Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε χθες την επικαιροποίηση των κανόνων σχετικά με τον συντονισμό της ασφαλούς και ελεύθερης κυκλοφορίας στην ΕΕ, που έχουν τεθεί σε εφαρμογή για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19.
Από το καλοκαίρι μέχρι σήμερα, το ποσοστό εμβολιασμού έχει αυξηθεί σημαντικά και το ψηφιακό πιστοποιητικό COVID της ΕΕ έχει τεθεί σε εφαρμογή με επιτυχία, με την έκδοση περισσότερων από 650 εκατομμυρίων πιστοποιητικών μέχρι τώρα.
Ταυτόχρονα, η επιδημιολογική κατάσταση στην ΕΕ εξακολουθεί να εξελίσσεται, με ορισμένα κράτη μέλη να λαμβάνουν πρόσθετα μέτρα δημόσιας υγείας, συμπεριλαμβανομένης της χορήγησης αναμνηστικών δόσεων. Λαμβάνοντας υπόψη όλους αυτούς τους παράγοντες, η Επιτροπή προτείνει μεγαλύτερη εστίαση σε μια «ανθρωποκεντρική» προσέγγιση όσον αφορά τα ταξιδιωτικά μέτρα, καθώς και μια τυποποιημένη περίοδο αποδοχής για τα πιστοποιητικά εμβολιασμού διάρκειας 9 μηνών από την αρχική σειρά εμβολιασμού.
Η περίοδος των 9 μηνών λαμβάνει υπόψη την καθοδήγηση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) σχετικά με τη χορήγηση αναμνηστικών δόσεων μετά από 6 μήνες και προβλέπει πρόσθετη περίοδο 3 μηνών για να διασφαλιστεί ότι οι εθνικές εκστρατείες εμβολιασμού μπορούν να προσαρμοστούν και οι πολίτες μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αναμνηστικές δόσεις.
Η Επιτροπή προτείνει επίσης επικαιροποιήσεις του χρωματικά κωδικοποιημένου χάρτη της ΕΕ· καθώς και μια απλουστευμένη διαδικασία «φρένου έκτακτης ανάγκης».
Η Επιτροπή πρότεινε επίσης χθες να επικαιροποιηθούν οι κανόνες για τα ταξίδια από τρίτες χώρες προς την ΕΕ.
Ο Eπίτροπος Δικαιοσύνης, κ. Ντιντιέ Ρεντέρς, δήλωσε τα εξής: «Από την έναρξη της πανδημίας, η Επιτροπή δραστηριοποιείται πλήρως στην εξεύρεση λύσεων για τη διασφάλιση της ασφαλούς και ελεύθερης κυκλοφορίας των ανθρώπων με συντονισμένο τρόπο. Υπό το πρίσμα των τελευταίων εξελίξεων και των πιο πρόσφατων επιστημονικών στοιχείων, προτείνουμε την έκδοση νέας σύστασης από το Συμβούλιο. Βασιζόμενοι στο κοινό μας εργαλείο, το ενωσιακό ψηφιακό πιστοποιητικό COVID, το οποίο έχει αναδειχθεί σε πραγματικό πρότυπο, προσανατολιζόμαστε προς μια «ανθρωποκεντρική» προσέγγιση. Κύριος στόχος μας είναι να αποφευχθεί η ετερογένεια στα μέτρα που λαμβάνονται στην ΕΕ. Αυτό ισχύει και για το ζήτημα των αναμνηστικών δόσεων, οι οποίες θα είναι απαραίτητες για την καταπολέμηση του ιού. Μεταξύ άλλων μέτρων, προτείνουμε σήμερα [σ.σ. χθες] στο Συμβούλιο να εγκρίνει μια τυποποιημένη περίοδο ισχύος για τα πιστοποιητικά εμβολιασμού που εκδίδονται μετά την αρχική σειρά εμβολιασμού. Μια συμφωνία επί της πρότασης αυτής θα είναι κρίσιμης σημασίας για τους επόμενους μήνες και για την ασφαλή και ελεύθερη κυκλοφορία των πολιτών.»
