Αλέξης Κούγιας: 10+1 εμβληματικές υποθέσεις που άφησαν ιστορία

Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι ο γνωστός ποινικολόγος, Αλέξης Κούγιας, βρισκόταν σχεδόν πίσω από όλες τις πολύκροτες υποθέσεις που απασχόλησαν την Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες.

Το όνομά του ήταν συνυφασμένο με την ποινική δικηγορία και όχι άδικα. Έχοντας αναλάβει από τους πιο διαβόητους θύτες σε συγκλονιστικά εγκλήματα μέχρι τους συγγενείς θυμάτων ειδεχθών εγκλημάτων, ο Αλέξης Κούγιας ήταν το χαρακτηριστικό παράδειγμα ποινικολόγου που δοκιμάζει τις δυνάμεις του σε υποθέσεις φαινομενικά χαμένες, ενώ σε άλλες βοηθάει, πολλές φορές pro bono, την αδύναμη πλευρά του ακροατηρίου.

Από πολύ νέος συζητήθηκε για τις υποθέσεις που είχε αναλάβει, αρκετές φορές αρνητικά και άλλες τόσες θετικά.

Υπόθεση Βαγγέλη Ρωχάμη (1976)

Ο Βαγγέλης Ρωχάμης υπήρξε διαβόητος για τις πολυάριθμες αποδράσεις και τις εγκληματικές του δραστηριότητες στην Ελλάδα κατά τη δεκαετία του 1970. Το 1976, σε ηλικία 25 ετών, ο Αλέξης Κούγιας ανέλαβε την υπεράσπιση του Ρωχάμη, γεγονός που αποτέλεσε την πρώτη μεγάλη πρόκληση στην καριέρα του νεαρού τότε ποινικολόγου.

Ο Ρωχάμης κατηγορήθηκε για σειρά σοβαρών εγκλημάτων, συμπεριλαμβανομένων 47 αποπειρών ανθρωποκτονίας, δύο απαγωγών και δεκάδων κλοπών. Συγκεκριμένα, μετά από απόδρασή του, συμμετείχε σε ληστείες στην Αθήνα μαζί με συνεργούς του. Τα βράδια, ξόδευαν τα χρήματα που είχαν αποσπάσει σε νυχτερινά κέντρα διασκέδασης, ενώ σε κάποια περίπτωση απήγαγαν δύο τραγουδίστριες. Τελικά, η αστυνομία τους εντόπισε στο Λουτράκι, όπου και συνελήφθησαν.

Κατά τη διάρκεια της δίκης, ο Αλέξης Κούγιας, παρά το νεαρό της ηλικίας του, κατάφερε να παρουσιάσει μια ισχυρή υπερασπιστική γραμμή. Ενώ οι συγκατηγορούμενοι του Ρωχάμη καταδικάστηκαν σε βαριές ποινές κάθειρξης, ο ίδιος έλαβε τη μικρότερη ποινή, γεγονός που προκάλεσε εντύπωση και έστρεψε τα φώτα της δημοσιότητας στον νεαρό συνήγορό του. Ο ίδιος ο Κούγιας έχει αναφέρει ότι αυτή η υπόθεση αποτέλεσε σημείο αναφοράς στην επαγγελματική του διαδρομή, καθώς ήταν η πρώτη σημαντική επιτυχία του ενώπιον Μικτού Ορκωτού Δικαστηρίου και μάλιστα σε πολύ νεαρή επαγγελματική ηλικία.

Σαλιαρέλης – Κοσκωτάς (1988)

Στα τέλη της δεκαετίας του 1980, ο επιχειρηματίας και πρόεδρος του Ολυμπιακού Αργύρης Σαλιαρέλης ενεπλάκη σε σοβαρές δικαστικές περιπέτειες, κυρίως λόγω της σχέσης του με τον τραπεζίτη Γιώργο Κοσκωτά. Ο Σαλιαρέλης κατηγορήθηκε για τη φυγάδευση του Κοσκωτά στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1988, βοηθώντας τον να διαφύγει από τις ελληνικές αρχές που τον καταζητούσαν για οικονομικά εγκλήματα.

