Η Καθαρά Δευτέρα είναι μια ιδιαίτερη ημέρα και το φαγητό έχει την τιμητική του.

Βλέπεις, όπως συμβαίνει με όλες τις ελληνικές γιορτές ανεξαιρέτως, έτσι και η Καθαρά Δευτέρα έχει τη δική της κουζίνα με υπέροχα παραδοσιακά εδέσματα που συνηθίζουμε να απολαμβάνουμε τη συγκεκριμένη ημέρα. Αυτό που ίσως να μη γνωρίζεις, είναι τις διάφορες παραλλαγές των νοστιμιών αυτών, ανάλογα με το μέρος της Ελλάδας από το οποίο προέρχεται η εκάστοτε συνταγή.

Φέτος λοιπόν κάνε τη διαφορά και κατάπληξε τους καλεσμένους με υπέροχα πιάτα που, βάζουμε στοίχημα, ότι δεν έχουν γευτεί ποτέ ξανά! Βεβαιώσου ότι η κουζίνα σου είναι κατάλληλα εξοπλισμένη προκειμένου να σου επιτρέψει να… δημιουργήσεις ελεύθερα και έλα να δούμε μερικές προτάσεις που θα κάνουν τα σάλια σου να τρέχουν!

Σπιτική λαγάνα

Η λαγάνα είναι συνυφασμένη με την Καθαρά Δευτέρα. Αν μάλιστα επιλέξεις να φτιάξεις ο ίδιος τη λαγάνα του τραπεζιού σου αντί να την πάρεις από τον φούρνο, η ικανοποίηση θα ‘ναι διπλή. Θα χρειαστείς 300 ml χλιαρό νερό, 500 γραμ. αλεύρι σκληρό (για ψωμί), 50 ml ελαιόλαδο, 1 φακελάκι ξερή μαγιά, 1 κουταλιά της σούπας αλάτι, 2 πρέζες ζάχαρη και 100 γραμ. σουσάμι.

Διάλυσε τη μαγιά με λίγο νερό και λίγη ζάχαρη σε ένα μπολ και άφησέ τη να φουσκώσει. Διάλυσε το αλάτι στο υπόλοιπο νερό. Βάλε σε ένα άλλο μπολ το αλεύρι, κάνε μία γούβα στη μέση και ρίξε εκεί τη φουσκωμένη μαγιά, το χλιαρό νερό και το λάδι (κράτα απλά 3 κουταλιές από αυτό στην άκρη). Ανακάτεψε καλά τα υλικά και δημιούργησε μία μπάλα, αλεύρωσε τα χέρια σου και ξεκίνα να τη ζυμώνεις στον πάγκο της κουζίνας. Όσο πιο πολύ επιμείνεις, τόσο πιο αφράτη θα είναι η λαγάνα σου. Όταν τελειώσεις άφησέ τη σκεπασμένη σε ένα λαδωμένο μπολ για περίπου μιάμιση ώρα.

Κατόπιν ζύμωσέ τη λίγο ακόμα, κόψε τη σε δύο μέρη και ξεκίνα να πλάθεις τις λαγάνες σου ανοίγοντας τη ζύμη στο ταψί. Όταν τους δώσεις το σχήμα που θες, άλειψέ τις με νερό, ρίξε σουσάμι και πίεσέ το για να κολλήσει στις επιφάνειές τους. Σκέπασέ τις με μια πετσέτα για περίπου μισή ώρα και μετά πίεσέ τις με τα δάχτυλά σου και κάνε μικρές-μικρές τρύπες χρησιμοποιώντας μία βελόνα. Προθέρμανε τον φούρνο και ψήσε τις στους 200ο C για μισή ώρα. Πριν τις βγάλεις, ψέκασέ τις με νερό για να γυαλίζουν.