Η κ. Στέλλα Κυριακίδου, Eπίτροπος Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, πρόσθεσε: «Το ενωσιακό ψηφιακό πιστοποιητικό COVID και η συντονισμένη προσέγγιση όσον αφορά τα ταξιδιωτικά μέτρα έχουν συμβάλει σημαντικά στην ασφαλή και ελεύθερη κυκλοφορία, με προτεραιότητά μας την προστασία της δημόσιας υγείας. Έχει εμβολιαστεί πάνω από το 65 % του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ, αλλά αυτό δεν αρκεί. Εξακολουθούν να υπάρχουν πάρα πολλά άτομα που δεν προστατεύονται. Για να μπορούν όλοι να ταξιδεύουν και να ζουν με τον ασφαλέστερο δυνατό τρόπο, πρέπει, επειγόντως, να επιτύχουμε σημαντικά υψηλότερα ποσοστά εμβολιασμού. Πρέπει επίσης να ενισχύσουμε το επίπεδο ανοσίας μας με αναμνηστικές δόσεις. Λαμβάνοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές του ECDC και προκειμένου να μπορέσουν τα κράτη μέλη να προσαρμόσουν τις εκστρατείες εμβολιασμού τους και οι πολίτες να έχουν πρόσβαση σε αναμνηστικές δόσεις, προτείνουμε μια τυποποιημένη περίοδο αποδοχής για τα πιστοποιητικά εμβολιασμού. Παράλληλα, πρέπει να συνεχίσουμε να ενθαρρύνουμε σθεναρά όλους να συνεχίσουν να τηρούν τα μέτρα για τη δημόσια υγεία. Η χρήση μάσκας πρέπει να παραμείνει σε ισχύ.»
Οι κυριότερες επικαιροποιήσεις που προτείνει η Επιτροπή για την κοινή προσέγγιση στα ταξιδιωτικά μέτρα εντός της ΕΕ είναι οι εξής:
- Εστίαση σε μια «ανθρωποκεντρική» προσέγγιση: Κανένας άνθρωπος που διαθέτει έγκυρο ενωσιακό ψηφιακό πιστοποιητικό COVID δεν θα πρέπει καταρχήν να υπόκειται σε πρόσθετους περιορισμούς, όπως π.χ. εξέταση ή καραντίνα, ανεξάρτητα από τον τόπο αναχώρησής του στην ΕΕ. Όσοι δεν διαθέτουν ενωσιακό ψηφιακό πιστοποιητικό COVID ενδέχεται να υποχρεωθούν να υποβληθούν σε εξέταση είτε πριν είτε μετά την άφιξη.
- Τυποποιημένη διάρκεια ισχύος των πιστοποιητικών εμβολιασμού: Για να αποφευχθούν οι ετερογενείς και ανατρεπτικές προσεγγίσεις, η Επιτροπή προτείνει μια τυποποιημένη περίοδο αποδοχής 9 μηνών για τα πιστοποιητικά εμβολιασμού που εκδίδονται μετά την ολοκλήρωση της αρχικής σειράς εμβολιασμού. Η περίοδος των 9 μηνών λαμβάνει υπόψη την καθοδήγηση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) σχετικά με τη χορήγηση αναμνηστικών δόσεων μετά από 6 μήνες και προβλέπει πρόσθετη περίοδο 3 μηνών για να διασφαλιστεί ότι οι εθνικές εκστρατείες εμβολιασμού μπορούν να προσαρμοστούν και οι πολίτες μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αναμνηστικές δόσεις. Αυτό σημαίνει ότι, όσον αφορά τα ταξίδια, τα κράτη μέλη δεν θα μπορούν να αρνούνται τα πιστοποιητικά εμβολιασμού που έχουν εκδοθεί λιγότερο από 9 μήνες μετά τη χορήγηση της τελευταίας δόσης του αρχικού εμβολιασμού. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να λάβουν αμέσως όλα τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίσουν την πρόσβαση στον εμβολιασμό για τις πληθυσμιακές ομάδες των οποίων τα πιστοποιητικά εμβολιασμού που είχαν ήδη εκδοθεί προσεγγίζουν το όριο των 9 μηνών.
