Εγκύκλιο με οδηγίες για την αντιμετώπιση της εποχικής γρίπης εξέδωσε το υπουργείο Υγείας, σηματοδοτώντας την έναρξη της προετοιμασίας για την επέλαση της νόσου. Τα προγνωστικά για τη βαρύτητά της εφέτος είναι ανησυχητικά, ωστόσο φαίνεται ότι το κυρίαρχο στέλεχος θα είναι και πάλι το Η3Ν2, απ’ το οποίο προστατεύει το ήδη υπάρχον αντιγριπικό εμβόλιο.
Η διαχρονική παρακολούθηση του νοσήματος στην Ελλάδα δείχνει ότι η δραστηριότητα της εποχικής γρίπης συνήθως αρχίζει να αυξάνεται κατά τον Ιανουάριο, ενώ κορυφώνεται κατά τους μήνες Φεβρουάριο – Μάρτιο.
Εφέτος, τα στοιχεία που έρχονται από την Αυστραλία είναι ανησυχητικά όσον αφορά στη βαρύτητα της νόσου στην Ευρώπη. Η χώρα των καγκουρό διανύει μία από τις χειρότερες χρονιές της τελευταίας δεκαετίας, όσον αφορά στην εποχική γρίπη, γεγονός που προβληματίζει τους ειδικούς, καθώς σχεδόν πάντα η νόσος ακολουθεί στο βόρειο ημισφαίριο παρόμοια πορεία με εκείνη στο νότιο.
Τα επιβεβαιωμένα εργαστηριακά κρούσματα της γρίπης στη μακρινή ήπειρο άγγιξαν εφέτος τις 170,000, αριθμός που είναι 2,5 φορές μεγαλύτερος από αυτόν που είχε καταγραφεί κατά την περυσινή περίοδο, ενώ αύξηση παρουσίασαν και οι εισαγωγές σε νοσοκομείο λόγω επιπλοκών (1.429 έναντι 719 το 2016) αλλά και οι θάνατοι (52 έναντι 27 το 2016).
Το θετικό στοιχείο ωστόσο, είναι το κυρίαρχο στέλεχος ήταν το Η3Ν2 από το οποίο προστατεύει το ήδη υπάρχον αντιγριπικό εμβόλιο.
Εμβολιασμός ο αποτελεσματικότερος τρόπος πρόληψης
Κάθε επιδημική έξαρση της γρίπης εισβάλει ταχύτατα, με αποτέλεσμα να είναι δύσκολη η πρόβλεψη του χρόνου αλλά και του τόπου εκδήλωσής της, ενώ συχνά προκαλεί την αποδιοργάνωση της επαγγελματικής και της κοινωνικής ζωής, την υπέρμετρη αύξηση της κατανάλωσης φαρμάκων και όχι σπάνια, την αύξηση της θνησιμότητας. Οι τοπικοί εποχικοί παράγοντες που ευνοούν τον ταχύτατο τρόπο μετάδοσης του ιού της γρίπης μέσω σταγονιδίων καθιστούν αναποτελεσματική την πρόληψη μόνο με τους κλασσικούς τρόπους (π.χ. αποφυγή συγχρωτισμού σε κλειστούς χώρους, απομόνωση πασχόντων, μέτρα ατομικής υγιεινής κλπ.).
Ο αποτελεσματικότερος τρόπος πρόληψης είναι ο εμβολιασμός με το αντιγριπικό εμβόλιο, το οποίο, όταν χορηγηθεί σωστά και έγκαιρα, καλύπτει σε υψηλό ποσοστό και προφυλάσσει από τη μετάδοση του ιού της γρίπης, συμβάλλοντας μεταξύ άλλων στην μείωση απουσιών από την εργασία και το σχολείο και κάθε άλλη κοινωνική εκδήλωση.
«Όπως κάθε χρόνο και επειδή ο ιός της γρίπης μεταλλάσσεται σε διαφορετικούς υπο-ορότυπους, έτσι και για την περίοδο 2017-2018 η σύνθεση του αντιγριπικού εμβολίου περιέχει τα εγκεκριμένα στελέχη του ιού, σύμφωνα με τις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ)», αναφέρει μεταξύ άλλων η εγκύκλιος του υπουργείου Υγείας, επισημαίνοντας ότι μέσω των συστημάτων φαρμακοεπαγρύπνισης που λειτουργούν διεθνώς, δεν έχουν καταγραφεί σοβαρές συστηματικές παρενέργειες του αντιγριπικού εμβολίου.
Οδηγίες για τον εμβολιασμό
Σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας:
- Στα παιδιά μέχρι την ηλικία των 3 ετών χορηγείται η μισή δόση του τριδύναμου εμβολίου ενηλίκων. Μετά την ηλικία αυτή συνιστάται η χορήγηση αντιγριπικών εμβολίων τύπου ενηλίκου (τριδύναμου η τετραδύναμου).