Ο Αλέξης Κούγιας ανέλαβε την υπεράσπιση του Σαλιαρέλη σε αυτή την υπόθεση, όμως παρά τις προσπάθειες της υπεράσπισης, τον Ιούνιο του 1993, ο Σαλιαρέλης καταδικάστηκε σε δεκαετή κάθειρξη για υπόθαλψη εγκληματία, συγκεκριμένα για τη βοήθεια που παρείχε στη διαφυγή του Κοσκωτά.

Ο Αλέξης Κούγιας συνέχισε να είναι συνήγορος υπεράσπισης του Σαλιαρέλη και σε επόμενες υποθέσεις του, όπως οι κατηγορίες για απάτη το 1999 και η σύλληψη για φθορά ξένης περιουσίας και οπλοχρησία το 2002.

Δίκη των σατανιστών της Παλλήνης (1995)

Η υπόθεση των «Σατανιστών της Παλλήνης» είχε συγκλονίσει την ελληνική κοινωνία στις αρχές της δεκαετίας του 1990, όταν τρεις νεαροί, ο Ασημάκης Κατσούλας, ο Μάνος Δημητροκάλης και η Δήμητρα Μαργέτη, σχημάτισαν μια ομάδα που επιδιδόταν σε τελετές μαύρης μαγείας και σατανιστικές πρακτικές.

Στο πλαίσιο αυτών των τελετών, διέπραξαν δύο ειδεχθείς δολοφονίες, ενός παιδιού και μιας 28χρονης κοπέλας. Οι εγκληματικές τους ενέργειες αποκαλύφθηκαν το 1993, προκαλώντας σοκ και αποτροπιασμό στο πανελλήνιο.

Ο Αλέξης Κούγιας ανέλαβε την υπεράσπιση της 18χρονης τότε Δήμητρας Μαργέτη, παρουσιάζοντάς την ως θύμα χειραγώγησης από τους συγκατηγορούμενούς της και υποστηρίζοντας ότι η συμμετοχή της στις εγκληματικές πράξεις ήταν αποτέλεσμα ψυχολογικής πίεσης και επιρροής πάνω της. Η υπερασπιστική του γραμμή επικεντρώθηκε στην ανάδειξη της νεαρής ηλικίας της Μαργέτη και της ευάλωτης ψυχολογικής της κατάστασης.

Την 1η Ιουλίου 1995, το δικαστήριο καταδίκασε τον Ασημάκη Κατσούλα και τον Μάνο Δημητροκάλη σε δις ισόβια κάθειρξη, ενώ στη Δήμητρα Μαργέτη επιβλήθηκε ποινή κάθειρξης 17 ετών και 4 μηνών για απλή συνέργεια στις ανθρωποκτονίες και αρπαγή ανηλίκου. Σημαντικό ρόλο στη μείωση της ποινής της Μαργέτη διαδραμάτισε η αναγνώριση του ελαφρυντικού της μετεφηβικής ηλικίας.

Απόστολος Δοξιάδης – Βάσια Παναγοπούλου (1996)

Στα μέσα της δεκαετίας του 1990, η προσωπική διαμάχη μεταξύ του συγγραφέα Απόστολου Δοξιάδη και της ηθοποιού Βάσιας Παναγοπούλου εξελίχθηκε σε σοβαρή δικαστική υπόθεση, στην οποία ενεπλάκη και ο Αλέξης Κούγιας.

Ο Δοξιάδης κατηγόρησε την πρώην σύζυγό του ότι σχεδίαζε τη δολοφονία του, βασιζόμενος σε μαγνητοφωνημένες συνομιλίες που, σύμφωνα με τον ίδιο, αποδείκνυαν την ενοχή της. Το κίνητρο, όπως υποστήριξε, ήταν οικονομικό, καθώς η Παναγοπούλου θα αναλάμβανε τη διαχείριση της περιουσίας του μέχρι την ενηλικίωση της κόρης τους.

