Νέα ερευνητικά αποτελέσματα από τρεις μελέτες φάσης III για την αξιολόγηση του μονοκλωνικού αντισώματος atezolizumab, ανεξάρτητα ή σε συνδυασμό με άλλα φάρμακα, σε διαφορετικούς καρκίνους του πνεύμονα, ανακοινώθηκαν πρόσφατα, καταδεικνύοντας σημαντικά οφέλη για τους ασθενείς με συγκεκριμένους μεταστατικούς τύπους της νόσου.

Πιο συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια της πρόσφατης ετήσιας συνάντησης της Αμερικανικής Εταιρείας Κλινικής Ογκολογίας (ASCO), παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα των κλινικών μελετών φάσης III IMpower150 και IMpower131.

Σύμφωνα με τη μελέτη φάσης III IMpower150, που δημοσιεύτηκε και στο New England Journal of Medicine, η θεραπεία με atezolizumab σε συνδυασμό με  bevacizumab και χημειοθεραπεία (καρβοπλατίνη και πακλιταξέλη) είχε ως αποτέλεσμα οι ασθενείς, με μεταστατικό, μη πλακώδη, μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα (ΜΜΚΠ) που δεν είχαν  υποβληθεί σε χημειοθεραπεία για τη μεταστατική τους νόσο, να ζήσουν σημαντικά περισσότερο (διάμεση συνολική επιβίωση 19,2 έναντι 14,7 μήνες, p=0,016) σε σύγκριση με τη θεραπεία με bevacizumab σε συνδυασμό με καρβοπλατίνη και πακλιταξέλη. Παρατηρήθηκε πλεονέκτημα στη συνολική επιβίωση σε όλες τις προκαθορισμένες και επιλεγμένες με βιοδείκτες υποομάδες που αναλύθηκαν, στις οποίες περιλαμβάνονταν άτομα με μεταλλάξεις EGFR και ALK, οι οποίοι είχαν λάβει κατάλληλη στοχευμένη θεραπεία, αλλά και ομάδες με διαφορετικά επίπεδα έκφρασης PD-L1 ή με αρνητική έκφραση PD-L1. Άτομα με μεταστάσεις στο ήπαρ, στα οποία χορηγήθηκε η θεραπεία συνδυασμού με atezolizumab και bevacizumab, επίσης, επέδειξαν πλεονέκτημα επιβίωσης.

Στο πλαίσιο του συνέδριου ανακοινώθηκαν και τα αποτελέσματα από τη μελέτη φάσης III IMpower131, που έδειξαν ότι το atezolizumab σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία (καρβοπλατίνη και πακλιταξέλη συνδεδεμένη με λευκωματίνη, [nab-πακλιταξέλη]) μείωσε τον κίνδυνο επιδείνωσης της νόσου ή θανάτου κατά 29% σε σύγκριση μόνο με χημειοθεραπεία (καρβοπλατίνη και nab-πακλιταξέλη) στη θεραπεία πρώτης γραμμής ασθενών με προχωρημένο πλακώδη μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα (p=0,0001). Τα ποσοστά της επιβίωσης χωρίς εξέλιξη της νόσου ή θανάτου στους 12 μήνες διπλασιάστηκαν στους ασθενείς στους οποίους χορηγήθηκε ο συνδυασμός με atezolizumab σε σχέση με τους ασθενείς οι οποίοι υποβλήθηκαν μόνο σε χημειοθεραπεία (24,7% έναντι 12%). Δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντικό όφελος συνολικής επιβίωσης κατά την ενδιάμεση αυτή ανάλυση ενώ η μελέτη συνεχίζεται όπως έχει προγραμματισθεί.

Πρόσφατα, επίσης, ανακοινώθηκαν και τα αποτελέσματα της μελέτης φάσης ΙΙΙ IMpower130, σύμφωνα με τα οποία ασθενείς, με μεταστατικό μη πλακώδη, μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα (ΜΜΚΠ), που έλαβαν θεραπεία στην πρώτη γραμμή με atezolizumab σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία (καρβοπλατίνη και πακλιταξέλη συνδεδεμένη με λευκωματίνη (nab-πακλιταξέλη)) έζησαν σημαντικά περισσότερο σε σύγκριση μόνο με χημειοθεραπεία. Επιπλέον, ο συνδυασμός με το atezolizumab μείωσε τον κίνδυνο επιδείνωσης της νόσου ή θανάτου σε σύγκριση μόνο με τη χημειοθεραπεία.

