ΜΙΝΙΟΝ: Η ιστορία ενός θρύλου (video, pics)

Τέτοιες χριστουγεννιάτικες μέρες όλοι θυμούνται το θρυλικό Μινιόν, το πρώτο πολυκατάστημα, που αγάπησαν μικροί και μεγάλοι. Υπήρξε για δεκαετίες το «μεγαλύτερο μεγάλο κατάστημα» της πρωτεύουσας και ίσως ο πιο αγαπημένος προορισμός των Αθηναίων. Το «Μινιόν» των παιδικών μας χρόνων, που κάποτε δέσποζε λαμπρό στη γωνία Πατησίων και Δώρου, συνδέθηκε άρρηκτα με το ελληνικό εμπόριο και τις μέρες των γιορτών.

 

Αν και ήταν ένα από τα κορυφαία καταστήματα της ελληνικής αγοράς, πέρασε διά πυρός και σιδήρου, και κυριολεκτικά διά πυρός μετά την πυρκαγιά του 1980, αναστηλώθηκε, αλλά τελικά δεν κατόρθωσε να προσαρμοστεί στις εξελίξεις με αποτέλεσμα να βάλει λουκέτο το 1998.

Πριν από λίγες ημέρες ο όμιλος Folie Follie, ο οποίος έχει αναλάβει την ανακατασκευή του κτιρίου ανέθεσε στον εικαστικό Γιάννη Κόττη την αισθητική αναβάθμιση της πρόσοψης του κτιρίου υπό την επίβλεψη του αρχιτεκτονικού γραφείου Κοκκίνου-Κούρκουλα.

Το κτίριο του «Μινιόν» σήμερα με την εικαστική παρέμβαση του Γιάννη Κόττη

 

Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό πανό φιλοτεχνημένο από τον καλλιτέχνη, το οποίο καλύπτει μία επιφάνεια 4.000 τετραγωνικών μέτρων προσθέτοντας  χρώμα στο γκρίζο, μέσω μίας ζωντανής αναπαράστασης των καρπών της φύσης.

«Δίνει δροσερή πνοή στον χώρο. Η αποτύπωση φρούτων και καρπών λειτουργεί ως αντίστιξη στο χώρο της Ομόνοιας», Γ. Κόττης

Πριν όμως φτάσουμε στο σήμερα, ας δούμε την θρυλική ιστορία του «Μινιόν» που έχει χαρίσει ανεπανάληπτες στιγμές, ιδιαιτέρως σε περιόδους γιορτών, σε γενιές και γενιές Αθηναίων και όχι μόνο

Από μικρό περίπτερο, πολυκατάστημα

Το 1934 ο Γιάννης Γεωργακάς ίδρυσε με έναν συνεταίρο το πρώτο περίπτερο με το όνομα Μινιόν. Από τη δεκαετία του 1950 εξελίχθηκε σταδιακά σε μεγάλο πολυκατάστημα, με 120.000 είδη και 1.000 άτομα προσωπικό.

O άνθρωπος που έκανε το δημιούργημά του συνώνυμο με τα γιορτινά ψώνια δεν είναι κάποιος που είχε ζήσει στο Παρίσι ή στη Νέα Υόρκη, αλλά ένας βιοπαλαιστής που είδε τα όνειρά του να γίνονται πραγματικότητα και στη συνέχεια να μετατρέπονται σε εφιάλτη.

 

Ας πάρουμε τα πράγματα όμως από την αρχή. Ο Γιάννης Γεωργακάς γεννήθηκε στο Άργος. Ο πατέρας του Μήτσος Γεωργακάς είχε μεταναστεύσει στην Αμερική και επιστρέφοντας επιστρέφοντας από τις ΗΠΑ άνοιξε μαζί με τον αδερφό του ένα κατάστημα στην πλατεία του χωριού, το οποίο όμως λεηλατήθηκε το 1923 από ληστές, με αποτέλεσμα να χάσει όλη του την περιουσία.

Λόγω της οικονομικής δυσπραγίας η οικογένεια Γεωργακά αποφάσισε, το 1926, να στείλει το μοναδικό αρσενικό από τα επτά παιδιά τους στην Αθήνα να δουλέψει σε ένα μπακάλικο ενός θείου του.

