5+1 υποθέσεις στη Δικαιοσύνη που μας συγκλόνισαν το 2024

Μια πλούσια χρονιά σε ποινές, τηλεδίκες, καθοριστικές αποφάσεις αλλά και παλινωδίες που χαρακτήρισαν ένα ολόκληρο σύστημα.

Το 2024 υπήρξε μία χρονιά που τράβηξε την προσοχή στη Δικαιοσύνη. Και αυτό όχι μόνο για την προσπάθεια αναμόρφωσής της με σαρωτικές αλλαγές από το Υπουργείο Δικαιοσύνης, όπως ο νέος Ποινικός Κώδικας και ο νέος Δικαστικός Χάρτης.

Τη χρονιά αυτή ήρθαν ενώπιον της ελληνικής Δικαιοσύνης συνταρακτικά εγκλήματα και υποθέσεις που επηρεάζουν άμεσα την οικονομική ζωή της χώρας. Παράλληλα, δυστυχώς, σε πολλές εξ αυτών φάνηκαν -για άλλη μία φορά- οι γνωστές παθογένειες που δεν κατέστη εφικτό ούτε φέτος να ξεπεραστούν.

Βιασμός και μαστροπεία ανήλικης στον Κολωνό

Έπειτα από ένα δικαστικό θρίλερ, τον Απρίλιο του 2024, ολοκληρώθηκε η δίκη για την υπόθεση της μαστροπείας του 12χρονου κοριτσιού στον Κολωνό, επιβάλλοντας βαριές ποινές στους εγκληματίες.

Μια δυσώδης υπόθεση, στην οποία εμπλέκονταν αρκετοί κατηγορούμενοι, μεταξύ των οποίων και η μητέρα του κοριτσιού, η οποία έδειχνε να παίρνει παράξενη τροπή, όταν η εισαγγελέας πρότεινε την αθώωση του εγκεφάλου του εγκλήματος, Ηλία Μίχου, για τα αδικήματα του βιασμού και της μαστροπείας, προσπαθώντας να ενοχοποιήσει κατά βάση τη μητέρα.

Τελικά, ο Ηλίας Μίχος καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη για τον βιασμό της ανήλικης, καθώς και σε επιπλέον ποινές που συνολικά ανέρχονται σε 27 έτη για τα αδικήματα της μαστροπείας και της πορνογραφίας ανηλίκων, ενώ η μητέρα της 12χρονης καταδικάστηκε μόνο για εκβίαση και παραμέληση εποπτείας ανηλίκου.

Η δικαστική απόφαση για την τραγωδία στο Μάτι

6 χρόνια μετά και έπειτα από έναν δικαστικό αγώνα ετών, το Πάσχα του 2024, το δικαστήριο ανακοίνωσε τις ποινές για τους υπαίτιους της φονικής πυρκαγιάς στο Μάτι το 2018 που στοίχισε τη ζωή σε 102 ανθρώπους.

Πέρα από το γεγονός ότι στην πορεία της υπόθεσης είχαν αποσυρθεί πολλές κατηγορίες για πολλών εκ των συμμετεχόντων, όπως για παράδειγμα για την τότε περιφερειάρχη Αττικής Ρένα Δούρου, πλήρη απογοήτευση δημιούργησε στους συγγενείς των θυμάτων αλλά και σε όσους παρακολουθούσαν την υπόθεση η τελική επιβολή των ποινών.

 

Έχοντας κατηγορηθεί για ανθρωποκτονία εξ αμελείας, οι κατηγορούμενοι καταδικάσθηκαν τελικά με δύο χρόνια φυλάκιση για κάθε θύμα, κάτι που επέτρεψε τη μετατροπή της ποινής τους σε χρηματική. Με λίγα λόγια, κανένας δεν εξέτισε την ποινή του και επειδή κάθε αδίκημα που γίνεται εξ αμελείας είναι πλημμέλημα, υπάρχει ισχυρή πιθανότητα να παραγραφεί μέχρι να εκδικαστεί η έφεση.

Μια αλληλουχία εξαιρετικά επιεικών αποφάσεων της Δικαιοσύνης, από την απαγγελία των κατηγοριών για ανθρωποκτονία εξ αμελείας (και όχι για παράδειγμα για θανατηφόρα έκθεση σε κίνδυνο που είναι πολύ αυστηρότερη) μέχρι την επιβολή ποινών στο κατώτατο όριο, οδήγησαν σε ένα αποτέλεσμα που άφησε άφωνη την κοινωνία με το πικρό αίσθημα της ατιμωρησίας.

Η δολοφονία της 11χρονης από τον Ρομά παιδοβιαστή θείο της

Στην αρχή του καλοκαιριού, ένα 11χρονο κοριτσάκι δολοφονείται από τον θείο της, ο οποίος προηγουμένως είχε προσπαθήσει να την βιάσει. Το ακόμα συγκλονιστικότερο -αν μπορεί να υπάρξει σε ένα τόσο ειδεχθές έγκλημα- είναι ότι ο συγκεκριμένος άνδρας είχε καταδικαστεί το 2020 από το Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο Ζακύνθου σε κάθειρξη 9 ετών για βιασμό ανηλίκου, όμως είχε ασκήσει έφεση και είχε αφεθεί ελεύθερος.

Δυστυχώς, δεν υπήρξε εμφατικότερος τρόπος να διαφανεί ένα βασικό πρόβλημα της ποινικής δικαιοσύνης στην Ελλάδα, ότι δηλαδή δεν είναι σπάνιο φαινόμενο το δικαστήριο του πρώτου βαθμού να μην ασχολείται στο βάθος που πρέπει με κάθε υπόθεση, καθώς έχει την υποτιθέμενη ασφάλεια του δεύτερου βαθμού.

