Ελένη Δουνδουλάκη: Οι γυναίκες δεν πρέπει να επιτρέπουν τα στερεότυπα να ορίζουν τον τρόπο σκέψης και τις πράξεις τους

«Όσο περισσότερες γυναίκες αναλαμβάνουμε θέσεις στα κέντρα λήψης αποφάσεων καθώς και θέσεις ευθύνης και ηγεσίας τόσο πιο κοντά ερχόμαστε στην επίτευξη της ισότητας στην πράξη» αναφέρει στο mononews η Γενική Γραμματέας Σύγχρονου Πολιτισμού του υπουργείου Πολιτισμού, Ελένη Δουνδουλάκη.

Διανύοντας μία σημαντική πορεία στα κοινά εδώ και περισσότερα από είκοσι χρόνια, η Ελένη Δουνδουλάκη εξηγεί, στο πλαίσιο του αφιερώματος «Μάχη με τα στερεότυπα», ότι οι γυναίκες δεν πρέπει να επιτρέπουν τα στερεότυπα να ορίζουν τον τρόπο της σκέψης τους και τις πράξεις τους. Επίσης, υπογραμμίζει ότι δεν πρέπει να φοβούνται να εκφράζουν την άποψή τους ανοιχτά και οφείλουν να τολμούν να παίρνουν πρωτοβουλίες ακόμη και αν κάνουν λάθη.

Παράλληλα, η Γενική Γραμματέας Σύγχρονου Πολιτισμού, κάνοντας μία αναδρομή στην πορεία της, συμβουλεύει τις γυναίκες να στηρίζουν τις νέες γυναίκες, όπως την εμπιστεύτηκε κι εκείνη μία γυναίκα και πιο συγκεκριμένα η τότε Δήμαρχος Ψυχικού Ειρήνη Κατσαρού, δίνοντάς της τη θέση της Αντιδημάρχου.

Iδιαίτερα ευαισθητοποιημένη με το ζήτημα της ενδυνάμωσης της παρουσίας των γυναικών στη δημόσια σφαίρα και μία από τις 7 συνιδρύτριες της Women Act, η Ελένη Δουνδουλάκη υπογραμμίζει ότι «οι προκλήσεις που έχουμε να αντιμετωπίσουμε είναι πολλές και κυρίως κοινές για όλες μας».

-Υπάρχει ισότητα μεταξύ των φύλων; Δίνονται ίσες ευκαιρίες και η κοινωνία αντιμετωπίζει το ίδιο γυναίκες και άντρες; Αν όχι, πού οφείλεται αυτό;

Ε.Δ.: Θα ξεκινήσω λέγοντας πως η ισότητα μεταξύ των φύλων και η θέση της γυναίκας στην κοινωνία είναι ένα ζήτημα που με απασχολεί ευρύτερα. Έχω μάλιστα την πεποίθηση ότι πρέπει να απασχολεί κάθε γυναίκα, ανεξαρτήτως ηλικίας, οικογενειακής, επαγγελματικής και οικονομικής κατάστασης. Γιατί παρ’ όλο που έχουν γίνει πολλά και σημαντικά βήματα, για να πετύχουμε την ισότητα στην πράξη έχουμε, ακόμη, δρόμο μπροστά μας. Και ο δρόμος αυτός δεν έχει να κάνει με το νομικό πλαίσιο, το οποίο έχει θωρακίσει στη χώρα μας την ισότητα των γυναικών εδώ και χρόνια. Έχει να κάνει κυρίως με θέματα κουλτούρας και στερεοτύπων.

­­­­­­-Το φύλο σας ήταν ποτέ λόγος για να αντιμετωπίσετε στερεοτυπικές συμπεριφορές ή κάποια προκατάληψη; Είναι εύκολο να αποδεχθούν τη γυναικεία ηγεσία άντρες υφιστάμενοι;

Ε.Δ.: Ασχολούμαι με τα κοινά πολλά χρόνια. Και έχω αναλάβει θέσεις διοικητικής ευθύνης και ηγεσίας από πολύ νεαρή ηλικία, από το μακρινό 2008, όταν ως εκλεγμένη δημοτική σύμβουλος, ορίστηκα Αντιδήμαρχος Ψυχικού.

