Εντός της ερχόμενης εβδομάδας αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή η τροπολογία για το «ξεπάγωμα» των τριετιών στον ιδιωτικό τομέα, ώστε να είναι νόμος του κράτους όσο το δυνατόν γρηγορότερα και να μην υπάρχει ανησυχία στην αγορά για το πώς θα εφαρμοστεί, σύμφωνα με τον υπουργό Εργασίας, Άδωνι Γεωργιάδη.

Η ενεργοποίηση του επιδόματος προϋπηρεσίας θα φέρει αυξήσεις από 78 ευρώ έως και 234 ευρώ σε χιλιάδες εργαζομένους από την 1η Ιανουαρίου του 2024, ανάλογα με το στάδιο ωρίμανσης του δικαιώματός τους.

1

Η ρύθμιση για την ενεργοποίηση των τριετιών έρχεται περίπου δυο χρόνια νωρίτερα από το αναμενόμενο, σύμφωνα με τις εξαγγελίες του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη ΔΕΘ 2023. Στόχος είναι να ενισχυθεί το εισόδημα χιλιάδων μισθωτών που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό αλλά και με κλαδικούς μισθούς σε συνθήκες πληθωρισμού και ακρίβειας.

Ο αρμόδιος υπουργός, Άδωνις Γεωργιάδης, επισημαίνει στο mononews.gr: «Το ξεπάγωμα των τριετιών περίπου δυο χρόνια νωρίτερα είναι μια απόφαση της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη με σκοπό τη διόρθωση μιας αναπόφευκτης αδικίας τότε με την ΠΥΣ του 2012. Σήμερα είναι δυνατόν να διορθωθεί λόγω της καλής πορείας της οικονομίας της χώρας με αποτέλεσμα χιλιάδες εργαζόμενοι να δουν μεγάλη αύξηση στις αποδοχές τους».

Το «ξεπάγωμα» των 3ετιών αφορά κατά αρχήν όλους τους αμειβόμενους με τον κατώτατο μισθό, αλλά και όλους τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα, που αμείβονται με ενεργές κλαδικές συλλογικές συμβάσεις, οι οποίες προβλέπουν επιδόματα προϋπηρεσίας. Όπως εξηγούν έγκριτοι εργατολόγοι, στις κλαδικές συμβάσεις, η εξέλιξη των επιδομάτων προϋπηρεσίας ακόμη κι αν προβλεπόταν στο κείμενο της σύμβασης δεν είχε υποχρεωτικό χαρακτήρα για τον εργοδότη, καθώς η ΠΥΣ του 2012 πάγωσε όλες τις προσαυξήσεις προϋπηρεσίας υπερισχύει.

Με τη νέα ρύθμιση η εξέλιξη των 3ετιών, 5ετιών ή όποιων άλλων ωριμάνσεων ορίζονται σε ενεργές συλλογικές συμβάσεις θα έχει πλέον υποχρεωτικό χαρακτήρα κατά αρχήν για τους εργοδότες που συμβάλλονται στην κλαδική και εφόσον αυτή καταστεί γενικώς υποχρεωτική με επέκταση (υπουργική απόφαση) τότε θα αφορά όλους τους εργαζόμενους του κλάδου υποχρεωτικά.

Οι ωφελούμενοι

Πρέπει να διευκρινιστεί, επισημαίνει ο εργατολόγος Γιάννης Καρούζος, ότι από το ξεπάγωμα των τριετιών επωφελούνται:

  • οι 600.000 αμειβόμενοι με τον κατώτατο μισθό,
  • οι εργαζόμενοι των οποίων η συλλογική σύμβαση προβλέπει ρητά το επίδομα προϋπηρεσίας αλλά και
  • όσοι καλύπτονται από διαιτητική απόφαση μετά από την προσφυγή τους στη διαιτησία.

Επίσης δεν έχει ξεκαθαριστεί τι θα συμβεί με τους υψηλότερους μισθούς. Από τη στιγμή που δεν προβλέπεται κάτι ρητά στην κλαδική ή την επιχειρησιακή σύμβαση, εάν δεν υπάρξει ρητή πρόβλεψη σε νέο νόμο, ο εργοδότης μπορεί να θεωρήσει ότι οι τριετίες εμπεριέχονται στον μισθό».

