Τα τελευταία χρόνια, η ελληνική νομοθεσία έχει δεχθεί σημαντικές αλλαγές στο πεδίο του πτωχευτικού δικαίου, ιδίως μετά την ψήφιση του ν. 4738/2020. Οι τροποποιήσεις έχουν εισάγει για πρώτη φορά την υποχρεωτική απαλλαγή του οφειλέτη, δύο χρόνια μετά την κήρυξη της πτώχευσης, παρέχοντας τη δυνατότητα για μια νέα αρχή στην επιχειρηματική δραστηριότητα χωρίς τα βάρη προηγούμενων χρεών. Η απαλλαγή του οφειλέτη αποτελεί μία κρίσιμη διαδικασία στο πλαίσιο της πτωχευτικής νομοθεσίας, η οποία δίνει τη δυνατότητα σε φυσικά πρόσωπα να απαλλαγούν από τις οφειλές τους υπό προϋποθέσεις, συμβάλλοντας έτσι στη δυνατότητα οικονομικής επανεκκίνησης.

Οι κατηγορίες των οφειλετών – φυσικών προσώπων που μπορούν να απαλλαγούν είναι:

• Φυσικά πρόσωπα που έχουν κηρυχθεί σε πτώχευση.
• Οφειλέτες που το όνομά τους έχει καταχωριστεί στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Φερεγγυότητας λόγω μη κήρυξης πτώχευσης.

Ως απαλλαγή του οφειλέτη νοείται η πλήρης απαλλαγή του φυσικού προσώπου, του οποίου έχει κηρυχθεί η πτώχευση ή του οποίου το όνομα καταχωρίστηκε στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Φερεγγυότητας λόγω μη κήρυξης της πτώχευσής του, από ανεπάρκεια περιουσίας ή εισοδημάτων για κάλυψη εξόδων της διαδικασίας, από τις απαιτήσεις των πτωχευτικών πιστωτών του, αναγγελθέντων ή μη, αφότου παρέλθουν, απλώς, 36 μήνες –ή 1 έτος, σε περίπτωση, που ο πτωχός διέθετε ετήσια εισοδήματα, εξαιρεθέντα της πτωχευτικής περιουσίας με δικαστική απόφαση– από την ημερομηνία, αντίστοιχα, κήρυξης της πτώχευσης ή της καταχώρισης στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Φερεγγυότητας της απόφασης περί μη κηρύξεως της, λόγω ανεπάρκειας, ως άνω της περιουσίας, και εφόσον δεν έχει ασκηθεί, εν τω μεταξύ, προσφυγή, κατά της απαλλαγής του.

Οι οφειλές, από τις οποίες ο οφειλέτης απαλλάσσεται, είναι εκείνες μονάχα, που (α) έχουν γεννηθεί, πριν από την κατάθεση της αίτησης για την κήρυξη της πτώχευσής του, ανεξάρτητα από το αν αυτές –προκειμένου για τέτοιες οφειλές προς το δημόσιο– βεβαιώνονται μεταγενέστερα, (β) δεν προέκυψαν από πράξεις του οφειλέτη, που διενεργήθηκαν με δόλο ή βαριά αμέλεια, εκ μέρους του, προκαλώντας θάνατο ή σωματική βλάβη σε άλλον, (γ) δεν προέκυψαν από τα αδικήματα του ν. 4557/2018, σχετικά με την πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, και (δ) δεν συνιστούν οφειλές διατροφής (άρθρο 194§1 ΠτΚ). 

Η απαλλαγή αφορά όλα τα χρηματικά χρέη του ακόμα και τα εξ αδικοπραξίας προερχόμενα, με εξαίρεση μόνον εκείνα, που προέκυψαν (γεννήθηκαν) μετά την υποβολή της αίτησης για την κήρυξη της πτώχευσης, και εκείνα, ακόμα, για τα οποία ο οφειλέτης βαρύνεται με δόλο ή βαριά αμέλεια σε περιπτώσεις πρόκλησης θανάτου ή σωματικής βλάβης άλλου, εκείνα, επίσης, που προέρχονται από δραστηριότητα νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματική δραστηριότητα (ν. 4557/2018) και εκείνα, τέλος, που συνιστούν οφειλές διατροφής (άρθρο 194§1 ΠτΚ). Για τέτοια χρέη, δυνατότητα απαλλαγής, αυτόματης ή δικαστικής, δεν υπάρχει.

Η απαλλαγή αφορά και τα χρέη του οφειλέτη, φυσικού προσώπου, είτε του ιδίου είτε ως αλληλέγγυα ευθυνόμενου εκπροσώπου πτωχεύσαντος νομικού προσώπου, έναντι του Δημοσίου και των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης, τα οποία και διαγράφονται. Τη διαδικασία διαγραφής των σχετικών απαιτήσεων, κατά των απαλλαγέντων προσώπων, καθορίζει Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) (βλ. άρθρο 209§§1 και 3, όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 35§27 ν. 4818/2021).

Από όλα τα ανωτέρω συνάγεται ότι ο ν. 4738/20 αποτελεί σημαντικό βήμα προς τον εκσυγχρονισμό του πτωχευτικού δικαίου καθώς έχει προσφέρει σημαντικές διευκολύνσεις ιδίως στο σκέλος της απαλλαγής του οφειλέτη από τα χρέη του. Η διαδικασία της πτωχευτικής απαλλαγής περιλαμβάνει μια σειρά από βήματα, τα οποία λόγω και της απουσίας ακόμη ευρείας νομολογιακής εφαρμογής, απαιτεί σημαντική προσοχή και νομική εξειδίκευση.

Διαβάστε επίσης:

Κώστας Σκρέκας στο mononews: Δεν φοβόμαστε τις πολυεθνικές

Γιώργος Οικονόμου: Υποχωρεί στην διαμάχη με την Genco αλλά δηλώνει νικητής
Το ΣτΕ άνοιξε τον ασκό του Αιόλου για το ύψος των κτιρίων – Αντάρτικο από νέους δήμους, θα παγώσουν οι οικοδομικές άδειες;