ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Η φορολόγηση της ναυτιλίας αποτελεί εδώ και χρόνια αντικείμενο διαπραγμάτευσης μεταξύ Ελλάδας και Ευρωπαϊκής Επιτροπής λόγω της απαγόρευσης των κρατικών ενισχύσεων.
Όταν το 1975, με τον ν. 27/1975 αλλά και το άρθρο 107 του Συντάγματος, προβλεπόταν ειδικό καθεστώς φορολογίας στις ναυτιλιακές επιχειρήσεις, η Ελλάδα δεν αποτελούσε μέρος της τότε ΕΟΚ.
40 χρόνια μετά, τον Δεκέμβριο του 2015, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε ότι οι διατάξεις περί φορολόγησης της ναυτιλίας στην Ελλάδα συνιστούν παράνομες κρατικές ενισχύσεις κατά το άρθρο 107 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), ξεκινώντας μια φλέγουσα συζήτηση για το αν και πώς μπορούν αυτές να συμβιβαστούν με τις ευρωπαϊκές απαιτήσεις.
9 χρόνια μετά, οι διαπραγματεύσεις βρίσκονται στην τελική ευθεία, με την ελληνική πλευρά να μιλάει για μεγάλη επιτυχία, καθώς η Επιτροπή απέσυρε πολλές από τις απαιτήσεις της και φαίνεται να επιτυγχάνεται ένα κοινώς αποδεκτό σημείο επαφής.
Τι ισχύει για τη φορολογία της ναυτιλίας στην Ελλάδα
Με στόχο την ενίσχυση της ναυτιλίας και την προσέλκυση πλοιοκτητών υπό ελληνική σημαία, η Ελλάδα θέσπισε το καθεστώς φορολόγησης της χωρητικότητας (tonnage tax) με βάση το μέγεθος του στόλου και όχι με βάση τα κέρδη της ναυτιλιακής επιχείρησης.
Μάλιστα, υπό τον ορατό και πραγματικό κίνδυνο της μείωσης των πλοίων υπό ελληνική σημαία, καθώς ανά την υφήλιο παρέχονταν ολοένα ευνοϊκότερα φορολογικά καθεστώτα, η επιβολή φόρου χωρητικότητας επεκτάθηκε οριζόντια αλλά και κάθετα.
Συγκεκριμένα, επεκτάθηκε σε όλα τα πλοία υπό ελληνική σημαία, όπως αλιευτικά και τουριστικά, αλλά και στους μεσάζοντες και διαχειριστές υπηρεσιών παρόλο που δεν αφορούσαν θαλάσσιες μεταφορές. Επιπλέον, η ευνοϊκή φορολόγηση με βάση τη χωρητικότητα και όχι το κέρδος έφτασε μέχρι το επίπεδο των μετόχων των εταιρειών στη διανομή μερισμάτων.
Η αντίδραση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και οι σκληρές διαπραγματεύσεις
Με δεδομένο ότι από τις ευρωπαϊκές συνθήκες δεν επιτρέπεται ένα κράτος-μέλος να χορηγεί ενισχύσεις σε ορισμένες επιχειρήσεις ή ορισμένους κλάδους παραγωγής, εκτός αν πρόκειται για την προώθηση σημαντικών σχεδίων κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος, ήταν αναμενόμενο αυτό το καθεστώς φορολόγησης να βρεθεί στο επίκεντρο των ερευνών της Κομισιόν.
Επειδή επρόκειτο για ενισχύσεις που είχαν συσταθεί πριν την είσοδο της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, θεωρούνται υφιστάμενες κρατικές ενισχύσεις και υπόκεινται σε ειδική διαδικασία συνεργασίας.
Αυτός είναι και ο λόγος που οι διαπραγματεύσεις διήρκεσαν τόσο καιρό και δεν ακολουθήθηκε η συνήθης διαδικασία με τις αυστηρές προθεσμίες υπό τη δαμόκλειο σπάθη της προσφυγής στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ωστόσο, τον Δεκέμβριο του 2015, η Επιτροπή αποφάνθηκε ότι πρέπει να καταργηθεί το ευνοϊκό καθεστώς της φορολογίας με βάση τη χωρητικότητα και να υπαχθούν στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος οι εξής κατηγορίες:
α) Η διανομή των μερισμάτων στους μετόχους
β) Οι υπηρεσίες που δεν αφορούν θαλάσσιες μεταφορές, δηλαδή οι υπηρεσίες διαμεσολάβησης και διαχείρισης
γ) Τα αλιευτικά, ρυμουλκά και τουριστικά πλοία
δ) Ο φόρος κληρονομίας.
Με λίγα λόγια, η ευνοϊκή φορολόγηση των ναυτιλιακών εταιρειών με βάση τη χωρητικότητα δεν τέθηκε ποτέ στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, καθώς αναγνωρίστηκε η ανάγκη για στήριξη της ναυτιλίας. Ωστόσο, αμφισβητήθηκε από την Κομισιόν η νομιμότητα της επέκτασης αυτού του καθεστώτος σε όλα τα πλοία, στα μερίσματα, στους μετόχους, αλλά και στην κληρονομία.
Η συζήτηση, πάντως, οδεύει προς το τέλος της με τις επίσημες ανακοινώσεις να αναμένονται σύντομα. Η κυβέρνηση και η Ένωση Εφοπλιστών κάνουν λόγο για μεγάλη επιτυχία, καθώς οι αξιώσεις της Επιτροπής για εξάλειψη της απαλλαγής στον φόρο κληρονομίας αποσύρθηκαν.
Παράλληλα, τα μέτρα που προτάθηκαν και για τις άλλες τρεις κατηγορίες που βρίσκονταν στο μικροσκόπιο είναι ηπιότερα σε σχέση με όσα είχαν προταθεί το 2015, με τις αλλαγές μάλιστα να μετατίθενται σε βάθος χρόνου και να γίνονται σταδιακά. Στόχος της ελληνικής πλευράς ήταν να μη διαταραχθεί ο κομβικός για την ελληνική οικονομία κλάδος της ναυτιλίας και φαίνεται να το πετυχαίνει…
Διαβάστε επίσης:
ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΣΗΜΕΡΑ
