Μετά το δεύτερο έτος του μεταπτυχιακού του στο Princeton, ο Richard Feynman ήρθε αντιμέτωπος με τις προφορικές εξετάσεις του. Ο Feynman δεν ήταν ακόμη ο διάσημος φυσικός που θα γινόταν σύντομα (όπως το έθεσε ο βιογράφος του James Gleick, η αίγλη του Feynman … ήταν ακόμα αυστηρά τοπική»), έτσι πήρε στα σοβαρά την προετοιμασία του. Ο Feynman οδήγησε μέχρι το «MIT», ένα πανεπιστήμιο, που του ήταν γνωστό από τα φοιτητικά του χρόνια, και ένα μέρος “όπου θα μπορούσε να είναι μόνος του”. Αυτό που έκανε στη συνέχεια είναι το πιο ενδιαφέρον.
Όπως εξηγεί ο Gleick:
Άνοιξε ένα νέο φορητό υπολογιστή. Στον τίτλο της σελίδας έγραψε : ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΖΩ. Για πρώτη, αλλά όχι για τελευταία φορά αναδιοργάνωσε τις γνώσεις του. Εργάστηκε για εβδομάδες στην αποσυναρμολόγηση κάθε εξαρτήματος της φυσικής, λάδωνε τα τμήματα και τα τοποθετούσε πίσω μαζί, αναζητώντας όλο αυτό το διάστημα για άγνωστα πλεονεκτήματα και διαφορές. Προσπάθησε να βρει τη βασική ουσία κάθε θέματος.
Ίσως δεν έχω συνεργαστεί με κάποιους μελλοντικούς Feynmans κατά τη διάρκεια της παραμονής μου στο ΜΙΤ, αλλά σίγουρα είχα το προνόμιο να παρακολουθήσω την άνοδο τουλάχιστον δύο ή τριών μελλοντικών αστέρων στον κόσμο της επιστήμης. Και ένα πράγμα που όλοι είχαν κοινό με τον Feynman ήταν η πείνα τους να κατανοήσουν ό,τι δεν ήξεραν.
Αν κάποιος δημοσίευε κάτι καλό, ήθελαν να το κατανοήσουν. Εάν αυτό το καλό, χρησιμοποιείτο σε κάποια μαθηματική τεχνική που δεν ήξεραν, θα προσπαθούσαν να το μάθουν μέχρι τελικής πτώσης. Αν κάποιος δημοσίευε ένα ενδιαφέρον αποτέλεσμα, θα μάθαιναν σύντομα κάθε λεπτομέρεια για να είναι σε θέση να το αναπαράγουν πιο εύκολα από ό,τι θα μπορούσε να τα καταφέρει ακόμα κι αυτός που το ανακάλυψε.
Τα παροιμιώδη σημειωματάριά τους με πράγματα που δεν ξέρουν, αυξάνονταν συνέχεια και ως εκ τούτου, άνθισαν.
Η μέθοδος του σημειωματάριου του Feynman
Νομίζω ότι υπάρχει μια γενική μέθοδος που κρύβεται εδώ. Οι άνθρωποι αντιστέκονται στην εκμάθηση δύσκολων πραγμάτων – είτε πρόκειται για ένα μεταπτυχιακό φοιτητή στη θεμελιώδη φυσική είτε για κάτι πολύ πιο απλό – γιατί η μάθηση είναι κάτι δύσκολο και απαιτεί σημαντικές ποσότητες κοπιαστικής δουλειάς.
Αφιερώνοντας, ένα σημειωματάριο για την εκμάθηση μιας νέας εργασίας, ωστόσο, μπορεί να παράσχει συγκεκριμένες ατάκες-συνθήματα που θα σας βοηθήσουν να κολλήσετε με αυτή τη σκληρή διαδικασία.
Στην αρχή, οι σελίδες του σημειωματάριου είναι άδειες, αλλά όπως γεμίζουν με προσεκτικές σημειώσεις, οι γνώσεις σας αυξάνονται επίσης. Η προσπάθεια σας να γεμίσετε περισσότερες σελίδες, τροφοδοτεί το κίνητρό σας.
Είναι μια απλή ιδέα: μεταφράστε την αυξανόμενη γνώση σας από κάτι δύσκολο σε μια συγκεκριμένη μορφή και είναι πιο πιθανό να συνεχίσετε να επενδύετε στην ψυχική ενέργεια που απαιτείται για τη μάθηση. Αλλά μερικές φορές μια απλή ιδέα είναι το μόνο που χρειάζεται για να ξεκλειδώσετε ένα νέο επίπεδο δυνατοτήτων.
«Όταν ο Feynman έγινε γνωστός», γράφει ο Gleick, «είχε ένα σημειωματάριο για το οποίο ήταν ιδιαίτερα περήφανος».