Ντολμαδάκια

Ακόμα ένα παραδοσιακό σνακ της Καθαράς Δευτέρας και όχι μόνο! Τα ντολμαδάκια είναι απ’ αυτά τα φαγητά που αν και συνοδευτικά, εύκολα καταλήγει να τρώει κανείς… κουβάδες, ιδίως αν συνοδεύονται από την κατάλληλη σως. Θα χρειαστείς περίπου μισό κιλό τρυφερά αμπελόφυλλα, 2 φλιτζάνια ρύζι Καρολίνα, 2 ψιλοκομμένα κρεμμύδια, 2 ματσάκια ψιλοκομμένα φρέσκα κρεμμυδάκια, μισό ματσάκι ψιλοκομμένο μαϊντανό, μισό ματσάκι ψιλοκομμένο άνηθο, μισό ματσάκι ψιλοκομμένο δυόσμο, 1 φλιτζάνι ελαιόλαδο, 1 λεμόνι, 1 τριμμένη ντομάτα, αλάτι και πιπέρι (κατά προτίμηση φρεσκοτριμμένο).

Αρχικά προετοίμασε το ρύζι. Άφησέ το για 45 λεπτά σε ένα μπολ με νερό και κατόπιν ξέπλυνέ το στο σουρωτήρι με νερό της βρύσης. Αφού το στραγγίξεις, βάλε το σε ένα μπολ και στύψε εκεί το λεμόνι, ανακατεύοντάς το καλά.

Κατόπιν ζέστανε το ελαιόλαδο και σόταρε κρεμμύδια και κρεμμυδάκια για 4-5 λεπτά σε χαμηλή φωτιά. Πρόσθεσε το ρύζι και 2 φλιτζάνια νερό και αφού ανακατέψεις, βράσε το μέχρι να απορροφήσει τα υγρά. Κατόπιν ρίξε τα υπόλοιπα μυρωδικά, την τριμμένη ντομάτα, αλάτι και πιπέρι, ανακάτεψε ακόμα πιο καλά και άφησε το μείγμα να κρυώσει.

Σειρά παίρνουν τα αμπελόφυλλα. Θα χρειαστεί να τα ζεματίσεις για λίγο και κατόπιν να τα βάλεις σε ένα μπολ με κρύο νερό. Αφού τα στραγγίξεις καλά, αφαίρεσε τυχόν νεύρα από τις άκρες για να είναι όσο πιο τρυφερά γίνεται.

Για να φτιάξεις το κάθε ντολμαδάκι κάνεις το εξής: παίρνεις ένα αμπελόφυλλο και το τοποθετείς στην παλάμη σου με τα νεύρα του προς τα εσένα. Βάζεις μία κουταλιά γέμιση και κατόπιν κλείνεις τα άκρα του, δεξιά κι αριστερά. Τέλος, το τυλίγεις προσεκτικά και σφιχτά και είναι έτοιμα.

Όταν τελειώσεις, τοποθέτησε στη βάση της κατσαρόλας σου μερικά αμπελόφυλλα και κατόπιν ξεκίνα να βάζεις επάνω τους ένα-ένα τα ντολμαδάκια, κολλητά μεταξύ τους με το κλείσιμό τους προς τα κάτω. Περίχυσέ τα με το λάδι που κράτησες, τοποθέτησε επάνω τους ένα πιάτο για να διατηρήσουν το σχήμα τους στο βράσιμο και βάλε νερό μέχρις ότου τα σκεπάσει. Σιγόβρασέ τα για 20-30 λεπτά μέχρι να πιουν το νερό. Σβήσε το μάτι και άφησέ τα να απορροφήσουν τα υπόλοιπα υγρά τους και κατόπιν σέρβιρε με λεμόνι.

Γαριδομακαρονάδα

Το απόλυτο κυρίως πιάτο για την Καθαρά Δευτέρα και μία δημιουργία που θα κερδίσει ακόμα και τους πιο «δύσκολους» καλεσμένους σου. Θα χρειαστείς 500 γραμμάρια ζυμαρικά της αρεσκείας σου, 1 κιλό γαρίδες, 1 κρεμμύδι, 1 πράσο, 5 κουταλιές της σούπας ελαιόλαδο, 2 φλιτζάνια σάλτσα ντομάτας, 10 ντοματίνια, 1 σκελίδα σκόρδο, μισό φλιτζάνι άσπρο κρασί, καυτερή πιπεριά (προαιρετικά), ψιλοκομμένο μαϊντανό, αλάτι, πιπέρι, μία πρέζα ζάχαρη.