Κάπως έτσι, ο Ρομά παιδοβιαστής αφέθηκε ελεύθερος μέχρι να εκδικαστεί η έφεση, παρόλο που σε τέτοιες ποινές αναστολή στην ποινή λόγω έφεσης θα πρέπει να δίνεται σπάνια και έπειτα από ειδική αιτιολογία.

Το αποτέλεσμα ήταν τουλάχιστον νοσηρό. Ξεκίνησαν οι τηλεδίκες και η κατακραυγή των δικαστών του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου, η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων παρενέβη για να σταματήσουν και τελικά το μόνο που έμεινε ήταν ένας επικείμενος πειθαρχικός έλεγχος που βέβαια δεν μπορεί να φέρει πίσω τη ζωή που χάθηκε.

Ο Απόστολος Λύτρας, ο ξυλοδαρμός της γυναίκας του και όσα ακολούθησαν

Τον Ιούνιο του 2024, για μέρες αποτελούσε το μοναδικό θέμα συζήτησης η βίαιη επίθεση του γνωστού ποινικολόγου Απόστολου Λύτρα στη γυναίκα του. Η κοινή γνώμη σοκάρεται, σαν ξαφνικά τώρα να συνειδητοποίησε ότι και οι διάσημοι, οι μορφωμένοι και οι πλούσιοι κινούνται συχνά από τα ίδια ταπεινά ένστικτα με τον κακοποιητή ή τον γυναικοκτόνο της διπλανής συνοικίας.

Αυτό, όμως, που είχε το μεγαλύτερο ενδιαφέρον ήταν το πώς διαχειρίστηκε την υπόθεση η Δικαιοσύνη. Υπό το βάρος του αποτροπιασμού όλων και του αυξανόμενου αριθμού κακοποιήσεων και δολοφονιών γυναικών, ο εισαγγελέας απέδωσε στον δικηγόρο την ιδιαίτερα αυστηρή ποινή της βαριάς σκοπούμενης σωματικής βλάβης, όμως αρχικά δεν τον προφυλάκισε, ξεσηκώνοντας θύελλα αντιδράσεων.

 

Στη συνέχεια, ανευρέθηκε ο βολικός μηχανισμός της παραβίασης των περιοριστικών όρων, ώστε τελικά ο Λύτρας να καταλήξει στη φυλακή και να ικανοποιηθεί το περί δικαίου αίσθημα υπό τη δαμόκλειο σπάθη της πειθαρχικής έρευνας από τον Άρειο Πάγο για τη μη επιβολή εξαρχής της προφυλάκισης. Όμως τελικά ούτε αυτό κράτησε πολύ, αφού το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών απεφάνθη το λογικό, ότι η κατηγορία εναντίον του θα πρέπει να είναι αυτή της επικίνδυνης σωματικής βλάβης, δηλαδή πλημμέλημα.

Ο Απόστολος Λύτρας αποφυλακίστηκε με όρους μέχρι να γίνει η δίκη του και το μόνο που έμεινε από αυτή την ιστορία είναι η ασυνεπής και επηρεαζόμενη από ευρύτερους σκοπούς στάση της Δικαιοσύνης.

Η καταδίκη για το σκάνδαλο της Folli Follie

Στις 27 Ιουνίου 2024, ολοκληρώθηκε με εμφατικό τρόπο η υπόθεση που είχε συνταράξει την ελληνική κεφαλαιαγορά το 2018, όταν αποκαλύφθηκε το εύρος της παραποίησης των οικονομικών στοιχείων της Folli Follie.

Οι κατηγορούμενοι, μεταξύ των οποίων ο Δημήτρης Κουτσολιούτσος, η γυναίκα του Κατερίνα Κουτσολιούτσου και ο γιος του Τζώρτζης Κουτσολιούτσος, καταδικάστηκαν σε κάθειρξη 17, 10 και 11 ετών αντίστοιχα για ιδιαίτερα σοβαρά εγκλήματα, όπως η απάτη, η πλαστογραφία, η χειραγώγηση αγοράς και το ξέπλυμα μαύρου χρήματος.

Η κατεδάφιση του ΝΟΚ από το ΣτΕ

Έπειτα από αναμονή πολλών μηνών και αφού ήδη είχαν προσφύγει πολλοί δήμοι της Αττικής κατά του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού και των bonus που έδινε για «πράσινες» οικοδομές, η Ολομέλεια του ΣτΕ απεφάνθη ότι οι εν λόγω διατάξεις είναι αντισυνταγματικές.

Αν και ακόμα η απόφαση δεν έχει δημοσιευθεί, λόγω της αναταραχής που βίωνε η οικοδομική δραστηριότητα εξαιτίας της αναστολής έκδοσης πολεοδομικών αδειών αλλά και της αβεβαιότητας για τις ήδη υπάρχουσες, το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο εξέδωσε ανακοίνωση, όπου δήλωνε την αντισυνταγματικότητα των bonus δόμησης και την αναδρομικότητα της ακύρωσης όλων των υφιστάμενων οικοδομικών αδειών, των οποίων η υλοποίηση δεν είχε ξεκινήσει ακόμα.

Η άνω τελεία στην αντιπαράθεση μεταξύ δήμων, πολεοδομίας, Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και εργολάβων μπήκε λίγες ημέρες πριν το τέλος του έτους, όμως μάλλον δημιούργησε περισσότερα προβλήματα από αυτά που επιχείρησε να λύσει όχι μόνο λόγω της… ετεροχρονισμένης αναδρομικότητας, αλλά και της ασάφειας για το σημείο έναρξής της καθώς και για τις ευρύτερες επιπτώσεις που θα έχει στην ήδη επιβαρυμένη λόγω της στεγαστικής κρίσης αγοράς των ακινήτων.