Ζαδάλλα Μούσλεχ, διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του ΑΠΘ και πρόεδρος της ΕΕΕ-ΠΕΕ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Την αντίδραση των ενδοκρινολόγων έχει προκαλέσει η επιδίωξη, όπως καταγγέλλουν, των παθολόγων-μελών της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας να περιθάλπουν «κατ’ αποκλειστικότητα» τους ασθενείς με διαβήτη και με «τις… ευλογίες» της Επιτροπής Εκπαίδευσης-Μετεκπαίδευσης του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας (ΚΕΣΥ).
Όπως αναφέρει η Ελληνική Ενδοκρινολογική Εταιρεία – Πανελλήνια Ένωση Ενδοκρινολόγων (ΕΕΕ-ΠΕΕ), κατά παράβαση της ελληνικής και κοινοτικής νομοθεσίας, που αναγνωρίζουν τον σακχαρώδη διαβήτη ως αναπόσπαστο τμήμα της ειδικότητας της Ενδοκρινολογίας, η Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία κατέθεσε πρόταση στην εν λόγω Επιτροπή για να αναλάβουν αποκλειστικά παθολόγοι και παιδίατροι την εξειδίκευση στον σακχαρώδη διαβήτη.
Σύμφωνα με την ΕΕΕ-ΠΕΕ, παρά την οξεία αντίδραση της που έστειλε μέχρι και εξώδικο στον πρόεδρο του ΚΕΣΥ καθηγητή Κ. Μάρκου, ο οποίος μάλιστα είναι ενδοκρινολόγος, το θέμα εξετάστηκε ερήμην της στην Επιτροπή, η οποία αποφάσισε ομόφωνα να κάνει δεκτό το αίτημα.
Έτσι, το θέμα παραπέμφθηκε για συζήτηση στην Ολομέλεια του ΚΕΣΥ, η οποία θα συνεδριάσει το προσεχές διάστημα (ίσως στις 9 Ιουνίου) για να λάβει την τελική απόφαση και να κάνει σχετική εισήγηση προς το Υπουργείο Υγείας.
Σύμφωνα με την ΕΕΕ-ΠΕΕ:
- Ο σακχαρώδης διαβήτης ανήκει στις ενδοκρινοπάθειες και υποχρεωτικά διδάσκεται στο πλαίσιο της ειδικότητας της Ενδοκρινολογίας.
- Η εξειδίκευση στο σακχαρώδη διαβήτη (η αποκαλούμενη ως «διαβητολογία») δεν είναι αναγνωρισμένη στη χώρα μας ούτε ως τίτλος ιατρικής ειδικότητας ούτε ως τίτλος ιατρικής εξειδίκευσης, ενώ μόνο οι ενδοκρινολόγοι δικαιούνται να φέρουν τον τίτλο του διαβητολόγου. Η χρήση του τίτλου αυτού από γιατρούς άλλων ειδικοτήτων είναι μη νόμιμη, αφού ο τίτλος αυτός δεν είναι θεσμοθετημένος και συνεπώς δεν έχει νομική υπόσταση.
- Η προτεινόμενη από το ΚΕΣΥ εξειδίκευση στο σακχαρώδη διαβήτη μόνο των μη-ενδοκρινολόγων θα προκαλέσει τεράστια σύγχυση στους ασθενείς και δραματική μείωση στο επίπεδο της φροντίδας τους αφού οι γιατροί που θα τους αντιμετωπίζουν δεν θα είναι εκπαιδευμένοι σε όλες τις ενδοκρινοπάθειες (παθήσεις που σχετίζονται με τις ορμόνες) αλλά σε μία μεμονωμένη, λες κι ο σακχαρώδης διαβήτης δεν επηρεάζει άλλα όργανα και ιστούς πλην του παγκρέατος.
- Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, για να πάρει ένας γιατρός την ειδικότητα της Ενδοκρινολογίας είναι προαπαιτούμενο να εμβαθύνει σε όλες τις πτυχές του σακχαρώδους διαβήτη και των επιπλοκών του.
- Προηγούμενες αποφάσεις της Ολομέλειας του ΚΕΣΥ έχουν απορρίψει την καθιέρωση εξειδίκευσης στον σακχαρώδη διαβήτη, διότι «η Διαβητολογία δεν παριστά ένα καλά καθορισμένο πεδίο άσκησης της Ιατρικής που ΔΕΝ μπορεί να συμπεριληφθεί στα καθιερωμένα εκπαιδευτικά προγράμματα άλλων ειδικοτήτων», ενώ έχει «επαλληλία 100% με την Ενδοκρινολογία», όπως αναγράφεται χαρακτηριστικά σε μία από αυτές (2003).
- Από το 1992 το ΚΕΣΥ είχε προτείνει να αλλάξει ο τίτλος της ειδικότητας της Ενδοκρινολογίας και να γίνει «Ενδοκρινολογία – Διαβήτης – Μεταβολισμός», κάτι όμως που ποτέ δεν εφαρμόστηκε.
