Είχε περάσει πάνω από ένας μήνας από τότε που η Mirabai Nicholson-McKellar προσβλήθηκε από τον νέο κορονοϊό και η 35χρονη σκηνοθέτις θεωρούσε ότι κόντευε πια να αναρρώσει. Αλλά η δύσπνοια επέστρεψε, μαζί με πόνους στο στήθος.
Μία επίσκεψη στα έκτακτα και ένα δεύτερο τεστ για Covid-19 έδωσαν και πάλι θετικό αποτέλεσμα. Μόλις τρεις ημέρες νωρίτερα, είχε θεωρηθεί «καθαρή» από τις υγειονομικές Αρχές της πολιτείας της Νέας Νότιας Ουαλίας στην Αυστραλία και της είχε επιτραπεί να βγει από την καραντίνα στο σπίτι της μετά από 72 ώρες χωρίς συμπτώματα.
«Πότε θα τελειώσει αυτό; Το σκέφτομαι συνεχώς», λέει η ίδια για τις ανατροπές στην κατάσταση της υγείας της. «Είμαι ακόμα μεταδοτική; Πώς μπορώ να ξέρω αν δεν είμαι μεταδοτική;», διερωτάται.
Η εμπειρία της προστίθεται σε έναν αυξανόμενο αριθμό αναφορών για ασθενείς που φαίνεται να παρουσιάζουν επανενεργοποίηση των συμπτωμάτων, να βγαίνουν ξανά θετικοί στα τεστ ή ακόμη και ενδεχομένως να επαναμολύνονται από τον ιό. Τέτοια περιστατικά δεν συμβαδίζουν με τη γενικά αποδεκτή άποψη για το πώς λειτουργούν και εξαπλώνονται οι λοιμώξεις από ιούς.
Το φαινόμενο αυτό προβληματίζει τους ειδικούς που δεν έχουν ακόμη κατανοήσει πλήρως πώς λειτουργεί το μυστηριώδες παθογόνο που εμφανίστηκε στη ζωή μας πριν από μόλις πέντε μήνες. Και η λύση του συγκεκριμένου γρίφου θα επηρεάσει πάρα πολλά πράγματα, από την ανάπτυξη ενός αποτελεσματικού εμβολίου έως το πόσο σύντομα θα μπορέσουν οι κυβερνήσεις να άρουν το lockdown και να επιτρέψουν την επιστροφή στην κανονικότητα.
Πιο άμεσα όμως, η κατάσταση αυτή στοιχίζει κυρίως στο ίδιο το άτομο, καθιστώντας τη διαδικασία της ανάρρωσης μια πολύπλοκη και απογοητευτική δοκιμασία για κάποιους από τους περισσότερους από 1 εκατομμύριο επιζώντες της πανδημίας.
Μέχρι στιγμής, δεν έχουν γίνει αρκετές έρευνες για να κατανοήσουμε γιατί τα συμπτώματα φαίνεται να επανεμφανίζονται σε μερικούς ανθρώπους και εάν πρόκειται για νέα μόλυνση ή εάν ο ιός επιμένει για εβδομάδες. Μία πιθανότητα είναι ότι η Covid-19 προκαλεί θρόμβους αίματος που μπορεί να προκαλέσουν δυνητικά επικίνδυνες επιπλοκές, εκτός εάν αντιμετωπιστούν με αντιπηκτικά φάρμακα, λέει ο Edwin J.R. van Beek, πρόεδρος του τμήματος κλινικής ακτινολογίας στο Ινστιτούτο Ιατρικής Έρευνας Queens του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου.
Νεκρός ιός
Νοτιοκορεάτες ερευνητές ανέφεραν αυτήν την εβδομάδα ότι τα λεγόμενα τεστ νουκλεϊκού οξέος μπορεί να βγαίνουν θετικά όταν εντοπίζονται νεκρά υπολείμματα του ιού που θα μπορούσαν να δώσουν την ψευδή εντύπωση ότι ένας ασθενής εξακολουθεί να είναι μολυσματικός ενώ δεν είναι.
Τα νεκρά υπολείμματα θολώνουν το αποτέλεσμα των τεστ
«Όλοι προσπαθούν να καταλάβουν τι συμβαίνει», λέει η Yvonne Maldonado, καθηγήτρια Λοιμωξιολογίας στηn Ιατρική Σχολή του Στάνφορντ. «Τι συμβαίνει όταν οι άνθρωποι αρρωσταίνουν και μολύνονται; Θα θεωρούμε ότι έχουν ανοσία και, επομένως, δεν είναι καθόλου ευπαθείς; Ή μήπως έχουν ανοσία και λειτουργούν σαν δυνητικές εστίες μόλυνσης για άλλους ανθρώπους;», διερωτάται.
