Τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση το νομοσχέδιο που ενσωματώνει την ευρωπαϊκή Οδηγία CSRD, μία από τις πιο κομβικές νομοθεσίες που επιδιώκει να βελτιώσει τη διαφάνεια και την αξιοπιστία των πληροφοριών βιωσιμότητας που δημοσιεύουν οι εταιρείες.

Η Οδηγία, η οποία για τις πολύ μεγάλες εταιρείες έχει ήδη τεθεί σε εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου 2024, αφορά τη μη χρηματοοικονομική πληροφόρηση, υποχρεώνοντας τις εταιρείες, είτε είναι εισηγμένες είτε όχι, να δημοσιοποιούν πληροφορίες που αφορούν τη συμμόρφωσή τους με τα κριτήρια ESG.

1

Στόχος της Οδηγίας CSRD είναι να ενισχύσει την εταιρική υπευθυνότητα και να ωθήσει τις εταιρείες στη μέγιστη διαφάνεια όσον αφορά τις πρακτικές τους που σχετίζονται με τη βιωσιμότητα σε περιβαλλοντικό, κοινωνικό και επίπεδο εταιρικής διακυβέρνησης. Η τυπικότητα των εν λόγω αναφορών αναμένεται ότι θα συμβάλλει όχι μόνο στην προέλκυση επενδύσεων αλλά και στην καταπολέμηση του πράσινου ξεπλύματος (greenwashing).

Ποιες επιχειρήσεις αφορά

Η Οδηγία CSRD τροποποιεί την υφιστάμενη Οδηγία NFRD, διευρύνοντας το πεδίο εφαρμογής της. Πλέον, υπόχρεες σε εκθέσεις βιωσιμότητας είναι οι εταιρίες που πληρούν τουλάχιστον δύο από τα εξής κριτήρια:

  • Ενεργητικό άνω των 25 εκατ. ευρώ
  • Κύκλος εργασιών άνω των 50 εκατ. ευρώ
  • Εργαζόμενοι άνω των 250.

Αυτές οι εταιρείες, είτε είναι εισηγμένες είτε όχι, θα υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής της Οδηγίας από 1η Ιανουαρίου 2025.

Από την άλλη, από 1η Ιανουαρίου 2026 (με δυνατότητα απαλλαγής μέχρι το 2028) θα υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής της Οδηγίας όλες οι εισηγμένες εταιρείες, εκτός αν είναι πολύ μικρές, αν δηλαδή το σύνολο ενεργητικού δεν ξεπερνάει τα 350.000 ευρώ, οι εργαζόμενοι τους 10 και ο κύκλος εργασιών τις 700.000 ευρώ. Πρακτικά, δηλαδή, στην Οδηγία υπάγονται σχεδόν όλες οι εισηγμένες εταιρείες και οι μεγάλες εταιρείες είτε είναι είτε δεν είναι εισηγμένες.

Εδώ να σημειώσουμε ότι οι εταιρείες που υπάγονταν στο πεδίο εφαρμογής της προηγούμενης Οδηγίας για τη μη χρηματοοικονομική πληροφόρηση, δηλαδή τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρείες και εισηγμένες με περισσότερους από 500 εργαζόμενους, υπάγονται ήδη στο πεδίο εφαρμογής της Οδηγίας CSRD, παρόλο που η Οδηγία δεν είχε ενσωματωθεί στην ελληνική έννομη τάξη. Άλλωστε, οι εταιρείες αυτές τηρούσαν ήδη διαδικασίες κανονιστικής συμμόρφωσης για την Οδηγία NFRD.

Υποχρεώσεις δημοσιοποίησης

Οι επιχειρήσεις που υπάγονται στην CSRD καλούνται να δημοσιεύσουν λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με:

  • Περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως η κλιματική αλλαγή, οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) και η διαχείριση των φυσικών πόρων.
  • Κοινωνικά θέματα, όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα, οι συνθήκες εργασίας και η ποικιλομορφία.
  • Θέματα διακυβέρνησης, όπως η εταιρική δεοντολογία, η αντιμετώπιση της διαφθοράς και η εταιρική διαφάνεια.

Πρακτικά, οι εταιρείες θα πρέπει να δημοσιοποιούν τις επιπτώσεις που έχουν οι δραστηριότητές τους στον άνθρωπο και το περιβάλλον, καθώς και τους στόχους που έχουν στην ανάπτυξη ενός βιώσιμου επιχειρηματικού μοντέλου.

Οι αναφορές αυτές θα γίνονται με βάση τα Ευρωπαϊκά Πρότυπα Αναφοράς Βιωσιμότητας (European Sustainability Reporting Standards – ESRS), ώστε να υπάρχει ένα συνεκτικό και συγκρίσιμο πλαίσιο για τη δημοσίευση των πληροφοριών.

Απαιτήσεις διασφάλισης και ελέγχου

Η CSRD εισάγει την υποχρέωση ανεξάρτητου ελέγχου των πληροφοριών βιωσιμότητας από εξωτερικό ελεγκτή. Αυτό εξασφαλίζει την αξιοπιστία των στοιχείων που παρέχονται και ενισχύει την εμπιστοσύνη των επενδυτών.

Η υποχρεωτική διασφάλιση των πληροφοριών βιωσιμότητας αφορά την υποβολή των εκθέσεων σε ανεξάρτητο έλεγχο από εξωτερικούς παρόχους υπηρεσιών, όπως ορκωτοί ελεγκτές.

Σε πρώτη φάση, η διασφάλιση των πληροφοριών είναι περιορισμένη, αφού αφορά μόνο την επαλήθευση της συμμόρφωσης με τα πρότυπα αναφοράς, ενώ σε επόμενο στάδιο γίνεται λογιστική διασφάλιση με ενδελεχή έλεγχο των δεδομένων.

Τα αποτελέσματα των ελέγχων διασφάλισης δημοσιοποιούνται μαζί με τις εκθέσεις βιωσιμότητας, παρέχοντας διαφάνεια στους επενδυτές και στα ενδιαφερόμενα μέρη.

Απλούστευση των κανόνων δημοσιότητας

Το νομοσχέδιο προβλέπει απλουστεύσεις στις διαδικασίες δημοσιότητας, ειδικά για τις μικρές επιχειρήσεις, που εξαιρούνται από ορισμένες υποχρεώσεις. Έτσι, οι μικρές επιχειρήσεις απαλλάσσονται από την υποχρέωση δημοσίευσης της έκθεσης διαχείρισης, εφόσον τα απαραίτητα στοιχεία περιλαμβάνονται στο προσάρτημα των χρηματοοικονομικών καταστάσεων.

Επιπλέον, οι εκθέσεις υποβάλλονται και δημοσιοποιούνται ηλεκτρονικά στο ΓΕΜΗ παράλληλα με τις ετήσιες χρηματοοικονομικές καταστάσεις. Εκεί παραμένουν σε δημοσιότητα, διευκολύνοντας την πρόσβαση για κοινό και επενδυτές.

Πρόστιμα

Οι κυρώσεις για τη μη συμμόρφωση περιλαμβάνουν χρηματικά πρόστιμα έως 500.000 ευρώ και αφαίρεση της επαγγελματικής άδειας έως 3 έτη και οριστικά σε σοβαρές παραβιάσεις.