- Στην Ευρώπη δεν τίθεται πουθενά θέμα διαχωρισμού της Ενδοκρινολογίας από τον σακχαρώδη διαβήτη, ενώ αναγνωρίζεται αποκλειστικά και μόνο η ειδικότητα της Ενδοκρινολογίας και όχι η «διαβητολογία», η οποία σε όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ είναι ενταγμένη στο γνωστικό αντικείμενο της Ενδοκρινολογίας.
- Οι χρόνιες επιπλοκές του διαβήτη αντιμετωπίζονται από τις αντίστοιχες ειδικότητες (π.χ. Νεφρολογία, Νευρολογία, Αγγειολογία, Καρδιολογία, Οφθαλμολογία), δίχως την αναγκαιότητα και τη συμβολή κάποιου «εξειδικευμένου διαβητολόγου», επομένως δεν συντρέχει λόγος για «καλύτερη εκπαίδευση-εξειδίκευση» παθολόγων γι’ αυτές, όπως ισχυρίζεται η Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία.
Παρόλα αυτά, η Επιτροπή Εκπαίδευσης-Μετεκπαίδευσης του ΚΕΣΥ δεν έλαβε υπ’ όψιν το ελληνικό και κοινοτικό δίκαιο, ούτε τις προηγούμενες αποφάσεις/γνωμοδοτήσεις του ΚΕΣΥ, κατά την απόφασή της επί της εισήγησης της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας, την οποία και αποδέχτηκε.
Στις καταγγελίες αυτές προχώρησε σήμερα η ΕΕΕ-ΠΕΕ, η οποία προγραμματίζει συγκέντρωση-διαμαρτυρίας έξω από τα γραφεία του ΚΕΣΥ, την Παρασκευή 9 Ιουνίου 2017 στις 11 π.μ.
Όπως είπαν σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν ο κ. Ζαδάλλα Μούσλεχ, διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του ΑΠΘ και πρόεδρος της ΕΕΕ-ΠΕΕ, και η κυρία Ευανθία Διαμάντη-Κανδαράκη, καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ και γενική γραμματέας της ΕΕΕ-ΠΕΕ, η Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία αναφέρει στην εισήγησή της προς το ΚΕΣΥ ότι «η Διαβητολογία καθορίζεται ως εξειδίκευση ιατρών που έχουν ειδικευθεί στην ειδικότητα είτε της Παθολογίας είτε της Παιδιατρικής, με αντικείμενο την απόκτηση ειδικών γνώσεων για την πρόληψη, διάγνωση και θεραπεία του σακχαρώδους διαβήτη και των επιπλοκών του».
Κάτι τέτοιο, όμως, δεν ισχύει πουθενά στον κόσμο αλλά γίνεται προσπάθεια να περάσει στην Ελλάδα «δίχως να εξυπηρετεί επιστημονικούς λόγους ούτε την ποιότητα περίθαλψης των διαβητικών ασθενών», ενώ «ενέχει τον κίνδυνο δημιουργίας συντεχνιακών συνθηκών» όπως αναφέρει η ΕΕΕ-ΠΕΕ στο εξώδικό της με ημερομηνία 15 Μαΐου 2017.
Η ΕΕΕ-ΠΕΕ τονίζει ότι «ο σακχαρώδης διαβήτης, λόγω της πολυσυστηματικής φύσης του, αποτελεί επιστημονικό αντικείμενο έρευνας πολλαπλών ειδικοτήτων και ΟΧΙ μίας επαγγελματικά κατοχυρωμένης εξειδίκευσης-ειδικότητας», ενώ «επιστημονικό ενδιαφέρον πρέπει να μπορεί να αναπτύσσει οποιοσδήποτε ΙΑΤΡΟΣ κάθε ειδικότητας, χωρίς να συντρέχει η ανάγκη νομικής ή επαγγελματικής κατοχύρωσης του τίτλου “διαβητολόγος”».
«Με την λογική της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας, ο ενδοκρινολόγος ο οποίος υποχρεωτικά εκπαιδεύεται (εξειδικεύεται) για δύο χρόνια στην Παθολογία στο πλαίσιο των σπουδών του, κανονικά είναι και… Παθολόγος (κατά το «Διαβητολόγος»), ενώ ο παθολόγος που έχει εξειδικευθεί στη διαβητική νεφροπάθεια ουσιαστικά είναι και… Νεφρολόγος», τόνισαν χαρακτηριστικά οι ομιλητές.
Το όλο θέμα είχε ανακινήσει το προηγούμενο προεδρείο της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας (ΕΔΕ) και το συνεχίζει το νυν, ο πρόεδρος του οποίου είναι ο συντάκτης του σχετικού αιτήματος της ΕΔΕ αλλά και τακτικό μέλος της Επιτροπής Εκπαίδευσης-Μετεκπαίδευσης του ΚΕ.Σ.Υ. που ομόφωνα αποφάσισε τη θέσπιση της επίμαχης εξειδίκευσης!