Και στις τρεις προαναφερθείσες μελέτες το προφίλ ασφαλείας της θεραπείας με atezolizumab, μόνο του ή σε συνδυαστικό σχήμα, ήταν συνεπές με τα προφίλ ασφαλείας των φαρμάκων μεμονωμένα και κανένα νέο σήμα ασφαλείας δεν αναγνωρίστηκε με τους συνδυασμούς. Οι συχνότερες ανεπιθύμητες ενέργειες ήταν η αλωπεκία, η περιφερική νευροπάθεια, η ναυτία, η κόπωση, η ανορεξία και η διάρροια.

Το atezolizumab είναι ένα μονοκλωνικό αντίσωμα που σχεδιάστηκε έτσι ώστε να συνδέεται με μια πρωτεΐνη που ονομάζεται PD-L1 και εκφράζεται σε καρκινικά κύτταρα και ανοσοκύτταρα που διεισδύουν στον όγκο, εμποδίζοντας τις αλληλεπιδράσεις του PD-L1 με τους υποδοχείς PD-1 και B7. Δεσμεύοντας τον PD-L1, το atezolizumab αποτρέπει την PD-L1/PD-1 διαμεσολαβούμενη αναστολή της ανοσολογικής απάντησης, και μπορεί έτσι να επιτρέψει την ενεργοποίηση των Τ-λεμφοκυττάρων. Το atezolizumab μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως βασικός συνδυαστικός παράγοντας σε ανοσοθεραπείες κατά του καρκίνου, σε στοχευμένες θεραπείες και σε διάφορες χημειοθεραπείες,  για μεγάλο φάσμα καρκίνων.

Έχει ήδη λάβει έγκριση στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και σε περισσότερες από 70 χώρες ως δεύτερης γραμμής θεραπεία, για ασθενείς με ΜΜΚΠ (ανεξαρτήτως PD-L1 status) στους οποίους είχε χορηγηθεί θεραπεία για τη μεταστατική τους νόσο στο παρελθόν και για ασθενείς με τοπικά προχωρημένο ή μεταστατικό ουροθηλιακό καρκίνωμα μετά από προηγούμενη χημειοθεραπεία που περιέχει πλατίνη ή για ασθενείς που θεωρούνται ακατάλληλοι για σισπλατίνη.

Atezolizumab και bevacizumab

Το συνδυαστικό σχήμα atezolizumab και bevacizumab μπορεί να ενισχύσει τη δυνατότητα του ανοσοποιητικού συστήματος να καταπολεμήσει τον προχωρημένο ΜΜΚΠ στην πρώτη γραμμή θεραπείας. Το bevacizumab, πέρα από τις αναγνωρισμένες επιδράσεις του στην καταπολέμηση της αγγειογένεσης, μπορεί να ενισχύσει περαιτέρω την ικανότητα του atezolizumab να αποκαθιστά την αντικαρκινική ανοσία, εμποδίζοντας την ανοσοκαταστολή που σχετίζεται με τον VEGF, προάγοντας τη διήθηση του όγκου από τα λεμφοκύτταρα και προάγοντας την ενεργοποίηση των Τ-λεμφοκυττάρων εναντίον των αντιγόνων του όγκου.

O Αμερικάνικος Οργανισμός Φαρμάκων και Τροφών (FDA), έκανε δεκτή την αξιολόγηση προς έγκριση κατά προτεραιότητα (Priority Review), του συνδυασμού atezolizumab και bevacizumab με καρβοπλατίνη και πακλιταξέλη για την θεραπεία πρώτης γραμμής ατόμων με μεταστατικό μη πλακώδη ΜΜΚΠ τα οποία δεν είχαν υποβληθεί προηγουμένως σε χημειοθεραπεία για τη μεταστατική τους νόσο. Ο FDA αναμένεται να λάβει απόφαση για έγκριση το Σεπτέμβριο του τρέχοντος έτους.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: Καρκίνος του πνεύμονα: Το επιστημονικό «τεστ» που υπολογίζει τον κίνδυνο να αναπτύξετε τη νόσο

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Έτοιμη η Επιτροπή Αξιολόγησης Φαρμάκων – Αναρτήθηκε το σχετικό ΦΕΚ

ΜΗ ΧΑΣΕΤΕ: ΠΦΥ: Εδώ γιατρός, εκεί γιατρός, πού είναι ο οικογενειακός γιατρός;