Σε μια γωνιά της δυτικής Αφρικής, όπου ο Ατλαντικός συναντά τη σκληρότητα της καθημερινής επιβίωσης και την ευγένεια της απλότητας, η Βασίλισσα της Ισπανίας, Λετίθια, έκανε την παρουσία της αισθητή – όχι μέσα από φανταχτερές εμφανίσεις ή λόγω επιβολής, αλλά μέσα από τη σιωπή της παρατήρησης, την καθαρότητα του βλέμματος και τη δύναμη της ενεργητικής ακρόασης.

Το ταξίδι της στο Πράσινο Ακρωτήριο, ένα σύμπλεγμα νησιών με πλούσια πολιτισμική ταυτότητα αλλά και μεγάλες κοινωνικές ανισότητες, δεν ήταν μια ακόμη διπλωματική επίσκεψη στο πλαίσιο των βασιλικών καθηκόντων της. Ήταν μια συνειδητή επιλογή αποστολής – ένα ταξίδι για να δει, να νιώσει και να στηρίξει, όχι ως μονάρχης αλλά ως γυναίκα.

1

Η άφιξη στην Πράια και το μήνυμα που δεν ειπώθηκε, αλλά έγινε κατανοητό

Στην Πράια, την πρωτεύουσα του Πράσινου Ακρωτηρίου, την υποδέχτηκαν υπουργοί, διπλωμάτες, μέλη της τοπικής κυβέρνησης. Όμως εκείνη δεν προσπάθησε να κυριαρχήσει στον χώρο. Αντίθετα, ακολούθησε τη ροή των στιγμών με ένα βλέμμα ταπεινότητας και ενεργής παρουσίας. Όταν κατέβηκε τις σκάλες του αεροπλάνου, φορώντας απλά ρούχα και χωρίς ίχνος επιδεικτικής πολυτέλειας, έκανε ξεκάθαρο πως αυτό το ταξίδι δεν είχε στόχο την προβολή αλλά την κατανόηση.

Πίσω από τα φώτα, ένα δίκτυο ανθρώπων που παλεύουν με αξιοπρέπεια

Η Ισπανία έχει παρουσία στο Πράσινο Ακρωτήριο εδώ και χρόνια μέσα από την Ισπανική Συνεργασία, έναν οργανισμό που λειτουργεί κάτω από την AECID και στηρίζει την τοπική κοινωνία μέσω εκπαιδευτικών, οικονομικών και κοινωνικών προγραμμάτων. Οι άνθρωποι που εργάζονται γι’ αυτό τον σκοπό δεν είναι celebrities· είναι καθημερινοί ήρωες που αφιερώνουν χρόνο και ψυχή για να δώσουν προοπτική σε όσους την έχουν χάσει.

Η βασίλισσα συνάντησε πολλούς από αυτούς. Μίλησε μαζί τους, άκουσε τα προβλήματα, συμμετείχε στις δραστηριότητές τους και φόρεσε το ίδιο κόκκινο γιλέκο με το λογότυπο της αποστολής. Ήταν μια σιωπηλή δήλωση ταύτισης: «Είμαι μία από εσάς», έλεγε χωρίς λόγια.

Δίπλα στις γυναίκες που προσπαθούν να ξαναγεννηθούν από τις στάχτες της βίας

Ένα από τα πιο συγκινητικά κομμάτια της περιοδείας της ήταν η επίσκεψη σε δύο καταφύγια γυναικών στη Σάντα Κρουζ. Εκεί όπου οι λέξεις «κατάχρηση», «βία», «φόβος» δεν είναι αφηρημένες έννοιες αλλά καθημερινή εμπειρία, η Λετίθια έσκυψε κυριολεκτικά και μεταφορικά δίπλα στις γυναίκες που έχουν βιώσει την κακοποίηση και τώρα αγωνίζονται να σταθούν ξανά στα πόδια τους.

Στο «Casa Familia», γνώρισε γυναίκες που έχουν αφήσει πίσω τους το παρελθόν και χτίζουν ένα μέλλον. Στο «Casa Manuela», συνάντησε ανήλικες μητέρες – με τα παιδιά τους στην αγκαλιά – που προσπαθούν να βρουν στήριξη και ελπίδα μέσα σε ένα προστατευμένο περιβάλλον.

Η ραπτική ως πράξη απελευθέρωσης

Η επίσκεψή της σε μια μικρή αλλά σημαντική συνεταιριστική επιχείρηση ραπτικής αποκάλυψε το πώς ένα επάγγελμα μπορεί να γίνει όπλο αυτονομίας. Εκεί, γυναίκες που για χρόνια δεν είχαν φωνή, ούτε δικαίωμα στη δική τους ζωή, εκπαιδεύονται, μαθαίνουν, δημιουργούν. Με τη βελόνα και το ύφασμα, ξαναγράφουν την ιστορία τους.