«Το Διοικητικό Συμβούλιο της Ελληνικής Ενδοκρινολογικής Εταιρείας-Πανελλήνιας Ένωσης Ενδοκρινολόγων (ΕΕΕ-ΠΕΕ) δηλώνει ρητά την αμετακίνητη θέση του για την έλλειψη αναγκαιότητας θέσπισης της εξειδίκευσης στον σακχαρώδη διαβήτη», είπαν οι κ.κ. Μούσλεχ και Διαμάντη-Κανδαράκη. «Και αυτό, διότι δεν υπάρχει ειδικότητα στο εν λόγω νόσημα και ως εκ τούτου εξειδίκευση, σύμφωνα και με την πάγια θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ειδικευμένων Ιατρών (UEMS), της Ευρωπαϊκής Ενδοκρινολογικής Εταιρείας (ESE), της συντριπτικής πλειονότητας των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και του παράγωγου Κοινοτικού Δικαίου (Οδηγίας 2013/55/ΕΕ της 20-11-2013, η οποία τροποποίησε την Οδηγία 2005/36/ΕΚ της 07-09-2005, η οποία, με τη σειρά της, είχε αντικαταστήσει την Οδηγία 93/16/ΕΟΚ της 05-04-1993)».
Επίσης, «το νέο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΕΕ-ΠΕΕ εμμένει στην αυτονόητη και απολύτως νόμιμη διεκδίκηση της κατοχύρωσης της αλλαγής τίτλου της ειδικότητας από “Ενδοκρινολογία” σε “Ενδοκρινολογία – Διαβήτης – Μεταβολισμός”, σε εναρμόνιση με όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες», κατέληξαν.
Αντιδράσεις για τη συνταγογράφηση από τους καρδιολόγους
Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με την Ένωση Ελευθεροεπαγγελματιών Καρδιολόγων Ελλάδος (ΕΕΚΕ) η αιτιολόγηση του ΕΟΠΥΥ, για τις κλήσεις σε απολογία καρδιολόγων που συνταγογραφούν αντιδιαβητικά φάρμακα, ότι ο σακχαρώδης διαβήτης δεν εμπίπτει στο γνωστικό αντικείμενό τους, στερείται επιστημονικής βάσης.
Σε επιστολή διαμαρτυρίας, μάλιστα, που απέστειλε η Ένωση εχθές στον Υπουργό Υγείας κ. Ανδρέα Ξανθό, επισημαίνεται ότι ο σακχαρώδης διαβήτης αποτελεί τον κύριο παράγοντα κινδύνου για εμφάνιση στεφανιαίας νόσου, τεκμηριώνοντας την άποψή της παραθέτοντας διεθνείς ανακοινώσεις. «Το να στερείς την αναγραφή φαρμάκων για τον σακχαρώδη διαβήτη σε μία ειδικότητα που τα πρώτα 2 χρόνια της ειδίκευσης είναι στην παθολογία δεν είναι δυνατόν να γίνει αποδεκτό, όταν μάλιστα την ίδια στιγμή επιτρέπεται η αναγραφή των ίδιων φαρμάκων από τους γενικούς ιατρούς που έχουν κάνει 6 μήνες παθολογία (και καλώς φυσικά επιτρέπεται), αλλά ακόμη και στους άνευ ειδικότητας στα πλαίσια ενδεχομένως της κοινωνικής πολιτικής. Η ιατρική είναι λειτούργημα και ο ιατρός την υπηρετεί με γνώμονα τη δεοντολογία και την προφύλαξη της υγείας του ασθενούς», σημειώνει ο Πρόεδρος της ΕΕΚΕ κ. Φώτιος Ν. Πατσουράκος.
Στα πλαίσια αυτά ζήτησε την παύση των κλήσεων σε απολογία καρδιολόγων με την ανωτέρω αιτιολογία και καλεί όλους τους καρδιολόγους να συνταγογραφούν με γνώμονα την ιατρική δεοντολογία για τη διαφύλαξη της υγείας των πολιτών, εντός των διεθνών κατευθυντήριων οδηγιών.
Προκειμένου δε να λυθούν τα συνεχή προβλήματα κλήσεως ιατρών για συνταγογράφηση εκτός γνωστικού αντικειμένου, η Ένωση κάλεσε την πολιτεία να θεσπίσει κανόνες συνταγογράφησης και αντιστοίχισης φαρμάκου με πάθηση (ICD-10) και ειδικότητα ιατρού που μπορεί να το συνταγογραφεί, όπως έχει θεσπιστεί για τη συνταγογράφηση διαγνωστικών εξετάσεων, μέσα στα πλαίσια των διαγνωστικών πρωτοκόλλων, που από τον Μάιο του 2014 έχουν παραδώσει οι Επαγγελματικές Ενώσεις και Ομοσπονδίες ιατρών -δια μέσου του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου- στο Υπουργείο Υγείας.
