Η αμερικανική οικονομία βρίσκεται σε άνθηση, η ανεργία είναι χαμηλά και στον Λευκό Οίκο βρίσκεται ένα πρόεδρος συνώνυμο της επιδεικτικής πολυτέλειας. Γιατί, λοιπόν, οι Αμερικανοί σταμάτησαν να αγοράζουν ακριβά ρολόγια;

Οι εξαγωγές ελβετικών ρολογιών στις ΗΠΑ υποχώρησαν κατά 0,4% τον Νοέμβριο, διευρύνοντας την πτώση που έχει σημειωθεί ήδη από τις αρχές του έτους στο 4%, μετά τη μείωση κατά 9% που σημείωσαν το 2016. Αντίθετα, οι πωλήσεις τους αυξήθηκαν κατά 40% αυτόν το μήνα στην Κίνα -σημειώνοντας τη μεγαλύτερη άνοδο των τελευταίων τριών ετών- καθώς η βιομηχανία των ρολογιών ανακάμπτει μετά από μία πολυετή “βουτιά”.

Οι Αμερικανοί καταναλωτές εμφανίζονται πρόθυμοι να ξοδέψουν χρήματα στο διαδίκτυο ή σε «ναούς» του λιανικού εμπορίου όπως τα καταστήματα της Apple, αλλά δεν θέλουν να τα διαθέσουν για την αγορά ρολογιών από οίκους όπως οι Richemont, Swatch Group και LVMH. Καθώς οι πωλήσεις στην Κίνα επωφελούνται από μια κυκλική ανάκαμψη, η ύφεση στις ΗΠΑ μοιάζει δομική, με την έννοια ότι έχει τις ρίζες της στην αλλαγή της αντίληψης για την πολυτέλεια: Για πολλούς Αμερικανούς καταναλωτές, που αγαπούν τα gadgets τεχνολογίας, ένα εντυπωσιακό ρολόι είναι αδιάφορο.

«Οι Αμερικανοί είναι “υποανάπτυκτοι” σε ό,τι αφορά την αντίληψη τους για τα ρολόγια πολυτελείας», υποστηρίζει ο Rene Weber, αναλυτής της Bank Vontobel AG, «ενώ η επωνυμία παίζει σημαντικό ρόλο για τους Κινέζους. Οι Αμερικανοί είναι εξοικειωμένοι με μία μικρότερη γκάμα ετικετών και δεν καταλαβαίνουν επίσης τόσο πολλά για τα ρολόγια».

Μια έρευνα της Deloitte έδειξε ότι η εμπιστοσύνη των καταναλωτών στις πιο ακριβές επωνυμίες είναι ιδιαίτερα περιορισμένη στις ΗΠΑ, ενώ οι Κινέζοι αγοράζουν από λίγες  και επιλεγμένες εταιρείες.

«Για τους Ασιάτες, γενικά, το ρολόι αποτελεί σύμβολο κοινωνικής θέσης περισσότερο από  ό,τι σε οποιοδήποτε άλλο μέρος του κόσμου», υποστηρίζει ο Jean-Claude Biver, επικεφαλής για τον τομέα των ρολογιών στον όμιλο LVMH. «Κατά συνέπεια, για τους Ασιάτες έχει μεγαλύτερη σημασία το πού κατασκευάστηκε το ρολόι, δηλαδή να είναι ελβετικό, παρά να είναι της μόδας, όπως συμβαίνει στις ΗΠΑ».

Η διαφορά αυτή αποτυπώνεται σε όλες τις επιχειρήσεις πολυτελών ειδών, καθώς τα κέρδη από τις πωλήσεις στις ΗΠΑ υπολείπονται της ασιατικής αγοράς. Η LVMH, η οποία έχει μεγάλη γκάμα προϊόντων, από ρολόγια υψηλής τεχνολογίας μέχρι τις τελευταίες προσταγές της μόδας, είχε αύξηση οργανικών εσόδων 7% στις ΗΠΑ τους πρώτους εννέα μήνες του 2017, έναντι 19% στην Ασία, εκτός της Ιαπωνίας. Αλλά η διαφορά είναι ιδιαίτερα έντονη στα ρολόγια.

Μηχανικά Ρολόγια

Ο 39 ετών οικονομολόγος Stephane Chance αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα των προκλήσεων που αντιμετωπίζει η ελβετική βιομηχανία. Όταν επισκέφτηκε προσφάτως το κατάστημα της Apple στην Πέμπτη Λεωφόρο, για να αγοράσει ένα δώρο για τη σύζυγό του – και ίσως και για τον εαυτό του – εντυπωσιάστηκε απίστευτα με τα χαρακτηριστικά του ρολογιού της Apple.

