Η σύγκλιση ενέργειας και τεχνολογίας δημιουργεί μεγάλες ευκαιρίες αλλάζοντας το σημερινό επιχειρηματικό μοντέλο της ενέργειας. Καθώς η 4η Βιομηχανική Επανάσταση θολώνει τα όρια μεταξύ του φυσικού και του ψηφιακού κόσμου, οδηγεί σε μια θεμελιώδη αλλαγή την ενεργειακή βιομηχανία αλλάζοντας ριζικά το σημερινό μοντέλο της αγοράς.

Η πρόοδος στην ψηφιακή τεχνολογία επιτρέπει σημαντικές αλλαγές στο ενεργειακό σύστημα. Η ψηφιοποίηση, εξάλλου, είναι σημαντικό μέσο για την ενεργειακή μετάβαση που θα προωθήσει τις δύο βασικές τάσεις του κλάδου: την απεξάρτηση από τον άνθρακα και την αποκέντρωση, και τα δύο κρίσιμα για να προχωρήσει γρήγορα η ενεργειακή μετάβαση.

Στην αγορά ενέργειας, ο καταναλωτής γίνεται το κεντρικό πρόσωπο όλων εκείνων των αποκεντρωμένων πραγματικοτήτων των συστημάτων παραγωγής και θα μπορεί να παράγει ενέργεια όχι μόνο για ιδιο-κατανάλωση αλλά να την επιστρέφει και στο σύστημα.

Το νέο σύστημα ενέργειας που θα αναπτυχθεί θα είναι πολυπαραγοντικό, θα πολλαπλασιάζονται οι stakeholders, όπως οι καταναλωτές, οι ιδιοκτήτες ΑΠΕ, οι ιδιοκτήτες δικτύων ηλεκτροφόρτισης, οι κάτοχοι μπαταριών στα σπίτια, και το στοίχημα για τις εταιρείες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας πλέον είναι να αναπτύξουν υπηρεσίες που θα τους οργανώνουν όλους τους συμμετέχοντες στην αγορά ενέργειας σε μια μεγάλη ενεργειακή κοινότητα.

Ποιος είναι ο Prosumer

O καταναλωτής γίνεται Prosumer, ένας όρος που σταδιακά καθιερώνεται στον ενεργειακό τομέα και αναμένεται να γίνει ο πραγματικός πρωταγωνιστής της ενεργειακής μετάβασης.

Είναι καταναλωτής και ταυτόχρονα παραγωγός ενός συγκεκριμένου είδους αγαθών. Η λέξη προέρχεται από τη συνένωση των δύο αγγλικών όρων «producer» (παραγωγός) + «consumer» (καταναλωτής) και προέρχεται από τη σχετικά πρόσφατη στάση ενός μεγάλου αριθμού ανθρώπων που μαζί παράγουν και καταναλώνουν ένα αγαθό κάθε είδους.

Ο οικιακός καταναλωτής θα γίνει responsive prosumer και με την καθοδήγηση των νέων καινοτόμων εφαρμογών που αναπτύσσει θα συμμετέχει ενεργά στο νέο ενεργειακό μοντέλο.

Ο τρόπος είναι το Νet Μetering που είναι ο συμψηφισμός παραγόμενης‐καταναλισκόμενης ενέργειας και εφαρμόζεται ευρέως κυρίως για εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών σε διάφορες χώρες όπως η Κύπρος, η Ιταλία, η Γερμανία, η Δανία και οι ΗΠΑ.

Το Νet Μetering επιτρέπει στον καταναλωτή να καλύψει ένα σημαντικό μέρος της ενέργειας που καταναλώνει ενώ παράλληλα του δίνει τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει το δίκτυο για έμμεση αποθήκευση της πράσινης ενέργειας που παράγει το φωτοβολταϊκό του σύστημα. Ο όρος “net” προκύπτει από τη διαφορά μεταξύ καταναλισκόμενης και παραγόμενης ενέργειας σε μία ορισμένη χρονική περίοδο.