- Το αντιγριπικό εμβόλιο πρέπει να χορηγείται έγκαιρα και πριν την έναρξη της συνήθους περιόδου εμφάνισης της έξαρσης των κρουσμάτων γρίπης, δεδομένου ότι απαιτούνται περίπου 2 εβδομάδες για την επίτευξη ανοσολογικής απάντησης.
– Ο αντιγριπικός εμβολιασμός συνιστάται σε όλα τα άτομα ηλικίας μεγαλύτερης των 6 μηνών (εφόσον το επιθυμούν)
– Ο αντιγριπικός εμβολιασμός περιλαμβάνει 1 μόνο δόση του εμβολίου.
Ομάδες αυξημένου κινδύνου
Eίναι ιδιαιτέρως σημαντικό ο αντιγριπικός εμβολιασμός να εφαρμόζεται σε άτομα (ενήλικες και παιδιά) που ανήκουν στις καλούμενες ομάδες αυξημένου κινδύνου.
Οι ομάδες αυξημένου κινδύνου είναι οι εξής:
- Εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας (ιατρονοσηλευτικό προσωπικό
και λοιποί εργαζόμενοι). - Άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω
- Παιδιά και ενήλικες που παρουσιάζουν έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω
επιβαρυντικούς παράγοντες ή χρόνια νοσήματα:
- Άσθμα ή άλλες χρόνιες πνευμονοπάθειες
· Καρδιακή νόσο με σοβαρές αιμοδυναμικές διαταραχές
· Ανοσοκαταστολή (κληρονομική ή επίκτητη εξαιτίας νοσήματος ή θεραπείας).
· Μεταμόσχευση οργάνων
· Δρεπανοκυτταρική νόσο (και άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες)
· Σακχαρώδη διαβήτη ή άλλο χρόνιο μεταβολικό νόσημα
· Χρόνια νεφροπάθεια
4. Νευρομυϊκά νοσήματα
5. Έγκυες γυναίκες ανεξαρτήτου ηλικίας κύησης.
6. Λεχωίδες
7. Θηλάζουσες
8. Άτομα με Δείκτη Μάζας Σώματος(BMI) μεγαλύτερης των 40 kg/m2
9. Παιδιά που παίρνουν ασπιρίνη μακροχρόνια (π.χ. για νόσο Kawasaki,
ρευματοειδή αρθρίτιδα και άλλα) για τον πιθανό κίνδυνο εμφάνισης συνδρόμου Reye
μετά από γρίπη.
10. Άτομα που βρίσκονται σε στενή επαφή με παιδιά μικρότερα των 6 μηνών ή
φροντίζουν άτομα με υποκείμενο νόσημα, τα οποία διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο
επιπλοκών από τη γρίπη.
11. Οι κλειστοί πληθυσμοί (προσωπικό και εσωτερικοί σπουδαστές γυμνασίων-
λυκείων, στρατιωτικών και αστυνομικών σχολών, ειδικών σχολείων ή σχολών,
τρόφιμοι και προσωπικό ιδρυμάτων κ.ά.). Στρατεύσιμοι στα κέντρα κατάταξης και
ειδικά όσοι κατατάσσονται κατά τους χειμερινούς μήνες (Οκτώβριο –Μάρτιο).
12. Επαγγελματίες όπως πτηνοτρόφοι, χοιροτρόφοι, κτηνίατροι, εκτροφείς, σφαγείς
και γενικά άτομα που έρχονται σε συστηματική επαφή με πουλερικά
Με την εγκύκλιό του, του υπουργείο Υγείας, καλεί τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΟΦ) να μεριμνήσει για την επάρκεια του εμβολίου στην ελληνική αγορά καθ’ όλη την περίοδο μετάδοσης του ιού της γρίπης και τους αρμόδιους φορείς να οργανώσουν από κοινού δράσεις ενημέρωσης του κοινού και ειδικών πληθυσμών (π.χ. σχολεία κ.λ.π.) τόσο για τη γρίπη όσο και για τη σπουδαιότητα του αντιγριπικού εμβολιασμού μέσω της διανομής έντυπου υλικού, ομιλιών, κοινωνικών μηνυμάτων στα Μ.Μ.Ε. κ.λ.π.
Τέλος, επισημαίνει ότι η έγκαιρης αποστολή κλινικών δειγμάτων (ρινικού ή/και φαρυγγικού επιχρίσματος ή φαρυγγικού εκπλύματος) των ύποπτων κρουσμάτων γρίπης στα Κέντρα Αναφοράς Γρίπης (σε επαρκή αριθμό και κατάλληλη συντήρηση), ώστε να διερευνώνται εργαστηριακά και να ταυτοποιούνται τα κυκλοφορούντα στελέχη γρίπης, θα γίνεται σύμφωνα με τις οδηγίες του ΚΕΕΛΠΝΟ.