Οι παγωμένες τριετίες που συνοδεύουν τον  κατώτατο  μισθό ύψους 780 ευρώ μεικτά  έχουν διαμορφωθεί ως εξής:

  • Προϋπηρεσία 0-3 έτη έως τον Φεβρουάριο του 2012: 780 ευρώ
  • Προϋπηρεσία 3-6 έτη έως τον Φεβρουάριο του 2012: 858 ευρώ
  • Προϋπηρεσία 6-9 έτη έως τον Φεβρουάριο του 2012: 936 ευρώ
  • Προϋπηρεσία 9 έτη και άνω έως τον Φεβρουάριο του 2012: 1.014 ευρώ

Ο δικηγόρος – εργατολόγος Γιάννης Καρούζος επισημαίνει ότι «Η κυβέρνηση έκανε το καθήκον της. Από εδώ και πέρα η ευθύνη για την διαμόρφωση συλλογικών συμβάσεων εργασίας ανήκει στους κοινωνικούς εταίρους. Πολλές συλλογικές συμβάσεις εργασίας που συνάπτονται προβλέπουν επιδόματα προϋπηρεσίας, τα οποία συμφωνούν οι κοινωνικοί εταίροι να μην τα εξελίσσουν. Οι ρήτρες που προβλέπονται στις συλλογικές συμβάσεις εργασίας στις διαιτητικές αποφάσεις από 1.1.2024 θα απελευθερωθούν κι έτσι το επίδομα προϋπηρεσίας ή τα χρονοεπιδόματα θα εξελίσσονται. Μέχρι αυτό να συντελεστεί ακόμη κι αν έχει προβλεφθεί η εξέλιξή τους στις ΣΣΕ ή σε διαιτητικές αποφάσεις η εξέλιξη τους είναι απολύτως άκυρη».

Σημειώνοντας ότι «Σήμερα δυστυχώς είναι αναγκαίο να απλοποιηθεί η διαδικασία για τις περιπτώσεις που δεν υπάρχει συμφωνία για την υπογραφή ΣΣΕ μεταξύ των εκπροσώπων εργοδοτών και εργαζομένων με στόχο να υπάρχει πάντοτε λύση. Δυστυχώς αυτό απαιτεί μεγάλο χρονικό διάστημα και κόστος λόγω των γραφειοκρατικών διαδικασιών, αποθαρρύνοντας τους κοινωνικούς εταίρους».

Βάση ο κατώτατος μισθός για όσους έχουν ατομικές συμβάσεις

Σύμφωνα με τον κ. Καρούζο, οι εργαζόμενοι που δεν καλύπτονται από κλαδικές συμβάσεις, εφόσον έχουν ατομική σύμβαση εργασίας με μισθό που δεν προσδιορίζεται πλέον από την κλαδική, ισχύει και γι’ αυτούς ως βάση ο κατώτατος μισθός.

Έτσι λοιπόν εάν οι εργαζόμενοι αυτοί έχουν ατομική σύμβαση με μισθό πάνω από τον κατώτατο, για να δουν εάν θα λάβουν προσαύξηση από το ξεπάγωμα των τριετιών από 1.1.2024, θα πρέπει να εξετάσουν κατά πόσο η προσαύξηση του κατώτατου δημιουργεί ποσό που συμψηφίζεται με την διαφορά της ατομικής τους σύμβασης. Εάν το ποσό είναι μικρότερο της διαφοράς αυτό το ποσό συμψηφίζεται, εάν είναι μεγαλύτερο της ατομικής τότε το επιπλέον ποσό καταβάλλεται από 1.1.2024 ανάλογα με την προϋπηρεσία τους.

Ποιοι θα δουν αυξήσεις

Οι αυξήσεις ξεκινούν από 78 ευρώ και φτάνουν έως και 234 ευρώ και θα έρθουν νωρίτερα για τους παλαιούς με σημαντική προϋπηρεσία πριν από τις 14 Φεβρουαρίου του 2012 και αργότερα για τους νεότερους μισθωτούς, ανάλογα με το στάδιο ωρίμανσης του δικαιώματος τους.

Σύμφωνα με τη προωθούμενη ρύθμιση οι νέοι εργαζόμενοι, δηλαδή όσοι προσλήφθηκαν μετά τις 14/2/2012, θα αρχίζουν να «μετρούν» χρόνο προϋπηρεσίας (άρα και δικαίωμα επιδόματος 10%) για πρώτη φορά το 2024.

Άρα με τη συμπλήρωση της πρώτης τριετίας, δηλαδή το 2027, θα λάβουν το επίδομα. Για όσους ήδη είχαν εξασφαλίσει χρόνο προϋπηρεσίας το 2012, αλλά δεν συμπλήρωναν τριετία, θα συνεχίσει να μετρά ο χρόνος τους από το 2024. Το ξεπάγωμα αφορά μόνο για τους εργαζόμενους που καλύπτονται από ενεργές συλλογικές συμβάσεις.

