«Οι χώροι εργασίας είναι αρένες με δυο μέτρα και δύο σταθμά», αναφέρει μεταξύ άλλων στο mononews η Ασπασία Θεοφίλου, στο πλαίσιο του αφιερώματος «Μάχη με τα στερεότυπα».

Με την ιδρύτρια του φορέα Strong me, γνωριστήκαμε πρόσφατα στο πλαίσιο της έρευνας που είχαμε διεξάγει πριν από λίγο καιρό, γιατί συμβαίνουν τόσα τρομακτικά εγκλήματα, με αφορμή τις συνεχείς γυναικοκτονίες που συγκλονίζουν την κοινή γνώμη.

Η καλλιτέχνις και καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής Ασπασία Θεοφίλου εδώ και λίγα χρόνια έχει αφοσιωθεί στην καταπολέμηση και την πρόληψη των στερεοτύπων και την έμφυλης βίας, μέσω του Strong me.

Με βάση τις προσωπικές της εμπειρίες, η Ασπασία Θεοφίλου υποστηρίζει ότι η κάθε γυναίκα είναι αυτή που θέτει τα όρια στον εαυτό της και παράλληλα δηλώνει ότι ήρθε η ώρα για αναθεώρηση των αντιλήψεων με τις οποίες έχουμε γαλουχηθεί εν τη γενέσει μας.

Ασπασία Θεοφίλου

-Υπάρχει ισότητα μεταξύ των φύλων; Δίνονται ίσες ευκαιρίες και η κοινωνία αντιμετωπίζει το ίδιο γυναίκες και άντρες; Αν όχι, πού οφείλεται αυτό;

Α.Θ.: Η ισότητα μας αρέσει πολύ σαν έννοια, την αγαπάμε αλλά απέχουμε έτη φωτός από την κατάκτησή της. Οι κοινωνίες ήταν και παραμένουν ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΕΣ. Η Ελλάδα κρατάει ψηλά τη σημαία της Πατριαρχίας καθώς, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων (EIGE), βρίσκεται για πολλοστή φορά στην τελευταία θέση μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε θέματα που αφορούν στην ισότητα των φύλων. Την ίδια στιγμή, η ελληνική πολιτεία υποβιβάζει και ουσιαστικά καταργεί την Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων.

Ζούμε σε μια βαθιά στερεοτυπική χώρα, που εκπαιδευόμαστε από μωρά σε έμφυλους ρόλους. Oι γυναίκες εκπαιδευόμαστε στην ανοχή και οι άνδρες στην «υπεροχή». Ο άνδρας η κολώνα του σπιτιού, που θα πει και μια κουβέντα παραπάνω, αλλά έτσι είναι οι άνδρες. Από την άλλη πλευρά οι γυναίκες είναι αυτές που κρατάνε το σπίτι, ο προορισμός τους είναι η οικογένεια και αποστολή τους η ανατροφή των παιδιών. Οι άνδρες είναι πιο ικανοί στην λήψη αποφάσεων, ενώ οι γυναίκες είναι συναισθηματικές και ευάλωτες και κατά συνέπεια ακατάλληλες για τα κέντρα λήψεως αποφάσεων. «Προγραμματιζόμαστε» λοιπόν εν τη γένεση μας και οι αντιλήψεις αυτές είναι καταχωρημένες στο DNA μας. Αυτό δημιουργεί ένα τεράστιο πρόβλημα. Ασυνείδητα αποδεχόμαστε συμπεριφορές, που είναι προσβλητικές, σεξιστικές και κακοποιητικές ως κανονικές, γιατί έτσι είμαστε εκπαιδευμένοι και εννοώ άνδρες και γυναίκες. Είναι σαφές πως έχουμε πολύ μακρύ και δύσβατο δρόμο να διανύσουμε.

Η γυναίκα πρέπει να είναι ελεύθερη
να απολαμβάνει την σεξουαλικότητά της
και να επιλέγει την ζωή που την κάνει ευτυχισμένη.