Οι Αρχές στις χώρες εκείνες που κατάφεραν να καταστείλουν το αρχικό κύμα της πανδημίας τρέμουν στην ιδέα ότι ο ιός μπορεί να έχει εποχικό μοτίβο και ότι θα μπορούσε να επιστρέψει το φθινόπωρο και να επαναλάβει το εφιαλτικό σενάριο.
Νοσοκομεία στα όριά τους
Νοσοκομεία που έχουν ήδη ξεπεράσει τα όριά τους μπορεί να κληθούν να δεχθούν και νέους ασθενείς.
Το θέμα έχει επίσης μακροπρόθεσμες συνέπειες και για τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης και τις ασφαλιστικές, καθώς κάποιοι άνθρωποι πρέπει να αντιμετωπίσουν τις παρατατεμένες επιπτώσεις του κορονοϊού στην καθημερινή ζωή και την υγεία τους. Οι σοβαρές περιπτώσεις που μπαίνουν σε αναπνευστήρα και σε ΜΕΘ θα χρειάζονται συνεχή παρακολούθηση καθώς αναρρώνουν από τη δοκιμασία, πιέζοντας ακόμη περισσότερο τα συστήματα υγείας.
Η ζωή μετά τον αναπνευστήρα μπορεί να είναι κόλαση για τους επιζώντες
Το ψυχολογικό κόστος μπορεί να αυξηθεί και αυτό. Οι κυβερνήσεις είναι πιθανό να προσπαθήσουν να απομονώσουν τους επιζώντες για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα με τον φόβο ότι εξακολουθούν να είναι μολυσματικοί, εντείνοντας ακόμη περισσότερο το άγχος των ασθενών που ήδη πάσχουν από την αβεβαιότητα του πότε θα θεωρηθούν ξανά υγιείς.
«Πολλοί ασθενείς θα παρουσιάσουν προβλήματα ψυχικής υγείας», λέει η Michelle Biehl, πνευμονιολόγος εντατικολόγος στην Κλινική Cleveland στο Οχάιο. «Θα έχουν άγχος, κατάθλιψη, διαταραχή μετατραυματικού στρες», προσθέτει.
Καθώς αυξάνεται ο αριθμός των ασθενών που έχουν αναρρώσει, το βάρος θα αρχίσει να μετατοπίζεται σε άλλους κρίκους της ιατρικής αλυσίδας, λέει η Biehl. Περισσότεροι γιατροί πρωτοβάθμιας περίθαλψης, ειδικοί ψυχικής υγείας και φυσιοθεραπευτές θα βλέπουν επιζώντες.
Ανοσία αγέλης
Είναι κοινός τόπος ότι το «κλειδί» για τον τερματισμό της πανδημίας είναι η λεγόμενη «ανοσία αγέλης». Ωστόσο, η ανοσία αυτή, από τη στιγμή που είναι απίθανο να υπάρξει φέτος ευρέως διαθέσιμο εμβόλιο, θα εξαρτηθεί από παράγοντες όπως το πόσο καιρό έχουν ανοσία τα άτομα που έχουν αναρρώσει και τι ποσοστό ατόμων πρέπει να έχει ανοσία για να προστατευθεί η «αγέλη».
Η μόλυνση από Covid-19 ενδέχεται να μην προστατεύει από νέα μόλυνση
Υπάρχουν «πολλοί άγνωστοι και μεγάλη αβεβαιότητα σχετικά με την ανάπτυξη ατομικής ανοσίας», λέει ο Kentaro Iwata, καθηγητής λοιμωξιολογίας στο Πανεπιστήμιο Kobe της Ιαπωνίας. «Η ανάπτυξη αντισωμάτων μέσα στο σώμα δεν ισοδυναμεί απαραίτητα με την ανάπτυξη ανοσίας έναντι της ασθένειας».
Οι άγνωστοι σχετικά με τη μολυσματικότητα, την ανοσία και τα παρατεταμένα συμπτώματα δημιουργούν απογοητευτικά διλήμματα σε ασθενείς όπως η Daniela Alves.
Η κ. Alves, κάτοικος Λονδίνου, πλήρωσε 200 λίρες (γύρω στα 225 ευρώ) για να κάνει τεστ σε ιδιωτικό φορέα που της είπε ότι ήταν θετική. Όπως η Nicholson-McKellar, δεν νοσηλεύτηκε ποτέ, αλλά είχε βήχα, δύσπνοια και πόνους που έρχονται και έφευγαν για εβδομάδες, ποτέ σε ευθεία πορεία προς την οριστική ανάρρωση, αφήνοντας την αβέβαιη για την κατάσταση της υγείας της: «Δεν ξέρω πότε θα είμαι αρνητική, για να μπορέσω να βγω έξω», λέει. «Πρέπει να πληρώσω άλλες 200 λίρες για να μάθω αν είμαι ασφαλής για τους άλλους;».