Το 1934 επιστρέφοντας από τη στρατιωτική θητεία του αρχίζει να δουλεύει ως πλασιέ

Όσο έμεινε στην Αθήνα άλλαξε αρκετές δουλειές: από πρατήριο τσιγάρων και ως βοηθός παπατζή ενώ παράλληλα παρακολουθούσε μαθήματα σε νυχτερινό σχολείο. Το 1939 γράφτηκε στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από την οποία αποφοίτησε το 1954.

Λίγο αργότερα άρχισε να συνεργάζεται με τον Άγγελο Σεραφειμίδη, ιδιοκτήτη περιπτέρου με την ονομασία «Μινιόν» στα Χαυτεία, με τον οποίο έγινε συνέταιρος. Σε σύντομο χρονικό διάστημα, λόγω των ανταγωνιστικών τιμών και προσφορών, νοίκασαν και δεύτερο περίπτερο ενώ εν συνεχεία εγκαινίασαν το πρώτο κατάστημά τους στα Χαυτεία.

 

Με την έναρξη του ελληνοϊταλικού πολέμου επιστρατεύθηκε ως έφεδρος αξιωματικός και συμμετείχε στις μάχες του αλβανικού μετώπου κατά τη διάρκεια των οποίων τραυματίστηκε καταλήγοντας στο Νοσοκομείο Ιωαννίνων. Επιστρέφοντας στην Αθήνα φυλακίστηκε από την γερμανική διοίκηση για τρείς μήνες στις φυλακές Αβέρωφ.

Μετά την αποφυλάκισή του άρχισε να εργάζεται πάλι στο Μινιόν. Τη δεκαετία του 1950 ο συνέταιρός του αποχώρησε για την Αμερική και ο ίδιος έλαβε την απόφαση να επεκτείνει την επιχείρησή μεταφέροντάς τη σε νέο δεκαώροφο κτίριο αγοράζοντας αργότερα και το διπλανό του.

Από τότε εξελίχθηκε σταδιακά σε μεγάλο πολυκατάστημα, με 120.000 είδη και 1.000 άτομα προσωπικό. Μέχρι το 1975 η επιχείρηση εκτείνεται σε ένα μπλοκ πέντε δεκαώροφων κτιρίων με συνολικό τζίρο ενός δισεκατομμυρίου δραχμών.

Το «Μινιόν» πλέον πουλάει τα πάντα. Από καρφίτσες μέχρι αυτοκίνητα. Και από τρόφιμα μέχρι κομπιούτερ.

Πρωτοπόροι… με κυλιόμενες σκάλες, υπολογιστές και αιρ κοντίσιον 

 

Το «Μινιόν» έχει συνδυαστεί με αναμνήσεις πολλών χιλιάδων Αθηναίων και όχι μόνο. Με το πέρασμα των χρόνων γινε γνωστό σε όλη την Ελλάδα, με τους κατοίκους της επαρχίας να συρρέουν στην πρωτεύουσα μόνο για το Μινιόν και τις ουρές να αφήνουν ιστορία.

Δεν ήταν τυχαίο ότι το Μινιόν ήταν το πρώτο κατάστημα στην Ελλάδα που καθιέρωσε τις ετήσιες εκπτώσεις, κατήργησε τα παζάρια θέτοντας καθορισμένες τιμές και καθιέρωσε τη διαφήμιση στο ραδιόφωνο και στην τηλεόραση.

Μάλιστα, εγκατέστησε κυλιόμενες σκάλες, χρησιμοποίησε ηλεκτρονικούς υπολογιστές, ενώ εισήγαγε τη λίστα αγορών και τη λίστα γάμου. Έβαλε κλιματιστικό και λειτούργησε στις εγκαταστάσεις του κομμωτήριο, καφετέρια, εστιατόριο, μπαρ, ακόμα και ταξιδιωτικό γραφείο.

Ξεχωριστό κεφάλαιο ήταν ο 6ος όροφος που άνοιγε μόνο στις γιορτές και ήταν χριστουγεννιάτικη έκσταση μικρών και μεγάλων

Όσον αφορά το δυναμικό του, δημιούργησε σχολές πωλητών και στελεχών και καθιέρωσε τα σεμινάρια προσωπικού, ενώ έδινε πριμ στους υπαλλήλους του εάν έκοβαν το κάπνισμα!

 

Από τη δεκαετία του ’70 κυρίως και μέχρι τη δεκαετία των 80, ήταν το πιο λαμπρό στολίδι της χριστουγεννιάτικης Αθήνας, ανάλογα με εκείνα που μπορούσε κανείς να συναντήσεις στο Λονδίνο, το Παρίσι ή τη Νέα Υόρκη.