-Για εσάς είναι αποδεκτή η ίδια συμπεριφορά από άνδρες και γυναίκες στον επαγγελματικό χώρο; Διεκδικούν, θυμώνουν, συγκρούονται το ίδιο;

Α.Θ.: Πριν να μιλήσουμε για αποδεκτή συμπεριφορά, ας πούμε ανοικτά τι πραγματικά συμβαίνει στους χώρους εργασίας. Μια γυναίκα πρέπει να δουλέψει διπλάσια και πιο σκληρά από έναν άνδρα με τα ίδια προσόντα για να αποδείξει την αξία της. Αν έχει την ατυχία να είναι και εμφανίσιμη, ψάχνουμε πάντα να βρούμε τι κρύβεται πίσω από την προαγωγή της ή μάλλον «ποιος» κρύβεται, κοινώς «ποιανού ερωμένη είναι». Αν είναι αυστηρή είναι «σκύλα», έχει περίοδο και διάφορα άλλα που όλοι γνωρίζουμε και που φοβάμαι πως αν τα αναφέρω δεν θα θεωρηθούν κόσμια!

Είναι δεδομένο πως οι γυναίκες αμείβονται λιγότερο για την ίδια εργασία σε κάθε επαγγελματικό χώρο. Προφανώς λοιπόν, δεν είναι το ίδιο αποδεκτές οι συμπεριφορές. Εν έτη 2024, υπάρχουν εταιρείες που επιβάλλουν στις γυναίκες να υπογράψουν πως δε θα μείνουν έγκυες για τα επόμενα χρόνια, προκειμένου να προσληφθούν ή προσλαμβάνονται άνδρες, ώστε να μην έχουν να αντιμετωπίσουν άδειες λοχίας. Οι χώροι εργασίας είναι αρένες με δυο μέτρα και δύο σταθμά.

Η κοινωνία οφείλει ένα μεγάλο συγνώμη
για όλη την καταπίεση που έχουμε υποστεί

-Θεωρείτε ότι η γυναίκα οφείλει να είναι πιο προσεκτική και επιλεκτική σε ό,τι αφορά την ερωτική της ζωή ή συμπεριφορά σε σχέση με τον άνδρα; Θεωρείτε ότι αυτή η πλευρά της συνδέεται και επηρεάζει την αξία και την εικόνα της στα μάτια των άλλων;

Α.Θ.: Θεωρώ ότι η γυναίκα πρέπει να είναι ελεύθερη να απολαμβάνει την σεξουαλικότητά της και να επιλέγει την ζωή που την κάνει ευτυχισμένη. Να επιλέγει αν θα παντρευτεί ή όχι, αν θα αποκτήσει παιδιά σύμφωνα με τις ανάγκες, τα θέλω της και με μόνο κριτήριο την εσωτερική γαλήνη, την ισορροπία και την ευτυχία της. Έχουμε μεγαλώσει πιστεύοντας ότι η σεξουαλικότητά μας είναι κάτι επιλήψιμο και είναι αδιανόητο μια γυναίκα να μιλάει «ανοιχτά» για τις επιθυμίες της. Αυτά είναι «ντροπής πράγματα» και δεν θα σε πάρει κανένας με αυτά τα μυαλά γιατί είσαι «ελευθέρων ηθών». Γυναίκες περνούν τη ζωή τους εγκλωβισμένες σε άσχημες σχέσεις και γάμους, με κακή ερωτική ζωή, χωρίς απόλαυση, γιατί μας έχουν εκπαιδεύσει ότι δεν έχουμε τις ίδιες ανάγκες με τους άνδρες. Άλλωστε, γι’ αυτό έχουν και το δικαίωμα της απιστίας, επειδή είναι διαφορετική η φύση τους και έχουν αυξημένη σεξουαλικότητα, ενώ εμάς μας ενδιαφέρει και είναι ο ρόλος μας να κρατάμε ευχαριστημένους τους συντρόφους μας και να είμαστε καλές μητέρες. Τι άλλο θέλουμε;