Αν έλεγα ότι δεν έχω αντιμετωπίσει στερεοτυπικές συμπεριφορές, ακόμη και προκαταλήψεις, λόγω του φύλου μου θα ήταν ψέμα. Είναι κοινός τόπος ότι σε κάθε εργασιακό χώρο, δυστυχώς, οι γυναίκες αντιμετωπίζουν ακόμη εμπόδια και ανισότητες που εκκινούν από αυτό. Εμπόδια που γίνονται εντονότερα όταν μια γυναίκα αναλαμβάνει μια θέση ευθύνης και ηγεσίας.

Οι γυναίκες χρειάζεται να προσπαθήσουν πολύ περισσότερο για να πείσουν ότι μπορούν να χειριστούν κάποια θέματα, ακόμη και αν έχουν όλα τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα. Πολλές φορές πρέπει να προσπαθήσουν διπλά για να ακουστεί η φωνή και η άποψή τους, ιδιαίτερα όταν μία ομάδα αποτελείται από περισσότερους άνδρες. Ανεξάρτητα αν οι άνδρες αυτοί είναι υφιστάμενοι, προϊστάμενοι ή ομόλογοι με εκείνες.

Κάποιες άλλες γυναίκες, πριν από εμένα,
είχαν δημιουργήσει μέσα στα χρόνια
στο υπουργείο Πολιτισμού μια παράδοση,
η οποία είχε εξαλείψει τα στερεότυπα
και κάθε δυσκολία που επιφέρουν αυτά.

-Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σημαντικά βήματα με στόχο την αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στη δημόσια σφαίρα. Θεωρείτε ότι είναι απαραίτητο να υπάρχει ποσόστωση; Έχει σημασία για την αξία μιας εταιρείας, ενός κόμματος, ενός υπουργείου κ.τ.λ., η παρουσία γυναικών;

Ε.Δ.: Πράγματι, τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σημαντικά βήματα. Γι’ αυτό και βλέπουμε ολοένα και περισσότερες γυναίκες στη δημόσια σφαίρα. Όμως, όπως ανέφερα και παραπάνω, ο δρόμος είναι ακόμη μακρύς. Η Αυτοδιοίκηση λόγου χάριν αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα. Αυτή τη στιγμή, η χώρα έχει μόλις 22 γυναίκες Δήμαρχους σε σύνολο 332 Δήμων και καμία γυναίκα Περιφερειάρχη. Σε ένα τέτοιο τοπίο, πιστεύω πως, ναι, η ποσόστωση είναι ένα χρήσιμο εργαλείο. Να τονίσω, όμως, ότι δεν μιλάω για κανενός είδους προνομιακή μεταχείριση. Αυτό που θα ήθελα είναι ίσες ευκαιρίες για όλες και όλους.

Εύχομαι σύντομα να μην υπάρχει πλέον ανάγκη για την ποσόστωση. Αλλά αυτό είναι κάτι για το οποίο πρέπει να δουλέψουμε όλοι, γυναίκες και άνδρες, ατομικά και συλλογικά. Και πρέπει αυτό να γίνει γιατί οι γυναίκες, εκτός του ότι αποτελούν το ήμισυ του συνολικού πληθυσμού, έχουν πάρα πολλά να προσφέρουν στη λειτουργία ενός οργανισμού.

-Υπάρχει κατά τη γνώμη σας γυάλινη οροφή; Υπάρχει όριο στο πόσο ψηλά στην ιεραρχία μπορεί να  φτάσει μια γυναίκα;

Ε.Δ.: Θα σας απαντήσω με την προσωπική μου εμπειρία από τη θέση όπου υπηρετώ σήμερα στο υπουργείο Πολιτισμού. Εκεί, οι γυναίκες έχουν σπάσει τη λεγόμενη «γυάλινη οροφή» ήδη από τη δεκαετία του 1980. Μια ματιά στα ονόματα των υπουργών Πολιτισμού, και μάλιστα από όλα τα κόμματα, αρκεί. Κάτι αντίστοιχο συνέβη κατά την τελευταία εικοσιπενταετία στο υπουργείο αυτό και στην κομβική θέση του Γενικού Γραμματέα.

