Προβληματισμός επικρατεί στους κύκλους των ειδικών μετά τα φαινόμενα συνωστισμού που παρατηρήθηκαν το Σαββατοκύριακο σε εμπορικούς δρόμους της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης.

Παρότι οι κανόνες φαίνεται να τηρούνται από τα καταστήματα, οι ουρές έξω από αυτά καθώς και η αυξημένη κινητικότητα στους δρόμους προβληματίζουν τους επιστήμονες σχετικά με την εξέλιξη της επιδημίας κορονοϊού τις επόμενες ημέρες.

Μέλη της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων υπογραμμίζουν ότι το άνοιγμα του λιανεμπορίου αποφασίστηκε με αυστηρή προϋπόθεση την τήρηση των μέτρων και εκφράζουν την ελπίδα ότι ο συνωστισμός αυτός ήταν ένα προσωρινό φαινόμενο, λόγω της συσσωρευμένης ζήτησης, το οποίο στη συνέχεια θα υποχωρήσει.

Αν και αναμενόμενη σε κάποιο βαθμό, η αυξημένη κινητικότητα μετά το άνοιγμα του λιανεμπορίου παραμένει στο επίκεντρο της ανησυχίας των λοιμωξιολόγων και επιδημιολόγων, οι οποίοι επισημαίνουν τον κίνδυνο για ένα πιθανό «πισωγύρισμα» τη στιγμή που η επιδημία στη χώρα φαίνεται να έχει τεθεί υπό έλεγχο και το σταδιακό άνοιγμα της κοινωνίας έχει ξεκινήσει. Άλλωστε έχει καταστεί σαφές ότι σε περίπτωση που τα μέτρα δεν τηρούνται, οι αρχές θα αναγκαστούν να επαναφέρουν τους περιορισμούς που έχουν αρθεί. Προκειμένου  να αποφευχθεί ένα τέτοιο ενδεχόμενο, παράγοντες της αγοράς κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου και ζητάνε αυστηροποίηση των περιορισμών, ώστε να μπει “φρένο» στις ανεξέλεγκτες ροές των καταναλωτών.

Καθησυχαστικό στοιχείο, ωστόσο, αποτελεί η καθολική χρήση της μάσκας, ένα μέτρο το οποίο όμως από μόνο του δεν είναι ικανό να βάλει «φρένο» στη μετάδοση του ιού.

Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με την ενημέρωση της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, παρά τους αυστηρούς ελέγχους που διενεργήθηκαν σε όλη την επικράτεια, κατά την προηγούμενη εβδομάδα δεν διαπιστώθηκαν παραβάσεις σχετικά με τη χρήση της μάσκας.

Οι ειδικοί τονίζουν ότι η εφαρμογή όλων των μέτρων συνδυαστικά είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη διατήρηση των επιδημιολογικών δεδομένων σε διαχειρίσιμα επίπεδα, έως ότου ολοκληρωθεί η «επιχείρηση εμβολιασμός» στη χώρα.

Επί του παρόντος είναι πολύ νωρίς για να φανεί το αποτύπωμα από τη σχετιζόμενη με το άνοιγμα του λιανεμπορίου αύξηση της κινητικότητας στα επιδημιολογικά δεδομένα. Εντούτοις, όπως τόνισε η καθηγήτρια Παιδιατρικής Λοιμώξεων, Βάνα Παπαευαγγέλου κατά την τακτική ενημέρωση της Παρασκευής, στα μεγάλα αστικά κέντρα, κατά τις ημέρες πριν το Σαββατοκύριακο υπολογίστηκε μια μεσοσταθμική αύξηση της ημερήσιας κινητικότητας μόλις στο 16%.

«Όλοι οι επιδημιολογικοί δείκτες παρακολουθούνται καθημερινά από τον ΕΟΔΥ και την Πολιτική Προστασία και συζητούνται αναλυτικά με την Επιτροπή μας, γεγονός που μας επιτρέπει να έχουμε τη δυνατότητα να προλάβουμε τυχόν σημαντική αύξηση του επιδημιολογικού φορτίου», ανέφερε η κ. Παπαευαγγέλου.

Σημειώνεται ότι τις τελευταίες 3 με 4 εβδομάδες παρατηρείται μια σταθεροποίηση της επιδημίας στη χώρα. Τα ενεργά κρούσματα, υπολογίζονται σε περίπου 6.000 σε όλη την επικράτεια, με τα μισά να εντοπίζονται στην Αττική.

«Παρατηρούμε μία μείωση του επιδημιολογικού φορτίου σε όλη την επικράτεια, με εξαίρεση κάποιες μεμονωμένες περιοχές και μια σταθεροποίηση, αλλά δυστυχώς όχι μείωση, στην Αττική», τόνισε η κ. Παπαευαγγέλου.

Ο αριθμός των τεστ που διενεργούνται ξεπερνά τις 25.000 την ημέρα, ενώ ο συνολικός δείκτης θετικότητας την τελευταία εβδομάδα παρέμεινε κάτω από το 2%, απέχοντας κατά πολύ από το όριο ασφαλείας που έχουν θέσει οι διεθνείς οργανισμοί (4%).

Ωστόσο, ο δείκτης αυτός δεν είναι πάντα αντιπροσωπευτικός για τη διασπορά του ιού, καθώς εξαρτάται και από άλλες παραμέτρους. Επιστημονικές πηγές διατείνονται ότι με το άνοιγμα του λιανεμπορίου οι έλεγχοι πρέπει να αυξηθούν, έτσι ώστε να εντοπίζονται οι ασυμπτωματικοί και να έχουν οι ειδικοί μια πιο σαφή επιδημιολογική εικόνα.  Πάντως, ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας, Βασίλης Κοντοζαμάνης, διαβεβαίωσε την Παρασκευή ότι τα τεστ γίνονται με επάρκεια και αυξάνονται μέρα με την ημέρα.

Στο μικροσκόπιο οι μεταλλάξεις

Την ίδια στιγμή στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος βρίσκονται και τα μεταλλαγμένα στελέχη του ιού SARS-CoV-2, εκ των οποίων το ένα (Β.1.1.7 )  έχει ήδη εισβάλλει στη χώρα μας.

Την Κυριακή (21/1) ο ΕΟΔΥ ανακοίνωσε ότι από τον πρόσφατο έλεγχο αναδείχθηκαν συνολικά 32 δείγματα θετικά για το στέλεχος Β.1.1.7  του ιού, εκ των οποίων τα 3 προέρχονται από τις Πύλες Εισόδου, τα  4 είναι στενές επαφές επιβεβαιωμένου Β.1.1.7 κρούσματος, τα 8 προέρχονται από την ΥΠΕ Κρήτης και τα 17 από την Αθήνα.

Ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία ιχνηλάτησης των θετικών κρουσμάτων με το συγκεκριμένο στέλεχος. Το Δίκτυο Γονιδιωματικής Επιτήρησης για τις μεταλλάξεις του κορονοϊού θα συνεχίσει την εργαστηριακή επιτήρηση των μεταλλάξεων με ακόμα εντονότερο ρυθμό τις επόμενες εβδομάδες.