Έχω συναρπαστικά νέα!! Οι γυναίκες απολαμβάνουν την σεξουαλικότητά τους όσο και οι άνδρες και δεν το εκφράζουν, γιατί είναι κατακριτέο. Όχι, το όνειρο καμίας γυναίκας δεν είναι να γνωρίσει έναν άνδρα στη ζωή της και με αυτόν να πορευτεί, της αρέσει δεν της αρέσει. Δεν έχουμε να ντραπούμε και να νιώσουμε ενοχές για το σώμα μας ή τις επιθυμίες μας. Είναι απόλυτα φυσιολογικές λειτουργίες. Αντίθετα, η κοινωνία οφείλει ένα μεγάλο συγνώμη για όλη την καταπίεση που έχουμε υποστεί.

-Είναι πιο εύκολο για μια γυναίκα να ανταποκριθεί στις ευθύνες του σπιτιού και, επομένως, της αναλογούν περισσότερες ή μήπως έτσι έχουμε μάθει και αυτό περιμένουμε όλοι;

Α.Θ.: Προφανώς και είναι πιο εύκολο γιατί έτσι έχουμε εκπαιδευτεί, οπότε διαχωρίζουμε τις δουλειές σε γυναικείες και ανδρικές και πορευόμαστε με την αντίληψη ότι οι γυναίκες καθαρίζουν καλύτερα, αλλά οι άνδρες είναι καλύτεροι στα ηλεκτρολογικά και μας κάνει εντύπωση αν μια γυναίκα είναι ο «μάστορας» στο σπίτι. Έχουμε αποδώσει, λοιπόν, στις δουλειές του σπιτιού «έμφυλο ρόλο», ενώ στην πραγματικότητα είναι ικανότητες που αναπτύσσουν ή που θα έπρεπε να αναπτύσσουν και τα δύο φύλα,  προκειμένου να είναι ανεξάρτητα και να μπορούν να φροντίσουν σε πρώτη φάση τον εαυτό τους και στη συνέχεια να συμβάλλουν στην κοινή τους ζωή αμφότεροι με τους συντρόφους τους. Όταν ακούω την έκφραση «Είναι πολύ τυχερή που την βοηθάει ο άνδρας της, ασχολείται με τα παιδιά, πλένει τα πιάτα», σκέφτομαι πάντα «Πόσο λάθος έχουμε μεγαλώσει;». Ένας άνδρας που αναλαμβάνει το μερίδιο ευθύνης στην καθημερινότητα της οικογένειας κάνει το αυτονόητο, αλλά εμείς τον επιβραβεύουμε σαν να κάνει κάτι αδιανόητο και ζηλεύουμε την σύντροφό του για την τύχη της. Μάλλον ήρθε η ώρα για αναθεώρηση.

Διεκδικώ χωρίς καμία ενοχή την ζωή που επιθυμώ

-Το φύλο σας ήταν ποτέ λόγος για να αντιμετωπίσετε στερεοτυπικές συμπεριφορές ή κάποια προκατάληψη; Είναι εύκολο να αποδεχθούν τη γυναικεία ηγεσία άντρες υφιστάμενοι;

Α.Θ.: Το φύλο μου δε με απασχόλησε ποτέ. Είχα ένα «πρόβλημα» από πολύ μικρή. Έβλεπα μόνο ανθρώπους… Για ‘μένα όλοι ήταν ίσοι, δεν με ενδιέφερε αν ήταν άνδρας, γυναίκα, άσπροι, μαύροι, κίτρινοι, ρομά. Έβλεπα μόνο ανθρώπους. Σε αυτή την βάση, δεν σκέφτηκα ποτέ ότι είμαι κορίτσι, δεν πρέπει να κάνω αυτό ή να πω αυτό, ωστόσο αυτή μου η στάση, μου δημιούργησε σοβαρότατα προβλήματα, που ξεκίνησαν από το οικογενειακό περιβάλλον και κατ’ επέκταση στο κοινωνικό, αλλά δεν αντιλαμβανόμουν ότι η πηγή του κακού ήταν το φύλο μου.