Η περίοδος αυτή είναι συνήθως ο κάθε κύκλος καταμέτρησης και τιμολόγησης της καταναλισκόμενης ενέργειας. Αν υπάρχει περίσσεια ενέργειας, αυτή συνήθως δεν χάνεται για τον καταναλωτή αλλά συμψηφίζεται για μια ορισμένη χρονική περίοδο οπότε και γίνεται η τελική εκκαθάριση. Η περίοδος αυτή σύμφωνα με την τελευταία υπουργική απόφαση ορίζεται στους 12 μήνες.

Όποιος έχει στην κατοχή του συστήματα φωτοβολταϊκών πάνελ, αιολικούς σταθμούς, συστήματα μικροπαραγωγής ή παρόμοια, μπορεί στην πραγματικότητα να γίνει καταναλωτής και να γίνει μέρος οικοσυστήματος της ενέργειας.

Έχουν εντοπιστεί οκτώ διαφορετικά μοντέλα prosumer:

– Νοικοκυριά συνδεδεμένα στο δίκτυο με φωτοβολταϊκά και συστήματα αποθήκευσης

– Δικτυωμένα νοικοκυριά μέσω ενεργειακών κοινοτήτων

– Οικογένειες με αυτόνομα συστήματα

– Εμπορικά κτίρια με επιτόπιες εγκαταστάσεις ιδιοκατανάλωσης

– Βιομηχανικός prosumer

– Εικονικές ενεργειακές κοινότητες

– Εικονικές ενεργειακές κοινότητες που βασίζονται στην εγγύτητα στο εθνικό δίκτυο υπηρεσιών

Τα οφέλη του να γίνεις prosumer

Σε παγκόσμιο επίπεδο, όλο και περισσότεροι άνθρωποι συνειδητοποιούν περισσότερο την περιβαλλοντική ζημιά που προκύπτει από τις επιλογές των προηγούμενων δεκαετιών και σήμερα οι θεσμικές αλλαγές και η τεχνολογία επιτρέπουν αυτή την αποκέντρωση. Η αποκέντρωση του ενεργειακού δικτύου είναι ζωτικής σημασίας για τη μείωση των παγκόσμιων εκπομπών άνθρακα.

Η μετάβαση στα αποκεντρωμένα συστήματα εξασφαλίζει ένα βιώσιμο τρόπο παραγωγής μειώνει το κόστος της ενέργειας και επιβαρύνει λιγότερο το περιβάλλον.

Για τους καταναλωτές είναι πλέον σημαντικό να προχωρούν σε πιο φιλικές προς το περιβάλλον επιλογές όπως η αγορά ηλεκτρικών οχημάτων και η εγκατάσταση ολοένα και περισσότερων ηλιακών και φωτοβολταϊκών πάνελ στις στέγες. Η αλλαγή αυτή οδηγεί σε άμεσα οφέλη τόσο στους λογαριασμούς τους όσο και για το περιβάλλον.

Το πρόγραμμα net metering δίνει τη δυνατότητα σε έναν απλό καταναλωτή ηλεκτρικής ενέργειας να γίνει «καταναλωτής» εγκαθιστώντας μικρή εγκατάσταση ΑΠΕ. Η πιο κοινή εγκατάσταση ΑΠΕ στο πλαίσιο του προγράμματος είναι τα ηλιακά φωτοβολταϊκά που γενικά αναφέρεται ως ένα είδος κατανεμημένης παραγωγής ή κατανεμημένων πόρων ενέργειας (DER).

Ως καταναλωτής, ο απλός καταναλωτής ηλεκτρικής ενέργειας παράγει ηλεκτρική ενέργεια για δική του κατανάλωση, καθώς και πουλά οποιαδήποτε πλεονάζουσα παραγωγή στο δίκτυο διανομής.