Ο Αλέξης Κούγιας ανέλαβε την υπεράσπιση του Δοξιάδη, συμβάλλοντας καθοριστικά στην παρουσίαση των αποδεικτικών στοιχείων. Το 1998, το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών καταδίκασε την Παναγοπούλου και δύο συγκατηγορούμενούς της σε φυλάκιση δύο ετών με τριετή αναστολή για σύσταση συμμορίας, ενώ τους απάλλαξε από την κατηγορία του σχεδιασμού δολοφονίας.

Τραγωδία στα Τέμπη (2003)

Στις 13 Απριλίου 2003, σημειώθηκε ένα από τα πλέον τραγικά τροχαία δυστυχήματα στην Ελλάδα, γνωστό ως η «Τραγωδία των Τεμπών». Στο δυστύχημα αυτό, 21 μαθητές από το Μακροχώρι Ημαθίας έχασαν τη ζωή τους, όταν το λεωφορείο που τους μετέφερε συγκρούστηκε με φορτηγό που μετέφερε νοβοπάν. Το φορτηγό, οδηγούμενο από τον Δημήτρη Ντόλα, εισήλθε στο αντίθετο ρεύμα κυκλοφορίας, προκαλώντας τη μοιραία σύγκρουση.

Ο Αλέξης Κούγιας ανέλαβε την υπεράσπιση του οδηγού του φορτηγού, προσπαθώντας κατά τη διάρκεια της δίκης να αναδείξει παράγοντες που θα μπορούσαν να μετριάσουν την ευθύνη του πελάτη του, όπως πιθανές τεχνικές βλάβες ή οι συνθήκες του οδοστρώματος. Ωστόσο, το δικαστήριο έκρινε τον Ντόλα ένοχο για το δυστύχημα, επιβάλλοντάς του ποινή 19 ετών.

Δίκη του Επαναστατικού Λαϊκού Αγώνα (2005)

Ο Αλέξης Κούγιας είχε αναλάβει την υπεράσπιση του Αγγελέτου Κανά, ο οποίος κατηγορήθηκε για συμμετοχή στην τρομοκρατική οργάνωση «Επαναστατικός Λαϊκός Αγώνας» (ΕΛΑ). Η δίκη αυτή, γνωστή ως τρίτη δίκη για την τρομοκρατία, ξεκίνησε το 2005 και αφορούσε το δεύτερο σκέλος της δικογραφίας για τη δράση του ΕΛΑ.

Στο πλαίσιο της υπεράσπισης, ο Κούγιας εξέφρασε την πρόθεση να υποβάλει ενστάσεις αναρμοδιότητας και ακυρότητας της διαδικασίας, επισημαίνοντας νομικά ζητήματα που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την πορεία της δίκης.

Συγκεκριμένα, υποστήριξε ότι ενδέχεται να προκύψουν αντιφατικές αποφάσεις λόγω εκκρεμοδικίας και ζήτησε την προσεκτική εξέταση των προδικαστικών θεμάτων από το δικαστήριο. Επιπλέον, ο Κούγιας εξέφρασε την άποψη ότι η δίκη στερείται ηθικού και νομικού υποβάθρου, τονίζοντας ότι ορισμένα αδικήματα που αποδίδονταν στον πελάτη του είχαν παραγραφεί ή έπρεπε να αποτελούν μέρος του κύριου κατηγορητηρίου.

Ο Αγγελέτος Κανάς αρχικά καταδικάστηκε από το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων σε 25 χρόνια κάθειρξη και πρόστιμο 22.000 ευρώ. Ωστόσο, σε δεύτερο βαθμό, το Πενταμελές Εφετείο Κακουργημάτων τον αθώωσε, κρίνοντας ότι δεν υπήρχαν επαρκή στοιχεία που να τον συνδέουν με τις μη παραγεγραμμένες ενέργειες της οργάνωσης, κλείνοντας οριστικά την υπόθεση του ΕΛΑ.

