Την ώρα, που η συζήτηση για τα τεστ αντισωμάτων «φουντώνει», ο καθηγητής Αιματολογίας του ΕΚΠΑ Ευάγγελος Τέρπος, σε μια αποκαλυπτική συνέντευξη, διασαφηνίζει τι ισχύει στ’ αλήθεια για αυτά τα τεστ και μας δίνει πολλές και σημαντικές ειδήσεις.

Ο κ. Τέρπος και η επιστημονική του ομάδα διεξάγουν σχετική έρευνα από την αρχή της επιδημίας για τα αντισώματα, που αναπτύσσει ο ανθρώπινος οργανισμός, μέσω του εμβολίου κατά του κορωνοϊού.

Όπως φαίνεται, λοιπόν, είναι πολλά αυτά που δεν γνωρίζουμε και σίγουρα το να σπεύσουμε να κάνουμε τεστ αντισωμάτων, δεν θα μας βοηθήσει σε κάτι. Αντίθετα, μπορεί και να μας μπερδέψει.

Και ο λόγος είναι απλός. Τα αντισώματα, που ανιχνεύουν οι εμπορικά διαθέσιμες μέθοδοι, ελέγχουν το αρχικό στέλεχος του κορωνοϊού SARS-CoV-2, που είχε εντοπιστεί στη Γιουχάν, στην Κίνα, και το οποίο δεν κυκλοφορεί πλέον! Στη χώρα μας, ως γνωστόν, επικρατεί το στέλεχος Δέλτα.

Επίσης πολλές φορές η μεθοδολογία, που ακολουθούν τα ιδιωτικά μικροβιολογικά εργαστήρια, δεν είναι η εγκεκριμένη από τις αρμόδιες ρυθμιστικές Αρχές.

Τελευταία, αλλά όχι λιγότερο σημαντική, η είδηση από ελληνική μελέτη, που έδειξε ότι περίπου οι μισοί ασθενείς με αιματολογικούς καρκίνους, που δεν ανέπτυξαν αντισώματα με τις δύο δόσεις του εμβολίου, το καταφέρνουν μετά την τρίτη δόση.

Αναλυτικά η συνέντευξη του κυρίου Ευάγγελου Τέρπου:

-Κύριε καθηγητά καταρχάς εξηγήστε μας τι αντισώματα υπάρχουν…

-Υπάρχουν δύο κατηγορίες αντισωμάτων. Αυτά, που στοχεύουν μια πρωτεΐνη του κορωνοϊού (την πρωτεΐνη ακίδα ή κομμάτια της πρωτεΐνης ακίδας, για παράδειγμα), τα οποία είναι συνήθως αυτά που μετρώνται στα εργαστήρια και τα λεγόμενα εξουδετερωτικά αντισώματα, τα οποία είναι τα πιο σημαντικά. Δείχνουν πώς το αίμα κάποιου ανθρώπου εμποδίζει τον ιό να μπει στα κύτταρα του οργανισμού και εκφράζονται με ποσοστά επί τοις εκατό.

Αν τα εξουδετερωτικά αντισώματα είναι πάνω από 50%, έχουμε καλύτερη προστασία. Γενικά, όμως, όπως και το εμβόλιο, έτσι και τα τεστ αντισωμάτων, που ελέγχουν οι εμπορικά διαθέσιμες μέθοδοι, έχουν γίνει για να ελέγχουν το αρχικό στέλεχος της Γιουχάν. Όλες οι εμπορικά διαθέσιμες μέθοδοι, από όσο γνωρίζω, αφορούν σε αυτό το στέλεχος.

-Άρα τα υπάρχοντα τεστ αντισωμάτων δεν «πιάνουν» τη μετάλλαξη Δέλτα;

-Στο «Αλεξάνδρα» κάνουμε μελέτη σε 3.500 άτομα, υγιή και με αιματολογικούς καρκίνους και ελέγχουμε την απάντηση στον εμβολιασμό.  Το θέμα, όμως, είναι ένα τέτοιο αποτέλεσμα τι πληροφορίες μπορεί να μας δώσει για μεταλλάξεις, όπως είναι το στέλεχος Δέλτα, που κυριαρχεί στη χώρα μας.

Σε συνεργασία με το εργαστήριο του κ. Παυλάκη στις ΗΠΑ έχουμε κάνει σύγκριση του στελέχους της Γιουχάν με τις μεταλλάξεις του ιού. Κάποιος, που εξουδετερώνει 100% το στέλεχος της Γιουχάν, εξουδετερώνει το στέλεχος Δέλτα κατά 70%. Είναι δηλαδή μικρότερη η ανοσολογική απάντηση στη μετάλλαξη Δέλτα.

-Πώς σχετίζεται αυτό με τον εμβολιασμό;

-Διαπιστώθηκε ότι έξι μήνες μετά το εμβόλιο έχουν εξουδετερωτικά αντισώματα σχεδόν όλοι οι υγιείς σε μεγάλο ποσοστό, αλλά περίπου οι μισοί δεν έχουν προστατευτικούς τίτλους (αντισώματα) για το στέλεχος Δέλτα. Ενώ μετά την 3η δόση του εμβολίου έχουν αντισώματα όλοι και για τη Δέλτα. Άρα είναι σημαντικό να γίνει και η 3η δόση.