Αρχικά αφαίρεσε το κέλυφος και το έντερο από τις γαρίδες, αφήνοντας την ουρά και το κεφάλι. Σόταρε τις γαρίδες στο ελαιόλαδο και μόλις τις δεις να… πορτοκαλίζουν αφαίρεσέ τις. Κατόπιν ρίξε στο ελαιόλαδο το κρεμμύδι, το ψιλοκομμένο πράσο (μόνο το άσπρο του κομμάτι) και το σκόρδο. Άφησέ τα για λίγο και όταν το κρεμμύδι γυαλίζει, ρίξε τα ντοματίνια και το κρασί. Αφού αφήσεις για άλλο λίγο το μείγμα, πρόσθεσε 2 φλιτζάνια νερό, την καυτερή πιπεριά, τη σάλτσα ντομάτας, αλάτι, πιπέρι και ζάχαρη και περίμενε μέχρι η σάλτσα να αρχίσει να αποκτά υφή. Όταν αρχίσει και «δένει», ρίξε μέσα και τις γαρίδες.

Τα ζυμαρικά θα τα ετοιμάσεις ακολουθώντας πιστά τις οδηγίες που αναγράφονται στη συσκευασία τους. Όταν τα στραγγίξεις στο σουρωτήρι, ρίξε λίγο ελαιόλαδο και ανακάτεψέ τα καλά με τη σάλτσα. Πασπάλισε λίγο μαϊντανό, τρίψε και λίγο πιπέρι και η γαριδομακαρονάδα σου είναι πανέτοιμη. Μετά από 5-10 λεπτά μπορείς να τη σερβίρεις (ιδανικά σε πιατέλα για να την καμαρώσουν άπαντες).

Πίτα με δαμάσκηνα

Αν αναζητάς ένα ξεχωριστό αλλά ταιριαστό στα ήθη και τα έθιμα της Καθαράς Δευτέρας γλυκό, η πίτα με δαμάσκηνα αποτελεί μία εξαίρετη εναλλακτική του συνηθισμένου χαλβά με ταχίνι. Για τη γέμιση θα χρειαστείς 1 κιλό φρέσκα δαμάσκηνα (καθαρισμένα και κομμένα), 50 γραμ. μαλακή ζάχαρη καστανή, 1 κουταλάκι του γλυκού κανέλα και 25 γραμ. ανάλατο βούτυρο παγωμένο και κομμένο σε κυβάκια. Για την πίτα υπολόγισε 225 γραμ. αλεύρι που φουσκώνει μόνο του, 2 κουταλιές του γλυκού baking powder, 75 γραμ. ανάλατο βούτυρο, 75 γραμ. ζάχαρη άχνη, μία κουταλιά της σούπας ζάχαρη καστανή, 100 γραμ. ξινόγαλο, 1 αβγό, μισό κουταλάκι του γλυκού τριμμένη κανέλα και μία πρέζα αλάτι.

Βούτα τα κομμένα δαμάσκηνα στη ζάχαρη και την κανέλα, τοποθέτησέ τα σε ένα ταψί και ρίξε πάνω τους το βούτυρο. Σε ένα μπολ κοσκίνισε το αλεύρι, το baking powder, τη ζάχαρη άχνη, την κανέλα και το αλάτι. Πρόσθεσε το βούτυρο και τρίψε καλά μέχρι το μείγμα να θρυμματιστεί. Σε ένα άλλο μπολ, ανάμειξε το αβγό με το ξινόγαλο και αφού χτυπήσεις καλά, ρίξε το στο μείγμα που ήδη έχεις. Ανακάτεψε για όση ώρα χρειαστεί μέχρι να προκύψει μία εύπλαστη ζύμη την οποία θα ρίξεις επάνω στα δαμάσκηνα σε κουταλιές, αφήνοντας χώρο ανάμεσά τους.

Πασπάλισε με την καστανή ζάχαρη και κατόπιν τοποθέτησε το πυρίμαχο σκεύος όπου τα έχεις βάλει στον φούρνο τον οποίο έχεις προθερμάνει στους 190ο C. Άφησε την πίτα σου να ψηθεί και χρησιμοποίησε ένα μαχαίρι για να βεβαιωθείς ότι ψήθηκε (βύθισέ το μέσα της και αν βγει καθαρό είναι έτοιμη). Άφησέ τη 5-10 λεπτά να κρυώσει και σέρβιρέ τη!