Δομημένα ομόλογα (2007)

Στο σκάνδαλο των δομημένων ομολόγων, ασφαλιστικά ταμεία επένδυσαν σε σύνθετα χρηματοοικονομικά προϊόντα, οδηγούμενα σε σημαντικές οικονομικές απώλειες. Ο Αλέξης Κούγιας ανέλαβε την υπεράσπιση κατηγορουμένων αναφορικά με την αγορά αυτών των ομολόγων από ασφαλιστικά ταμεία, όπως το ΤΣΠΕΑΘ (Ταμείο Συντάξεων Προσωπικού Εφημερίδων Αθηνών και Θεσσαλονίκης).

Συγκεκριμένα, το 2007, αποκαλύφθηκε ότι η χρηματιστηριακή εταιρεία Άρτιον ΑΧΕΠΕΥ είχε διαθέσει σε οκτώ ασφαλιστικά ταμεία δομημένα ομόλογα συνολικής ονομαστικής αξίας 800 εκατομμυρίων ευρώ, με υπερβολικές προμήθειες ύψους 5,2 εκατομμυρίων ευρώ.

Στην υπόθεση του ΤΣΠΕΑΘ, το 2017, το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων εξέδωσε απαλλακτική απόφαση για την αγορά του δομημένου ομολόγου, απαλλάσσοντας τους κατηγορουμένους από τις σχετικές κατηγορίες. Ο Αλέξης Κούγιας, ως συνήγορος υπεράσπισης, υποστήριξε ότι οι ενέργειες των πελατών του ήταν σύμφωνες με τις τότε ισχύουσες διαδικασίες και ότι δεν υπήρξε δόλος ή παράνομη δραστηριότητα εκ μέρους τους. Η απαλλακτική απόφαση του δικαστηρίου επιβεβαίωσε τη θέση της υπεράσπισης, απαλλάσσοντας τους κατηγορουμένους από τις κατηγορίες που τους είχαν αποδοθεί.

Υπόθεση Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου (2008)

Σε μία από τις πιο αμφιλεγόμενες υποθέσεις στην καριέρα του λόγω των κοινωνικών αντιδράσεων που προκάλεσε, ο Αλέξης Κούγιας υπερασπίστηκε τον ειδικό φρουρό Επαμεινώνδα Κορκονέα, ο οποίος δολοφόνησε τον 15χρονο μαθητή Αλέξανδρο Γρηγορόπουλο.

Κατά τη διάρκεια της δίκης, ο Κούγιας υποστήριξε ότι ο πυροβολισμός ήταν αποτέλεσμα εξοστρακισμού της σφαίρας και όχι άμεσης πρόθεσης για ανθρωποκτονία. Συγκεκριμένα, βασίστηκε σε ιατροδικαστικές και βαλλιστικές εκθέσεις που ανέφεραν ότι η σφαίρα είχε προσκρούσει σε σκληρή επιφάνεια πριν πλήξει τον Γρηγορόπουλο, υποστηρίζοντας έτσι την εκδοχή της ανθρωποκτονίας εξ αμελείας ή, εναλλακτικά, της ανθρωποκτονίας με ενδεχόμενο δόλο.

Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της ακροαματικής διαδικασίας, ο Κορκονέας δήλωσε ενώπιον του δικαστηρίου ότι δεν αποδέχεται την κατηγορία και ότι «δεν πρόκειται να ζητήσει συγγνώμη από κανένα δεκαπεντάχρονο». Αυτή η στάση προκάλεσε την έντονη αντίδραση του Κούγια, ο οποίος, σε συνάντησή τους μετά τη συνεδρίαση, εξέφρασε την απογοήτευσή του για την έλλειψη μεταμέλειας εκ μέρους του πελάτη του, ο οποίος επέμενε στη στάση του ότι το θύμα ήταν αντιεξουσιαστής.

