Πρόκειται για ασφαλιστικό μέτρο προς εξασφάλιση της απαίτησης του δανειστή που μπορεί να επιβληθεί με διαταγή πληρωμής.

Η δέσμευση των τραπεζικών λογαριασμών του οφειλέτη αποτελεί ένα σύνηθες μέτρο συντηρητικής κατάσχεσης που λαμβάνει ο δανειστής, για να εξασφαλίσει την απαίτησή του.

1

Πρόκειται για συντηρητική κατάσχεση στα χέρια τρίτου, δεδομένου ότι τα περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη βρίσκονται στην κατοχή του χρηματοπιστωτικού ιδρύματος, και αιφνιδιάζει συχνά τον οφειλέτη, αφού δεν απαιτείται κάποια προειδοποίηση.

Φυσικά, όπως σε όλες τις περιπτώσεις ασφαλιστικών μέτρων, ο οφειλέτης έχει αρκετές επιλογές για το πώς μπορεί να αμυνθεί, με ουσιαστικούς αλλά και τυπικούς λόγους που μπορεί να προβάλει.

Σε ποιες περιπτώσεις δεσμεύονται οι τραπεζικοί λογαριασμοί

Η λογική πίσω από τη δέσμευση των τραπεζικών λογαριασμών του οφειλέτη δεν είναι να ικανοποιηθεί ο δανειστής, αφού το ασφαλιστικό αυτό μέτρο δεν του δίνει το δικαίωμα της είσπραξης της απαίτησης. Είναι να δεσμευτούν τα περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη, εν προκειμένω τα χρήματά του, ώστε στη συνέχεια ο δανειστής να μπορεί μέσω της αναγκαστικής εκτέλεσης να ικανοποιήσει την απαίτησή του.

Για να συμβεί αυτό, θα πρέπει να ισχύουν οι εξής προϋποθέσεις:

  • Ύπαρξη απαίτησης: Είναι αυτονόητο ότι ο δανειστής θα πρέπει να έχει συγκεκριμένη αξίωση έναντι του οφειλέτη.
  • Δικαστική απόφαση ή διαταγή πληρωμής: Το δικαίωμα του δανειστή μπορεί να θεμελιωθεί με δικαστική απόφαση που αναγνωρίζει την απαίτηση (π.χ. από σύμβαση δανείου). Συνηθέστερα, όμως, οι δανειστές προχωρούν στην έκδοση διαταγής πληρωμής, η οποία εκδίδεται ταχύτατα και απαιτεί απλώς έγγραφη απόδειξη ότι υπάρχει η απαίτηση. Μάλιστα, στη διαδικασία για την έκδοση της διαταγής πληρωμής δεν παρίσταται ο οφειλέτης.
  • Επίδοση στην τράπεζα του τίτλου: Θα πρέπει να επιδοθεί στον τρίτο, δηλαδή στην τράπεζα, η δικαστική απόφαση ή η διαταγή πληρωμής.
  • Επίδοση στον οφειλέτη σε 8 ημέρες: Αφού επιδοθεί ο τίτλος στην τράπεζα, η επίδοση στον οφειλέτη πρέπει να γίνει μέσα σε 8 ημέρες. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ο οφειλέτης ενημερώνεται, αφού έχουν ήδη δεσμευθεί οι λογαριασμοί του.

Η άμυνα του οφειλέτη

Όταν ο οφειλέτης αντιληφθεί τη δέσμευση των λογαριασμών του μπορεί να αντιδράσει με διάφορους τρόπους. Ο πιο συνηθισμένος είναι με την αίτηση ανάκλησης του ασφαλιστικού μέτρου, στην οποία μπορεί να επικαλεστεί τους ακόλουθους λόγους:

  • Η απαίτηση δεν υπάρχει ή έχει εξοφληθεί.
  • Οι λογαριασμοί υπερκαλύπτουν την απαίτηση. Αν, δηλαδή, το ύψος της απαίτησης καλύπτεται από το ποσό ενός τραπεζικού λογαριασμού, δεν χρειάζεται να δεσμευτούν όλοι.
  • Ο δανειστής δεν έχει κίνδυνο να χάσει την απαίτησή του. Αν, για παράδειγμα, ο δανειστής είναι εξασφαλισμένος με εμπράγματη εγγύηση (π.χ. υποθήκη ακινήτου), τότε δεν υφίσταται ο κίνδυνος απώλειας της απαίτησης, οπότε δεν επιβάλλεται το ασφαλιστικό μέτρο της συντηρητικής κατάσχεσης.

Από εκεί και πέρα, ο οφειλέτης μπορεί να ασκήσει ανακοπή κατά της διαδικασίας εκτέλεσης του μέτρου, όπου μπορεί να επικαλεστεί τυπικές παραλείψεις της διαδικασίας, όπως π.χ. ότι η επίδοση ήταν εκπρόθεσμη.

Τέλος, μπορεί φυσικά να ασκήσει ανακοπή κατά της διαταγής πληρωμής, όπου εκεί μπορεί να στραφεί κατά των προϋποθέσεων έκδοσης της διαταγής πληρωμής. Για παράδειγμα, μπορεί να αμφισβητήσει την ύπαρξη απαίτησης ή να αποδείξει την εξόφλησή της.