Ήταν  το πρώτο που έφερε την ιδέα του Άη Βασίλη που μοιράζει δώρα στα παιδιά. «Είχε έρθει μέσω της αεροπορικής TWA και, από το αεροδρόμιο μέχρι την είσοδό του στο κατάστημα, είχε οργανωθεί ολόκληρη πομπή.

Είχανε πάρει, ειδική άδεια για το άρμα του Άη Βασίλη, την παρέλαση με τις μαζορέτες μπροστά από το άρμα και τα πούλμαν με τα παιδάκια που το ακολουθούσαν. Η πομπή μάλιστα γινόταν συνοδεία μοτοσικλετιστών της αστυνομίας.

 

Ο Άη Βασίλης, στη συνέχεια, μοίραζε σοκολάτες», ενώ οι θεατρικές παραστάσεις και γενικότερα οι καλλιτεχνικές εκδηλώσεις εκεί άφησαν εποχή.

Το Μινιόν ακόμη ήταν και το πρώτο κατάστημα που είχε εξασφαλίσει αποκλειστική συνεργασία με την Walt Disney, φέρνοντας από τις ΗΠΑ τις αυθεντικές στολές των ηρώων της Disney, σε μια εποχή που οι δασμοί έκαναν το κόστος μεταφοράς απαγορευτικό.

Η αποφράδα 19η Δεκεμβρίου

Όμως μία αποφράδα ημέρα θα έρθει να καταστρέψει το «Μινιόν», αλλά και το δεύτερο ιστορικό πολυκατάστημα που κοσμούσε την Αθήνα εκείνης της εποχής. Τα ξημερώματα της 19ης Δεκεμβρίου 1980 δύο ταυτόχρονες πυρκαγιές κάνουν στάχτη το «Μινιόν» και το «Κατράντζος», εν μέσω της εορταστικής περιόδου.

 

Το ρολόι έδειχνε 3:07 τα ξημερώματα.  Σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες και στα δύο πολυκαταστήματα ακούστηκαν εκρήξεις και λίγα δευτερόλεπτα  φλόγες ξεπήδησαν από τα δύο κτήρια. Μέσα σε λίγα λεπτά έγιναν παρανάλωμα, εξαιτίας των εύφλεκτων υλικών και της απουσίας χωρισμάτων στους ορόφους.

Μισή ώρα αργότερα κατέφτασε με 38 οχήματα και 170 άνδρες, προκειμένου να αναλάβει ένα αρκετά δύσκολο έργο: να αποτρέψει την επέκταση της φωτιάς στα διπλανά κτίρια. Στο σημείο μετέβη και ο τότε πρωθυπουργός Γεώργιος Ράλλης, ο οποίος έκανε λόγο για μία μεγάλη καταστροφή, ενώ λίγες ώρες πριν στη Βουλή υπερασπιζόταν τον  πρώτο και τελευταίο προϋπολογισμό της πρωθυπουργικής του θητείας.

Προ των πυλών της εξουσίας βρισκόταν ο Ανδρέας Παπανδρέου και το ΠΑΣΟΚ

Η ένταση της φωτιάς ήταν τέτοια που από το Μινιόν απέμεινε μόνο ο σκελετός, ενώ το κτίριο του Κατράντζου κατέρρευσε. Οι πρώτοι υπολογισμοί για τις ζημιές ήταν  2 δισεκατομμύρια δραχμές. Ο «πατέρας» του  «Μινιόν» Γιάννης Γεωργακάς υπολόγισε μόνο σε 2 δισεκατομμύρια δραχμές το εμπόρευμα που χάθηκε, ενώ, όπως είχε αναφέρει η ασφάλεια του κασταστήματος προέβλεπε μόνο 200 εκατομμύρια δραχμές.

 

Στις 22 Δεκεμβρίου ήρθε η επιβεβαίωση των φόβων ότι οι εμπρησμοί ήταν τρομοκρατική ενέργεια. Την ευθύνη ανέλαβε η πρωτοεμφανιζόμενη «Επαναστατική Οργάνωση Οκτώβρης ’80», που ήταν παρακλάδι του Επαναστατικού Λαϊκού Αγώνα (ΕΛΑ). Στην προκήρυξή της, που ταχυδρομήθηκε στις εφημερίδες, δικαιολόγησε την επίθεση στα πολυκαταστήματα υποστηρίζοντας ότι «κάθε επιχείρηση, έτσι και αυτές στηρίζονται στην εκμετάλλευση των προλετάριων. Τα αφεντικά εκμεταλλεύονται την ανάγκη των προλετάριων να έχουν ένα εισόδημα για να ζήσουν και τους στριμώχνουν στο μεροκάματο, την αλλοτρίωση και τη μιζέρια».