«Συνήθως δεν φοράω ρολόι», λέει ο Chance, ο οποίος, τα τελευταία χρόνια, βλέπει την ώρα από το κινητό του. «Μου αρέσουν οι λειτουργίες των smartwatches και η παρακολούθηση όλων των δραστηριοτήτων. Τα κλασικά μηχανικά ρολόγια τα έχω δει, αλλά για την τιμή τους είναι μεγάλη απόφαση. Μπορεί εύκολα να φτάσει τα 10.000 δολάρια».

Αντιθέτως, οι Κινέζοι καταναλωτές εμφανίζονται πολύ πιο πρόθυμοι να προσθέσουν στη συλλογή τους ένα ακριβό ελβετικό ρολόι. Το ρολόι της Apple, για παράδειγμα, δεν βρίσκεται στη λίστα επιθυμιών της Wang Dan, αφού τα προϊόντα υψηλής τεχνολογίας δεν ενδιαφέρουν την 28χρονη επαγγελματία στο χώρο του marketing και δεν την κάνουν να νιώθει όμορφα, υποστηρίζει η ίδια.

«Θέλω να αγοράσω ένα Rolex όταν γίνω 30», λέει, προσθέτοντας ότι επιλέγει τη συγκεκριμένη μάρκα λόγω φήμης και διαφήμισης. Σημειωτέον, αν αγοράσει τελικά το Rolex, θα προσθέσει πάνω από 50.000 γουάν (7.600 δολ.) στα χρήματα που έχει ήδη ξοδέψει για ένα ρολόι Omega και ένα Cartier. «Ένα ρολόι σημαίνει μία καινούργια αρχή και μου θυμίζει ότι πρέπει να απολαμβάνουμε τον χρόνο», λέει.

Οι Κινέζοι καταναλωτές αγοράζουν τα περισσότερα είδη πολυτελείας στον κόσμο – μέχρι και το 35% του παγκόσμιου συνόλου – αν και μόνο το 10% αυτών των αγορών συμβαίνει στην Κίνα, εκτιμά η Deloitte. Ακολουθούν οι Αμερικανοί καταναλωτές με 25% και οι Ευρωπαίοι με 20%.

Αν και η αυξανόμενη ζήτηση για τα ελβετικά ρολόγια στο Χονγκ Κονγκ έριξε τις ΗΠΑ από την πρώτη θέση της παγκόσμιας κατάταξης στη συγκεκριμένη αγορά περίπου πριν από μια δεκαετία, ο τουρισμός είχε έκτοτε βελτιώσει κάπως τις πωλήσεις στις ΗΠΑ. Πλέον, η τάση αυτή επιβραδύνεται, αφήνοντας την Αμερική με την τοπική πελατεία που προτιμά τα έξυπνα gadgets, σύμφωνα με τον Danny Govberg, ιδιοκτήτη του καταστήματος Govberg Jewelers.

Στις ΗΠΑ τα ρολόγια δεν είναι προτεραιότητα

«Μόνο οι πλούσιοι αγοράζουν τα κορυφαία», λέει ο Govberg. «Δεν είναι όπως η κινεζική αγορά, όπου σχεδόν όλοι, ανεξαρτήτως εισοδήματος, υπερηφανεύονται αν αποκτήσουν ένα ωραίο ρολόι».

Η συνολική αξία των εξαγωγών ελβετικών χειροποίητων ρολογιών έφθασε τα 18,3 δισ. φράγκα πέρυσι, αν και η λιανική τιμή είναι τριπλάσια, σύμφωνα με τον Weber της Vontobel.

Οι πωλήσεις ρολογιών στα καταστήματα των ΗΠΑ, στις αλυσίδες λιανικής και στα ανεξάρτητα κοσμηματοπωλεία κινήθηκαν ανοδικά τον Σεπτέμβριο, κερδίζοντας 2% σε αξία και σημειώνοντας την πρώτη τους αύξηση από τον περασμένο Απρίλιο, σύμφωνα με την εταιρεία παρακολούθησης δεδομένων NPD Group. Αιχμή του δόρατος ήταν τα ρολόγια υψηλής τεχνολογίας αξίας 5.000 δολαρίων και άνω, γεγονός που δείχνει ενδεχομένως ότι η αγορά ανακάμπτει.

Όμως, όπως λέει ο Govberg, «στις ΗΠΑ, τα ρολόγια δεν ήταν ποτέ προτεραιότητα… Ο Αμερικανός προτιμά να έχει αυτοκίνητο ή σπίτι ή έναν παιδότοπο. Αυτό ήταν το αμερικανικό όνειρο εδώ και δεκαετίες».