Σε ερευνητικά επίπεδα μόνο μετράμε το στέλεχος Δέλτα, σχεδόν όλα τα εμπορικά διαθέσιμα τεστ, που γνωρίζω, είναι φτιαγμένα για το στέλεχος της Γιουχάν.

Μία, ακόμη, σημαντική παράμετρος είναι ότι η πληροφορία, που δίνουν τα τεστ, πρέπει να αφορά σε μεθοδολογία που είναι εγκεκριμένη από τις αρμόδιες Αρχές (FDA και EMA). Ενίοτε χρησιμοποιούνται kit test από την Κίνα, που δεν είναι εγκεκριμένα.

-Τελικά να κάνουμε ή όχι τεστ αντισωμάτων; Έχει νόημα;

-Δεν έχει κανένα νόημα να κάνουμε τεστ αντισωμάτων, ελάχιστα κέντρα ίσως μετράνε τα εξουδετερωτικά, άσχετα αν λένε ότι τα μετράνε. Δεν σου λένε ούτε τα ποσοστά για το στέλεχος της Γουχάν. Οπότε το αποτέλεσμα, που παίρνει κάποιος, δεν μπορεί να του πει αν προστατεύεται ή όχι.

Αν κάποιος έχει στο αίμα του αντισώματα, που εξουδετερώνουν τον ιό της Γουχάν κατά 100%, το αντίστοιχο ποσοστό για τη μετάλλαξη Δέλτα είναι περίπου 70%. Αυτό σημαίνει ότι, αν πάρω μια εξέταση από ένα διαγνωστικό, που λέει μια τιμή – η οποία, μάλιστα, δεν αφορά σε εξουδετερωτικά αντισώματα – δεν μπορεί να μου πει τίποτα για το τι γίνεται με τη μετάλλαξη Δέλτα. Δεν υπάρχουν τέτοιες μελέτες και γι’ αυτό δεν υπάρχει και κανένας λόγος να κάνει κάποιος υγιής πολίτης μια τέτοια εξέταση.

-Οπότε δεν ενδείκνυνται για κανέναν αυτά τα τεστ κατά τη γνώμη σας;

-Κανένας οργανισμός, ούτε ο ΕΜΑ ούτε ο FDA, δεν συστήνει να γίνεται τεστ αντισωμάτων σε υγιή πληθυσμό. Ωστόσο πιστεύω ότι σε ασθενείς με αιματολογικούς καρκίνους θα μπορούσαν να γίνονται.

Για έναν υγιή, που κάνει τεστ αντισωμάτων, δεν υπάρχει κάποια τιμή που να του λέει ότι, αν έχει αντισώματα πάνω από έναν συγκεκριμένο αριθμό, προφυλάσσεται από τη λοίμωξη και ειδικά από τη Δέλτα.

Φταίμε κι εμείς οι ερευνητές που λέγαμε για τα αντισώματα, βγήκαν και τα ιδιωτικά κέντρα και κάνουν τεστ αντισωμάτων. Όμως επιδρούν παραπλανητικά. Λένε ότι κάποιος έχει προστασία, γιατί παίρνει απλά μία τιμή για το στέλεχος της Γιουχάν – που, επαναλαμβάνω, δεν κυκλοφορεί πια – και, μάλιστα, όχι για εξουδετερωτικά αντισώματα.

-Η μελέτη σας στο «Αλεξάνδρα» σε τι φάση βρίσκεται κύριε καθηγητά;

-Τώρα μετράμε την επίδραση που έχει 3η δόση του εμβολίου. Περίπου οι μισοί ασθενείς με αιματολογικούς καρκίνους, από εκείνους που δεν ανέπτυξαν αντισώματα με τις δύο δόσεις του εμβολίου, αναπτύσσουν έναν μήνα μετά την 3η δόση. Είναι σημερινό αυτό το εύρημα και τώρα ετοιμάζουμε σχετική δημοσίευση σε έγκριτο επιστημονικό περιοδικό.

Ειδικότερα περίπου το 50% των ασθενών αυτών, που λαμβάνουν θεραπείες, δεν αναπτύσσουν αντισώματα με τις δύο δόσεις. Σε αυτούς, λοιπόν, φαίνεται ότι η 3η δόση προκαλεί ισχυρή αντισωματική απάντηση, σε ποσοστό που υπερβαίνει το 30%.

Διαβάστε επίσης

Κορονοϊός: Ακόμη πέντε περιοχές μπήκαν στο βαθύ κόκκινο

Πιερρακάκης: Τις τελευταίες δυο εβδομάδες κλείστηκαν 192.000 ραντεβού για εμβολιασμό 1ης δόσης

Tαυτόχρονος εμβολιασμός για γρίπη και COVID-19: Μία μόνο η πιο πιθανή σοβαρή παρενέργεια