Η Αστυνομία από την πρώτη στιγμή προχώρησε στη σύλληψη ενός υπόπτου, αλλά αφέθηκε ελεύθερος, καθώς δεν προέκυψαν επιβαρυντικά στοιχία. Αργότερα συνέλαβε δύο αδελφές, την Αικατερίνη και την Ευαγγελία Τσαγκαράκη, 23 και 20 ετών αντίστοιχα, επειδή η μία σχετιζόταν με άτομα του αντιεξουσιαστικού χώρου. Και αυτή τη φορά όμως τα στοιχεία ήταν ανεπαρκή και οι δύο κοπέλες αφέθηκαν ελεύθερες

 

Οι εμπρησμοί στα πολυκαταστήματα «Κατράντζος» και «Μινιόν» αποτέλεσαν την αφετηρία ενός εφιαλτικού ντόμινο για το ελληνικό λιανεμπόριο που οδήγησε στην είσοδο των ξένων εταιριών. Στις 3 Ιουνίου 1981 πυρπολούνται ταυτόχρονα τα πολυκαταστήματα «Κλαουδάτος» και «Ατενέ», στις 4 Ιουλίου ο «Δραγώνας» και τρεις μέρες αργότερα το πολυκατάστημα «Λαμπρόπουλος» στον Πειραιά.

Όσον αφορά τη διπλή εμπρηστική επίθεση της 19ης Δεκεμβρίου ο ΕΛΑ πήρε θέση καταγγέλλοντας όσους είχαν αποχωρήσει από τις τάξεις του. Όπως είχε αποκαλύψει στο περιοδικό «Αντιπληροφόρηση» όη εμπρηστική ουσία έχει εισαχθεί από την Ολλανδία και χρησιμοποιείτο για την επιτάχυνση της φωτιάς σε πετρελαιοπηγές.

Μέχρι και η 17Ν υποστήριξε ότι ήταν «επιχειρησιακά ασυντόνιστες και πολιτικά επιβλαβείς»

Μέχρι σήμερα, οι δύο υποθέσεις εμπρησμών στα πολυκαταστήματα «Κατράντζος» και «Μινιόν», όπως και οι άλλες τέσσερις που ακολούθησαν, παραμένουν ανεξιχνίαστες και έχουν παραγραφεί.

«Γεφύρι της Άρτας» η ανακατασκευή του

Μετά την πυρκαγιά του 1980 και με τα δάνεια που χορηγήθηκαν οι ζημιές στο κτήριο και το κατάστημα επαναλειτούργησε, αλλά τελικά το 1983 κρατικοποιήθηκε η επιχείρηση και ουδέποτε ξανά παρουσίασε κέρδη.

 

Το 1998 χρεωκόπησε και το κτήριο αγοράστηκε από την οικογένεια Φάις (Elmec Sports), η οποία είχε φιλοδοξίες να επαναλειτουργήσει το κατάστημα μετά από ανακαίνιση.

Η Elmec Sports που πλέον έχει εξαγοραστεί από τον όμιλο Folli Follie σχεδιάζει την επαναλειτουργία του το αργότερο το 2018. Σήμερα, φημολογείται πως η ανακατασκευή έχει ξεκινήσε. Τα συνεργεία παίρνουν μεν θέση, αλλά οι διαδικασίες, ελέω της οικονομικής δυσμένειας συνεχώς αναστέλλονται.

Ακόμη όμως κι αν μείνει στην απλή αναμόρφωση της πρόσοψης για να σβήσουν τα σημάδια του πολύχρονου μαρασμού, έστω κι αυτό είναι μία ελπίδα.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Τέλη κυκλοφορίας: Αυξήσεις μέχρι και 64% στο παρά πέντε – Ποιά λεπτομέρεια αλλάζει τα πάντα;

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ: Πωλείται η τελευταία Bugatti Veyron στον κόσμο

ΜΗ ΧΑΣΕΤΕ: Αγνώριστη η Τζέλα Παυλάκου: Πού βρίσκεται σήμερα η γνωστή δημοσιογράφος;