Επιπλέον και σε υπηρεσιακό επίπεδο η εικόνα είναι παρεμφερής. Εδώ και δεκαετίες, γυναίκες ανέλαβαν ως προϊστάμενες διευθύνσεων, τόσο στην πολιτιστική κληρονομιά όσο και στον σύγχρονο πολιτισμό, ενισχύοντας την κουλτούρα της ισότητας μέσα στον οργανισμό.

Από την πρώτη στιγμή που ανέλαβα τη θέση της Γενικής Γραμματέως Σύγχρονου Πολιτισμού δίνω καθημερινά μικρές και μεγάλες μάχες για να φέρνω αποτελέσματα. Όμως, ποτέ και από κανέναν εντός του υπουργείου, δεν ετέθη ζήτημα αμφισβήτησης ή υποτίμησης για το ότι στη θέση αυτή βρίσκεται μια γυναίκα. Ήταν μια μάχη που δεν χρειάστηκε να δώσω. Αυτό με έκανε να αναρωτηθώ. Τι ήταν αυτό που καθιστούσε διαφορετική την πραγματικότητα στο συγκεκριμένο υπουργείο σε σχέση με άλλες θέσεις που είχα αναλάβει στο παρελθόν ή σε σχέση με την εμπειρία άλλων γυναικών σε θέσεις ευθύνης σε άλλους οργανισμούς;

Γρήγορα κατάλαβα πως η απάντηση βρισκόταν στο γεγονός ότι κάποιες άλλες γυναίκες, πριν από εμένα, είχαν δημιουργήσει μέσα στα χρόνια στο υπουργείο μια παράδοση, η οποία είχε εξαλείψει τα στερεότυπα και κάθε δυσκολία που επιφέρουν αυτά. Κι είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η παράδοση αυτή προέκυψε από διακομματική πρακτική. Με άλλα λόγια, η απάντηση βρισκόταν καθαρά στην κουλτούρα που διέπει το υπουργείο Πολιτισμού στο συγκεκριμένο ζήτημα.

-Τι θα συμβουλεύατε νέες γυναίκες που θέλουν να ανελιχθούν επαγγελματικά; Ποια είναι τα μεγαλύτερα εμπόδια που θα πρέπει να αντιμετωπίσουν;

Ε.Δ.: Θα τις συμβούλευα να μην επιτρέπουν τα στερεότυπα να ορίζουν τον τρόπο της σκέψης τους και κυρίως τις πράξεις τους. Να μην φοβούνται να εκφράζουν την άποψή τους ανοιχτά και να παίρνουν πρωτοβουλίες ακόμη και αν κάνουν λάθη. Και βέβαια, να είναι αποφασισμένες και έτοιμες να δουλέψουν πολύ σκληρά.

Τέλος, θα τις συμβούλευα να στηρίζουν τις άλλες γυναίκες, ιδίως τις νεότερες, ασφαλώς όταν εκείνες το αξίζουν πραγματικά και όχι απλά λόγω φύλου. Και πάνω σε αυτό θα ήθελα να κλείσω με το προσωπικό μου παράδειγμα, καθώς στην πρώτη θέση ευθύνης που ανέλαβα, αυτή της Αντιδημάρχου με τοποθέτησε μια γυναίκα. Η τότε Δήμαρχος Ψυχικού Ειρήνη Κατσαρού. Και αυτό είναι κάτι που δεν ξεχνώ ποτέ καθώς προχωράω στη δική μου επαγγελματική και πολιτική διαδρομή. Γιατί οι προκλήσεις που έχουμε να αντιμετωπίσουμε είναι πολλές και κυρίως κοινές για όλες μας. Και όσο περισσότερες γυναίκες αναλαμβάνουμε θέσεις στα κέντρα λήψης αποφάσεων καθώς και θέσεις ευθύνης και ηγεσίας τόσο πιο κοντά ερχόμαστε στην επίτευξη της ισότητας στην πράξη.

Ανακαλύψτε το αφιέρωμα «Μάχη με τα στερεότυπα»