αφορούν αφενός στην επίπτωση των διευρυμένων περιθωρίων απόδοσης των ελληνικών κρατικών ομολόγων (288 μ.β., την 10.6.2022, σε σχέση με 100 μ.β., τον περυσινό Ιούνιο) σε ένα διεθνές περιβάλλον αυξημένης αβεβαιότητας, επί του κόστους δανεισμού και αφετέρου στην αρνητική επίδραση της διατήρησης των αυξημένων τιμών ενέργειας επί του διαθεσίμου εισοδήματος των νοικοκυριών, σε όρους αγοραστικής δύναμης.

Ο ρυθμός ανόδου του ΑΕΠ της Ελλάδας σε σταθερές τιμές το πρώτο τρίμηνο του 2022 ήταν υψηλότερος σε σχέση με τους αντίστοιχους μέσους όρους τόσο της Ευρωζώνης (5,4%), όσο και των 27 χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (5,6%), ενώ, σύμφωνα με τις εαρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το ΑΕΠ της Ελλάδας θα αυξηθεί περισσότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ-27 σωρευτικά τη διετία 2022-2023.

Οι ευρωπαϊκές χώρες στις οποίες το ΑΕΠ αυξήθηκε το πρώτο τρίμηνο του 2022 με τον ισχυρότερο ρυθμό σε ετήσια βάση ήταν η Πορτογαλία (11,9%), η Ιρλανδία (11,3%) και ακολούθησαν η Σλοβενία (9,6%) και η Πολωνία (9,2%). Αξίζει να σημειωθεί ότι οι τρείς πρώτες χώρες έχουν συγκριτικά χαμηλή ή και μηδενική εξάρτηση από τις εισαγωγές φυσικού αερίου και πετρελαίου από τη Ρωσία, ενώ για την Πολωνία το 72% των εισαγωγών πετρελαίου και το 55% των εισαγωγών φυσικού αερίου προέρχεται από τη Ρωσία.