Αυτή η διαφοροποίηση στη στάση και την υπερασπιστική γραμμή οδήγησε τον Αλέξη Κούγια στην απόφαση να αποχωρήσει από την υπεράσπιση του Κορκονέα. Σε επιστολή του προς το δικαστήριο, ο Κούγιας ανέφερε ότι, παρά την αρχική του πεποίθηση πως επρόκειτο για περίπτωση ανθρωποκτονίας εξ αμελείας ή με ενδεχόμενο δόλο, η άρνηση του κατηγορουμένου να εκφράσει μεταμέλεια καθιστούσε αδύνατη τη συνέχιση της υπεράσπισής του.

Δολοφονία Ελένης Τοπαλούδη (2018)

Η Ελένη Τοπαλούδη κακοποιήθηκε σεξουαλικά και στη συνέχεια δολοφονήθηκε από δύο νεαρούς άνδρες στη Ρόδο σε ένα έγκλημα που αποτελεί μία χαρακτηριστική περίπτωση γυναικοκτονίας, πριν καν ο όρος καθιερωθεί.

Ο Αλέξης Κούγιας ανέλαβε την εκπροσώπηση της οικογένειας Τοπαλούδη ως πολιτική αγωγή. Κατά τη διάρκεια της δίκης, υποστήριξε σθεναρά την ενοχή των κατηγορουμένων, επισημαίνοντας την αγριότητα του εγκλήματος και την ανάγκη για δικαιοσύνη.

Μετά από πολύμηνη διαδικασία, τον Μάιο του 2020, το δικαστήριο καταδίκασε και τους δύο κατηγορουμένους σε ισόβια κάθειρξη για τη δολοφονία και επιπλέον 15 χρόνια φυλάκισης για τον ομαδικό βιασμό της Ελένης Τοπαλούδη.

Υπόθεση Δημήτρη Λιγνάδη (2021)

Το 2021, ο γνωστός ηθοποιός και σκηνοθέτης Δημήτρης Λιγνάδης συνελήφθη με κατηγορίες για βιασμό ανηλίκων, γεγονός που προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στην ελληνική κοινωνία. Ο Αλέξης Κούγιας ανέλαβε την υπεράσπιση του Λιγνάδη, υποστηρίζοντας την αθωότητά του και αμφισβητώντας την αξιοπιστία των μαρτύρων κατηγορίας. Κατά τη διάρκεια της δίκης, η υπερασπιστική του γραμμή επικεντρώθηκε στην αποδόμηση των καταγγελιών, χαρακτηρίζοντάς τες ως αναξιόπιστες και προϊόν σκευωρίας.

Ωστόσο, το 2022, το δικαστήριο έκρινε ένοχο τον Λιγνάδη για δύο περιπτώσεις βιασμού, επιβάλλοντάς του ποινή κάθειρξης 12 ετών, ενώ για τις άλλες δύο ποινικές διώξεις κρίθηκε αθώος.

Υπόθεση Ρούλας Πισπιρίγκου (2022)

Η υπόθεση της Ρούλας Πισπιρίγκου είχε συνταράξει την Ελλάδα πριν τρία χρόνια, όταν η μητέρα τριών κοριτσιών που πέθαναν υπό ύποπτες συνθήκες κατηγορήθηκε για τη δολοφονία τους.

Ο Αλέξης Κούγιας ανέλαβε την υπεράσπιση της Ρούλας Πισπιρίγκου, υποστηρίζοντας την αθωότητά της και αμφισβητώντας τα επιστημονικά δεδομένα της δικογραφίας. Κατά τη διάρκεια της δίκης για την Τζωρτζίνα, του μεγαλύτερου παιδιού στον οργανισμό του οποίου ανιχνεύθηκε κεταμίνη, ο ποινικολόγος επιχείρησε να αποδυναμώσει το κατηγορητήριο, προβάλλοντας ισχυρισμούς περί εσφαλμένων ιατροδικαστικών εκθέσεων.

Ωστόσο, το 2024, η Πισπιρίγκου καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη για την ανθρωποκτονία από πρόθεση της Τζωρτζίνας, με τον Κούγια να χαρακτηρίζει την υπόθεση ως «τεράστιο δικαστικό σκάνδαλο».