Πολλά λέγονται και γράφονται για την σωστή διατροφή και για τον ρόλο της στη διατήρηση της καλής υγείας. Ειδικά η λεγόμενη μεσογειακή διατροφή, που έχει τις ρίζες της στην Κρήτη,  αποτελεί παγκόσμιο πρότυπο. Τι γίνεται, όμως, με τη μακροζωία και την αντιγήρανση; Είναι εφικτό να κερδίζουμε χρόνια ποιοτικής ζωής, αν ακολουθούμε το μεσογειακό πρότυπο διατροφής;

Ναι, λέει κατηγορηματικά η επιστημονική κοινότητα και υποδεικνύει τι πρέπει και τι δεν πρέπει να καταναλώνουμε, για να βγούμε νικητές στον πολυετή αγώνα της νεότητας.

1

Τα πράγματα είναι μάλλον απλά. Καλές πρώτες ύλες, απλές παρασκευές, εποχικά προϊόντα συνιστούν έναν πρώτο «οδηγό» στην κούρσα για τη μακροζωία.

Την διατροφή και τη σημασία της για την υγεία, την οικονομία, τον τουρισμό και το περιβάλλον ανέλυσαν επιστήμονες από 150 χώρες, που συμμετείχαν στο 2ο διεθνές επιστημονικό συνέδριο για τον κρητικό τρόπο ζωής και για τη μεσογειακή διατροφή, που έγινε στο Ρέθυμνο.

Μακροζωία και αντιγήρανση «στο πιάτο»

Στην Okinawa της Ιαπωνίας σταματάνε να τρώνε, όταν νιώθουν χορτάτοι κατά 80%, συνήθεια γνωστή ως Hara Hachi Bu. Εκεί οι γλυκοπατάτες, το πεπόνι, τα φύκια, το πράσινο τσάι και ο κουρκουμάς είναι στην ημερήσια διάταξη, όπως είπε ο καθηγητής στη Σχολή Chan Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Harvard Frank Hu.

Ο Nick Buettner μίλησε για τις λεγόμενες «μπλε ζώνες» του πλανήτη, τις πέντε περιοχές που οι άνθρωποι ζουν περισσότερο, ανάμεσά τους και η δική μας Ικαρία. Όπως εξήγησε, η μακροζωία είναι 8% τρόπος ζωής και 20% γενετική.

«Οι άνθρωποι, που ζουν καλύτερα και περισσότερα χρόνια, κάθε μέρα ασχολούνται με κάτι. Ασκούνται μέσω φυσικής δραστηριότητας, είτε καλλιεργώντας τα χωράφια ή το περιβόλι τους, είτε διανύοντας μεγάλες αποστάσεις με τα πόδια. Επιπλέον έχουν ένα πλάνο, ένα σχέδιο για τη ζωή τους, έναν σκοπό. Έχουν πίστη και μειώνουν το στρες με μικρές τεχνικές, όπως το γέλιο, οι φίλοι, ο διαλογισμός, η κοινωνικοποίηση. Η αίσθηση της κοινότητας και οι δεσμοί της οικογένειας έχει, επίσης, διαπιστωθεί ότι βοηθούν πολύ. Η μοναξιά κάνει το ίδιο κακό στην υγεία, σαν να καπνίζεις 20 τσιγάρα την ημέρα», ανέφερε ο διευθυντής του blue zones project.

Ελαιόλαδο το πολύτιμο

Πολλοί επιστήμονες αναφέρθηκαν αναλυτικά στα οφέλη, που έχει το ελαιόλαδο, στην υγεία. Η καθηγήτρια Νευρολογίας του ΑΠΘ και πρόεδρος της Ελληνικής Ομοσπονδίας Νόσου Alzheimer και Συγγενών Διαταραχών, Μάγδα Τσολάκη, μίλησε για τη σχέση άνοιας και ελαιολάδου.

Όπως τόνισε: «Τα ειδικά ελαιόλαδα πρόωρης συγκομιδής καθυστερούν την εξέλιξη της άνοιας. Το ελαιόλαδο και όχι τα προϊόντα του πιστεύω ότι έχουν θετική επίδραση, αλλά μένει να το δούμε. Το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο είναι φάρμακο και όχι τροφή».

Η ακαδημαϊκός Αντωνία Τριχοπούλου, πρόσεδρη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Yale, εξήρε τη σπουδαιότητα των ελληνικών βοτάνων. Τα εκχυλίσματά τους είναι πολύτιμα, όπως εξήγησε, για την καλή υγεία και για την αντιγήρανση.