Πέρασαν πάρα πολλά χρόνια της ενήλικης ζωής μου, μεσολάβησε η κακοποίησή μου και τότε επιτέλους κατάλαβα ότι το πρόβλημά μου είναι ένα, ήταν πάντα ένα «ΕΙΜΑΙ ΓΥΝΑΙΚΑ». Έκανα πρωταθλητισμό στην Ποδηλασία «ανδρικό» αγώνισμα. Δεν υπήρχε εθνική ομάδα γυναικών, έκανα προπονήσεις με την εθνική ανδρών. Είμαι καλλιτέχνις, τραγουδίστρια: «μεμπτό». Δεν παντρεύτηκα και δεν έχω παιδιά: «προβληματικό». Και το χειρότερο: είμαι «φεμινίστρια». Έχω αντιμετωπίσει – όπως όλες οι γυναίκες- κάθε είδους συμπεριφορά, σεξουαλική παρενόχληση, αμφισβήτηση, σεξισμό, άνιση συμπεριφορά στην εργασία και σωματική κακοποίηση, που αποτέλεσε και την αφορμή για την ίδρυση του STRONG ME.

Τα όριά μου τα έθετα εγώ στον εαυτό μου

-Τι θα συμβουλεύατε νέες γυναίκες που θέλουν να ανελιχθούν επαγγελματικά; Ποια είναι τα μεγαλύτερα εμπόδια που θα πρέπει να αντιμετωπίσουν;

Α.Θ.: Δε μου αρέσουν οι συμβουλές. Ο καθένας βαδίζει το δικό του μονοπάτι. Αυτό που συνειδητοποίησα όταν ξεκίνησα να θεραπεύω το τραύμα μου, είναι ότι τα όριά μου τα έθετα εγώ στον εαυτό μου. Οι άλλοι θα συμπεριφέρονται όπως έχουν μάθει. Δεν πρόκειται να αλλάξουν και δεν θα πρέπει να έχουμε προσδοκίες. Όλα μεταμορφώθηκαν, όταν συνειδητοποίησα την κακοποίησή μου, όταν αντιλήφθηκα ότι δεν έκανα εγώ κάποιο λάθος, απλά δεν ζούσα σύμφωνα με όσα η κοινωνία είχε ορίσει ως «αποδεκτά» και «συμβατά» με το φύλο μου και από τότε απελευθερώθηκα και διεκδικώ χωρίς καμία ενοχή την ζωή που επιθυμώ.

Είναι τέτοια δύναμη αυτό που δεν μπορεί κανείς να την αγνοήσει. Η διαδρομή είναι δύσκολη και το ταξίδι επίπονο, αλλά αξίζει κάθε βήμα, κάθε λεπτό και πιστέψτε με, τίποτα δεν είναι δυσκολότερο από το να ζεις μια «ξένη» ζωή. Έχω αφιερώσει τη ζωή μου στην πρόληψη και την καταπολέμηση της έμφυλης βίας, στην καταπολέμηση των στερεοτύπων, ώστε να κάνουμε τον κόσμο λίγο καλύτερο για εκείνους που έρχονται. Κορίτσια μου, υπέροχά μου πλάσματα το μεγαλύτερο εμπόδιό μας είμαστε εμείς. Μην αφήνουμε τους φόβους να κλέβουν τη ζωή μας, μην αφήνουμε τις ανισότητες να μας κόβουν τα φτερά. Δεν υπάρχουν όρια σε αυτά που μπορούμε να κατακτήσουμε. Ο κόσμος αυτός πάντα σώζεται από τους τολμηρούς, τους ανυπότακτους, τους τρελούς και εκείνους που «ΚΑΝΟΥΝ ΤΟΝ ΦΟΒΟ ΤΟΥΣ ΔΥΝΑΜΗ». Όλοι φοβόμαστε, όλοι έχουμε τα σκοτάδια μας και όλοι μπορούμε να πετύχουμε ότι πιστεύουμε πραγματικά!

Ανακαλύψτε το αφιέρωμα «Μάχη με τα στερεότυπα»