Ωστόσο η προωθούμενη ρύθμιση της κυβέρνησης περιλαμβάνει δυο «φρένα»:

  1. Απαγορεύει αναδρομικές αξιώσεις από πλευράς εργαζομένων για το διάστημα μεταξύ 14/2/2012 έως 31/12/2023
  2. Όσοι εργαζόμενοι έχουν ήδη δει αυξήσεις στους μισθούς τους, το διάστημα 2012 -2023, οι οποίες υπερβαίνουν τα σημερινά ισχύοντα, τότε συμψηφίζονται με τα καταβαλλόμενα και ο εργοδότης δεν υποχρεούται να δώσει κανένα επίδομα προϋπηρεσίας.

Πιο αναλυτικά – όπως επισημαίνει το υπουργείο Εργασίας – για όλους τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα ανοίγει η προσμέτρηση από 1.1.24 και αφορά όλων των ειδών τις προσαυξήσεις της προϋπηρεσίας, δηλαδή 3ετιες στον κατώτατο ή 3ετιες, 5ετιες ή άλλες κλίμακες που ορίζονται σε ενεργές συλλογικές συμβάσεις.

Από 1.1.2024:

Α. Για όσους εισήλθαν στην αγορά εργασίας μετά τις 14.2.2012 θα αρχίσουν να χτίζουν το δικαίωμα επιδόματος για πρώτη φορά.

Ένας εργαζόμενος που σήμερα αμείβεται με τον κατώτατο από 1.1.24 θα τρέχει ο χρόνος του και θα δικαιούται αναλόγως την προϋπηρεσία του 10% ανά τριετία Δηλαδή 780 ευρώ για 0 ως 3 χρόνια, 858 ευρώ για 3 έως 6 χρόνια, 936 ευρώ για 6 έως 9 χρόνια και 1.014 με πάνω από 9 έτη

Για αυτούς που είχαν προσληφθεί πριν την 14.2.2012

1) Εργαζόμενος με πρόσληψη προ του 2012 και προϋπηρεσία 2 χρόνων: Το δικαίωμα ωρίμανσης της 1ης τριετίας ενεργοποιείται 1.1.24 και καθίσταται πληρωτέο με τη συμπλήρωση τριετίας την 1.1.25 με αύξηση 10% επί του τότε ισχύοντος βασικού μισθού .

2) Εργαζόμενος με πρόσληψη προ του 2012 και προϋπηρεσία 5 χρόνων: Το δικαίωμα ωρίμανσης της 2ης τριετίας ενεργοποιείται 1.1.24 και καθίσταται πληρωτέο με τη συμπλήρωση εξαετίας την 1.1.25 με αύξηση 20% επί του τότε ισχύοντος βασικού μισθού (πχ με σημερινές τιμές 780+780×0,2=936)

3) Εργαζόμενος με πρόσληψη προ του 2012 και προϋπηρεσία 8 χρόνων: Το δικαίωμα ωρίμανσης της 1ης τριετίας ενεργοποιείται 1.1.24 και καθίσταται πληρωτέο με τη συμπλήρωση εννιαετίας την 1.1.25 με αύξηση 30% επί του τότε ισχύοντος βασικού μισθού (πχ με σημερινές τιμές 780+780×0,3=1014)

Σε περίπτωση συλλογικών συμβάσεων τα παραπάνω όρια προσαρμόζονται ανάλογα με τον ισχύοντα σε επίπεδο βασικού μισθού και κλίμακας προσαυξήσεων. Σε περίπτωση επίσης που οι εργαζόμενοι έχουν ήδη δει αυξήσεις στους μισθούς ενδιαμέσως από το 2012 έως το 2023, και υπερβαίνουν τα σημερινά ισχύοντα είτε στον κατώτατο είτε σε αυτά που ορίζονται στις ΣΣΕ τότε συμψηφίζονται με τα καταβαλλόμενα.

Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΡΓΑΝΗ ο μέσος μισθός στη χώρα μας είναι 1.190 ευρώ, δηλαδή 52% πάνω από τον κατώτατο.

Διαβάστε επίσης:

Γεωργιάδης για ξεπάγωμα τριετιών: Δεν υπάρχει ζήτημα αναδρομικότητας

Τι αλλάζει από 1/1/2024 για επαγγελματίες και επιχειρήσεις – MyDATA, POS και μετρητά κάτω από €500

Ηρακλής ΙΙΙ: Τον νόμο για τον νέο Ηρακλή γράφει το υπουργείο Οικονομικών