Η Λετίθια δεν έμεινε θεατής. Περπάτησε ανάμεσα στα τραπέζια, κοίταξε στα μάτια τις γυναίκες, τις ρώτησε για τα όνειρά τους. Και πάνω απ’ όλα, τις άκουσε.

Στην καρδιά της κοινότητας: Πόρτο Μοσκίτο

Μακριά από τα αστικά κέντρα και τα διπλωματικά γραφεία, στην παράκτια κοινότητα του Πόρτο Μοσκίτο, ζουν περίπου 800 άνθρωποι. Ανάμεσά τους, 300 ψαράδες που προσπαθούν καθημερινά να επιβιώσουν ανάμεσα στο κύμα και την ανάγκη. Η Ισπανική Συνεργασία έχει και εδώ παρουσία, με έργα που σχεδιάζουν βιώσιμη ανάπτυξη, δίκαιη κατανομή πόρων και ενίσχυση της τοπικής κοινωνίας.

Η βασίλισσα περπάτησε ανάμεσα στις καλύβες και τις οικογένειες, συνομίλησε με ψαράδες, άγγιξε τις ανάγκες τους. Δεν ήρθε για να «ευλογήσει» την προσπάθεια, ήρθε για να γίνει μέρος της.

Η εικόνα της: διακριτική, ουσιαστική, ανθρώπινη

Σε αντίθεση με τις συνηθισμένες βασιλικές εμφανίσεις, εδώ η εικόνα της Λετίθια ήταν όσο πιο απέριττη μπορούσε να είναι. Χαλαρό παντελόνι, μποτάκια, λευκό πουκάμισο. Και το κόκκινο γιλέκο – το ίδιο με εκείνο των εργαζομένων. Δεν υπήρχε καμία απόπειρα εντυπωσιασμού. Μόνο σεβασμός και σύμπνοια.

Η βασίλισσα του 21ου αιώνα

Η Λετίθια, πρώην δημοσιογράφος και νυν βασίλισσα, έχει καταφέρει να επαναπροσδιορίσει τι σημαίνει να υπηρετείς τον ρόλο σου. Δεν παραμένει κλεισμένη στο παλάτι, δεν εκπροσωπεί απλώς ένα εθνικό σύμβολο. Παρεμβαίνει, συμμετέχει, αγωνίζεται – μέσα από την ανθρωπιά, την αθόρυβη επιμονή και τη στρατηγική συνέπεια.

Με άλλες πρόσφατες δράσεις, όπως η προεδρία της στο Ισπανικό Συμβούλιο της UNICEF ή η παρουσία της σε εκδηλώσεις για την ψυχική υγεία των νέων και τις σπάνιες παθήσεις, έχει αποδείξει ότι το «βασιλικό καθήκον» για εκείνη δεν είναι τίτλος τιμής αλλά εργαλείο δράσης.

Ένα ταξίδι που δεν τελειώνει με την επιστροφή

Η περιοδεία της στο Πράσινο Ακρωτήριο ήταν μόνο τέσσερις ημέρες. Αλλά οι σιωπές που μοιράστηκε, οι ιστορίες που άκουσε και τα χέρια που έσφιξε, θα συνεχίσουν να αντηχούν για πολύ περισσότερο. Η Λετίθια δεν πήγε εκεί για να σώσει κανέναν. Πήγε για να υπενθυμίσει ότι η αλλαγή ξεκινά από την παρατήρηση, την αλληλεγγύη και τη δύναμη της επαφής.

Μια βασίλισσα που δεν στέκεται σε θρόνους αλλά περπατά δίπλα στους ανθρώπους. Ίσως αυτό να είναι το πραγματικό νόημα της λέξης «μοναρχία» στον 21ο αιώνα.

Διαβάστε επίσης:

Αλεξάνδρα του Ανόβερο: Η εγγονή της Γκρέις Κέλι και κόρη της Καρολίνας του Μονακό που σπάει τους κανόνες των γαλαζοαίματων

Αλεξάντρ Γκριμάλντι: Ο άγνωστος γιος του Αλβέρτου του Μονακό ετοιμάζεται να κατακτήσει τον κόσμο

Τατιάνα Μπλάτνικ: Το διαζύγιο, οι ανατροπές και η νέα ζωή στην Ελλάδα με τον Κέβιν Λαβ