λάδι ελαιόλαδο ελιές

«Αντί για νερό να πίνουμε βότανα, φασκόμηλο, χαμομήλι, λουίζα, μαλοτήρα (σιδερίτη, τσάι του βουνού). Έχει ενδιαφέρον ότι η λέξη μαλοτήρα βγαίνει από το male, που σημαίνει αρρώστια και το tira, που σημαίνει κάτι που βγαίνει, που φεύγει, άρα που διώχνει την αρρώστια. Υπάρχουν 100 είδη πίτας στη χώρα μας με μόλις τρία υλικά, χόρτα, ελαιόλαδο και δεντρολίβανο. Επίσης στην Ελλάδα έχουμε το τσιγάρισμα με ελαιόλαδο. Για 200 ελληνικά φαγητά υπάρχουν πάνω από 1.000 ισχυρισμοί υγείας, η μεσογειακή διατροφή δεν είναι πια η διατροφή των φτωχών».

Ο καθηγητής Γενικής Ιατρικής και Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας στο Τμήμα Ιατρικής του Πανεπιστημίου Κρήτης, Χρήστος Λιονής, μίλησε για τους καθοριστικούς παράγοντες στην εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων.

«Οι λεγόμενες ψυχοκοινωνικές παράμετροι, η κοινωνική απομόνωση, οι διακρίσεις έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην εύρυθμη λειτουργία της καρδιάς. Επιπλέον τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε ότι στην Αττική και στην Κρήτη υπάρχει αύξηση στην υπερβαρότητα και στην παχυσαρκία, κάτι που δεν το βλέπαμε παλιά, ειδικά εδώ στην Κρήτης. Επίσης το λιπώδες ήπαρ είναι μια νόσος, που δεν προέρχεται από την κατάχρηση αλκοόλ.

Τα βότανα της Κρήτης έχουν αντιοξειδωτική επίδραση, μίγμα 3 αιθέριων ελαίων από 3 αρωματικά φυτά της Κρήτης είδαμε ότι βοηθούν και στην COVID-19, βέβαια χρειάζεται περαιτέρω έρευνα. Είναι σημαντικό να υπάρχουν ισότητα στην υγεία, υγιής γήρανση, παρεμβάσεις σε επίπεδο κοινότητας και ολοκληρωμένη φροντίδα».

Τι ισχύει για τη φυτοφαγία

Ο καθηγητής Επιδημιολογίας και Διατροφής στη Σχολή Chan Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου, Walter Willett,εξήγησε τι σημαίνει υγιεινή και βιώσιμη διατροφή.

«Συστήνεται η κατανάλωση ξηρών καρπών, οσπρίων, δημητριακών ολικής άλεσης, ψαριού, φρούτων και λαχανικών. Αυγά και κοτόπουλο από δυο φορές την εβδομάδα, ξηροί καρποί, όσπρια και σόγια 2-3 μερίδες την ημέρα. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι το 20-24% των πρώιμων θανάτων θα μπορούσε να αποφευχθεί, εάν τα θύματα ακολουθούσαν μια καλή διατροφή», επεσήμανε.

Οι ομιλητές αναφέρθηκαν και στη φυτοφαγία, που κερδίζει όλο και περισσότερους στον πλανήτη.

Όπως είπαν, δεν είναι όλες οι φυτοφαγικές διατροφές υγιεινές. Αυτές που συμπεριλαμβάνουν χυμούς και ροφήματα με γλυκαντικά, ραφιναρισμένα δημητριακά, πατάτες τηγανητές και γλυκά δεν κάνουν καλό στην υγεία.

Όσο για το αν τα υποκατάστατα κρέατος μπορούν να αποτελούν μέρος μια υγιεινής και βιώσιμης διατροφής, εκεί φαίνεται να διίστανται οι απόψεις.

Αυτό, που είναι αδιαμφισβήτητο, είναι ότι η υγιεινή διατροφή προσθέτει 8-10 χρόνια ζωής χωρίς χρόνια νοσήματα. Για υγιή γήρανση συστήνεται η μεσογειακή διατροφή, όχι απαραίτητα συνοδεία αλκοόλ, φρούτα και λαχανικά 300-400 γρ. την ημέρα, επαρκής πρωτεΐνη κυρίως από φυτικές πηγές 1,5 γρ. ανά κιλό σώματος, γαλακτοκομικά, δημητριακά ολικής άλεσης, τηγανητά αλλά μόνο σε ελαιόλαδο, φρέσκα προϊόντα και ελάχιστα επεξεργασμένες τροφές.

Οι ομιλητές συμφώνησαν ότι «η πρόκληση είναι πώς να ταΐσεις 9,8 δισ. ανθρώπους το 2050 με μια υγιεινή και βιώσιμη διατροφή, παραδίδοντας παράλληλα έναν πλανήτη χωρίς προβλήματα στα παιδιά».

Διαβάστε επίσης:

Διατροφή στην εγκυμοσύνη: Οι 6 βασικές αρχές

Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση: Τα ενοχλητικά συμπτώματα και οι καινοτόμες θεραπείες

Αλάτι: 10 εναλλακτικές για να το αποφύγετε