- Αναμνηστικές δόσεις: Προς το παρόν, δεν υπάρχουν μελέτες που να εξετάζουν συγκεκριμένα την αποτελεσματικότητα των αναμνηστικών δόσεων κατά τη μετάδοση της νόσου COVID-19 και, ως εκ τούτου, δεν είναι δυνατόν να καθοριστεί περίοδος αποδοχής για τις αναμνηστικές δόσεις. Ωστόσο, με βάση τα δεδομένα που ανακύπτουν, αναμένεται ότι η προστασία από τις αναμνηστικές δόσεις θα διαρκεί περισσότερο από εκείνη που προκύπτει από τον αρχικό εμβολιασμό. Η Επιτροπή θα παρακολουθεί στενά τα νέα επιστημονικά στοιχεία που ανακύπτουν σχετικά με το θέμα αυτό. Με βάση τα εν λόγω αποδεικτικά στοιχεία, η Επιτροπή μπορεί, εάν χρειαστεί, να προτείνει κατάλληλη περίοδο αποδοχής και για τα πιστοποιητικά εμβολιασμού που εκδίδονται μετά τη χορήγηση αναμνηστικής δόσης.
- Ο χρωματικά κωδικοποιημένος χάρτης της ΕΕ προσαρμόζεται: οι αριθμοί νέων κρουσμάτων συνδυάζονται με το ποσοστό εμβολιαστικής κάλυψης κάθε περιφέρειας. Ο χάρτης θα προορίζεται κυρίως για ενημέρωση, αλλά θα εξυπηρετεί επίσης τον συντονισμό για περιοχές με ιδιαίτερα χαμηλό (πράσινο) ή ιδιαίτερα υψηλό (σκούρο κόκκινο) επίπεδο μετάδοσης του ιού. Για τις περιοχές αυτές θα ισχύουν ειδικοί κανόνες κατά παρέκκλιση από την «ανθρωποκεντρική» προσέγγιση. Για τους ταξιδιώτες από «πράσινες» περιοχές δεν θα πρέπει να ισχύουν περιορισμοί. Τα ταξίδια από και προς «σκούρες κόκκινες» περιοχές θα πρέπει να αποφεύγονται λόγω του μεγάλου αριθμού νέων λοιμώξεων, ενώ όσοι δεν έχουν ούτε εμβολιαστεί ούτε αναρρώσει από τη νόσο θα πρέπει να υποβάλλονται σε εξέταση πριν από την αναχώρηση και σε καραντίνα (με ειδικούς κανόνες για όσους πραγματοποιούν αναγκαία ταξίδια και για τα παιδιά ηλικίας κάτω των 12 ετών).
- Εξαιρέσεις για ορισμένα ταξιδιωτικά μέτρα: θα πρέπει να ισχύουν για διασυνοριακούς εργαζομένους, παιδιά ηλικίας κάτω των 12 ετών και ανθρώπους που πραγματοποιούν αναγκαία ταξίδια. Ο κατάλογος πραγματοποιούν αναγκαία ταξίδια θα πρέπει να περιοριστεί, καθώς πολλοί ταξιδιώτες που περιλαμβάνονται στον υφιστάμενο κατάλογο έχουν προλάβει εντωμεταξύ να εμβολιαστούν.
- Απλουστευμένη διαδικασία «φρένου έκτακτης ανάγκης»: Η διαδικασία έκτακτης ανάγκης που αποσκοπεί στην καθυστέρηση της εξάπλωσης τυχόν νέων παραλλαγών της νόσου COVID-19 ή την αντιμετώπιση ιδιαίτερα σοβαρών καταστάσεων θα πρέπει να απλουστευτεί και να γίνει πιο λειτουργική. Θα συνίσταται σε μια κοινοποίηση από ένα κράτος μέλος προς την Επιτροπή και το Συμβούλιο και μια συζήτηση στρογγυλής τραπέζης στο πλαίσιο της Ολοκληρωμένης Πολιτικής Αντιμετώπισης Κρίσεων (IPCR) του Συμβουλίου.