Ορισμένοι άνθρωποι έχουν την τάση να αναπτύσσουν εξαρτήσεις και αυτό δεν είναι τυχαίο. Μεταξύ τους έχουν κάτι κοινό: ένα ψυχικό τραύμα που βίωσαν σε κάποια πρώιμη φάση της ζωής τους.

Η τάση αυτή ξεκινάει  από απλή χρήση (συχνή επαφή) του αντικειμένου που τους «έλκει»,  γίνεται κατάχρηση (πολύ συχνή επαφή) και καταλήγει ως εξάρτηση (εθισμός).  Ο εθισμός είναι η τρίτη και τελευταία φάση στη διαδικασία της επαφής με τον εξαρτητικό παράγοντα (ο οποίος μπορεί να έχει οποιαδήποτε μορφή) και σηματοδοτεί την κατακυρίευση του ατόμου. Εκεί χάνεται ουσιαστικά η δομή της προσωπικότητας και μοναδικός σκοπός γίνεται το κυνήγι και η εξεύρεση του αντικειμένου του …πόθου.

Η εξάρτηση δε συνειδητοποιείται από την αρχή.  Σε πρώτη φάση το αντικείμενο βιώνεται ως κάτι που είναι μόνο καλό, μέχρι που κάποια στιγμή κατακυριεύει απόλυτα το άτομο. Όταν ο μοναδικός σκοπός γίνεται το κυνήγι του αντικειμένου αυτού, το άτομο συνειδητοποιεί ότι πλέον δεν είναι αρκετά δυνατό για να ξεφύγει, όπως νόμιζε μέχρι πρότινος και αυτό έχει μεγάλο κόστος. Εκτός από την υγεία – ακόμα και την ίδια τη ζωή- που κοστίζουν η χρήση ουσιών, ο αλκοολισμός και το κάπνισμα,  το βασικό πρόβλημα στις εξαρτήσεις από οτιδήποτε είναι η ανελευθερία. Τα εξαρτημένα άτομα δεν είναι ελεύθερα να δουν  τον εαυτό τους και τι πραγματικά θέλουν.  Για να υπάρχουν και να νιώθουν ασφάλεια και ευχαρίστηση έχουν ανάγκη την εξάρτηση.  Είναι το δεκανίκι τους και χωρίς αυτό δεν μπορούν να προχωρήσουν.

στεναχωρημένος-άνδρας

Οι πιο επιρρεπείς προσωπικότητες

Υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία, τα οποία σχεδόν πάντα χαρακτηρίζουν τις εξαρτημένες προσωπικότητες, με κάποιες διαφορές στην ιεραρχία τους.

  1. Συχνές εναλλαγές συναισθήματος για ίδια γεγονότα, πρόσωπα ή καταστάσεις, ακόμα και για τον ίδιο τους τον εαυτό. Π.χ. τη μία μέρα η δουλειά τους είναι ο παράδεισός τους και την άλλη η κόλασή τους.
  2. Το άτομο δεν μπαίνει στην διαδικασία να ανιχνεύσει τα «όπλα» που μπορεί να διαθέτει  προκειμένου να αντιμετωπίσει τις διάφορες δυσκολίες. Ορθώνει άμυνες απέναντι σε αυτές ή στην προσπάθειά του να τις αποφύγει γίνεται ιδιαίτερα εγωκεντρικό.
  3. Οι σχέσεις του δεν «χτίζονται» σε ώριμες βάσεις και έχουν έντονη την αίσθηση της συναλλαγής (τόσα παίρνω, τόσα δίνω..).
  4. Ο εξαρτημένος νιώθει μόνιμη δυσφορία και άγχος.
  5. Πολλές φορές τα άτομα αυτά  εμφανίζουν εμμονή με την καθαριότητα και την τάξη, αρρωστοφοβία, μικροβιοφοβία  κ.ά.   καθώς και  ψυχοσωματικά ενοχλήματα, όπως δερματικές παθήσεις, πόνους χωρίς οργανική αιτία κλπ.
  6. Έχουν υπερβολικά υψηλές απαιτήσεις και ιδέα για τον εαυτό τους και τους άλλους, με αποτέλεσμα την πολύ εύκολη απογοήτευση.
  7. Τα εξαρτημένα άτομα χαρακτηρίζονται και από καταθλιπτικές τάσεις

Αν εντοπίζετε όλα ή αρκετά από τα παραπάνω στην προσωπικότητά σας και αν είστε ειλικρινής με τον εαυτό σας, πιθανότατα θα  αναγνωρίζετε ότι έχετε ήδη εξαρτηθεί από κάτι στη ζωή σας. Σε αυτήν την περίπτωση συστήνεται να απευθυνθείτε  σε έναν ψυχολόγο προκειμένου να απαλλαγείτε από το πρόβλημα με ασφάλεια και όσο το δυνατό λιγότερες …απώλειες.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: Προβλήματα πίσω από το «κόλλημα» με το smartphone

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Όταν ο πόνος της ψυχής «βγαίνει» στο σώμα

 
 

ΜΗ ΧΑΣΕΤΕ: Καφές και τσιγάρο: Επιστήμονες “αποκωδικοποιούν” τη μεταξύ τους σχέση