«Ψήφο εμπιστοσύνης», αλλά με προβληματισμό, δίνει στις Επιτροπές Εμβολιασμών και Εμπειρογνωμόνων, η παιδίατρος – καθηγήτρια Δημόσιας Υγείας, Αναστασία Μπαρμπούνη, για τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζονται τα ζητήματα της αρμοδιότητάς τους.

Παράλληλα, θίγει θέματα διαφάνειας, υποστηρίζοντας ότι θα ήταν χρήσιμο η Πολιτεία να έχει εξασφαλίσει ευρεία πρόσβαση στο σύνολο των δεδομένων.

Είναι γεγονός ότι κατά καιρούς έχει εκφραστεί δυσαρέσκεια από διάφορες επιστημονικές -και όχι μόνο- φωνές για την ελλιπή πρόσβαση στα στοιχεία, με τις περισσότερες εξ αυτών να επισημαίνουν ότι κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπου υπάρχει ανοιχτή πρόσβαση.

«Θα πρότεινα μεγαλύτερη διαφάνεια στα δεδομένα. Έχει αποφασιστεί να υπάρχει μία συγκεκριμένη ροή πληροφοριών, ενώ θεωρώ ότι θα ήταν χρήσιμο να υπάρχει ευρεία πρόσβαση. Θα μπορούσε ο ΕΟΔΥ να δημοσιεύει όλα τα στοιχεία, με τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των εμβολιασθέντων και των ασθενών, ανά εβδομάδα ή ανά μήνα, όπως συμβαίνει και σε άλλες χώρες, έτσι ώστε να λύνονται απορίες και να διαμορφώνεται ένα κλίμα μεγαλύτερης εμπιστοσύνης στην κοινότητα», αναφέρει.

Η ίδια βλέπει θετικά το σταδιακό και ελεγχόμενο άνοιγμα της κοινωνίας και της οικονομίας και τάσσεται υπέρ των επιστημόνων – μελών των Επιτροπών, αναγνωρίζοντας το δύσκολο έργο τους.

«Το άνοιγμα της κοινωνίας και της οικονομίας, με τον τρόπο που γίνεται, θεωρώ ότι είναι ασφαλές. Τα self tests είναι ένα εργαλείο το οποίο, αν χρησιμοποιηθεί σωστά, θα ανιχνεύσει πολλά κρούσματα, που στη συνέχεια θα απομονωθούν και δεν θα διασπείρουν τον ιό στην κοινότητα. Η συχνότητα με την οποία γίνονται, τουλάχιστον σε πρώτη φάση, είναι επίσης καλή, έτσι ώστε να καλύπτεται η αδυναμία  της χαμηλής ειδικότητας αυτών των τεστ. Επιπλέον,  ο κόσμος είναι ευαισθητοποιημένος, οπότε ναι, θεωρώ ότι μπορούμε και επιβάλλεται να ανοίξουμε», τονίζει η καθηγήτρια.

Σχολιάζοντας τις αποφάσεις που έχουν παρθεί, αναφέρει ότι, αν και αυστηρές, ήταν προς τη σωστή κατεύθυνση και επισημαίνει τη σημασία της χρονικής στιγμής που ελήφθησαν:

«Είναι ένα καινούριο νόσημα, οι επιστήμονες – μέλη των επιτροπών δουλεύουν εδώ και έναν χρόνο πολύ σκληρά. Έχουν να διαχειριστούν πολλά και νέα στοιχεία. Όταν κρίνουμε τις αποφάσεις και τα μέτρα, θα πρέπει πρώτον να λαμβάνουμε υπόψιν την εποχή που λήφθηκαν, καθώς  η πανδημία είναι δυναμική. Δεν είναι μία στατική κατάσταση. Εκ των υστέρων όλοι ξέρουμε ποια ήταν η σωστότερη απόφαση, αλλά την στιγμή που τη λαμβάνουμε δεν μπορούμε να γνωρίζουμε, παρά μόνο να εκτιμήσουμε τα δεδομένα και με βάση αυτό να πάρουμε τις πιο σωστές αποφάσεις. Κατά τη γνώμη μου, οι αποφάσεις που έχουν ληφθεί ήταν αυστηρές, αλλά στο σύνολό τους προς τη σωστή κατεύθυνση».

Εύλογη η ανησυχία για τα εμβόλια

Αναφερόμενη στα «επίμαχα» εμβόλια «ιικού φορέα» ή αλλιώς «αδρανοποιημένου ιού» (AstraZeneca και Johnson & Johnson), τα οποία βρίσκονται στο προσκήνιο τον τελευταίο καιρό λόγω πιθανών παρενεργειών, εκφράζει την πεποίθηση ότι είναι εύλογη η ανησυχία των πολιτών, εντούτοις προτείνει να δείξουν εμπιστοσύνη στις αποφάσεις των αρμόδιων φορέων και να προχωρήσουν στον εμβολιασμό τους, καθώς ο κίνδυνος είναι μικρότερος από αυτόν που εγκυμονεί η νόσος.

«Η βιοτεχνολογία αυτών των εμβολίων είναι γνωστή, δεν είναι κάτι καινούριο. Ανεξάρτητα, όμως, από την τεχνολογία, όλα τα εμβόλια παρακολουθούνται πάρα πολύ στενά γι’ αυτό και θα πρέπει ο κόσμος να εμπιστεύεται και να απολαμβάνει την ασφάλεια  που του παρέχουν οι διεθνείς οργανισμοί. Το γεγονός ότι ακόμα και λίγα περιστατικά έχουν δηλωθεί και διερευνώνται καταδεικνύει ότι γίνεται συστηματική επιτήρηση. Τα επεισόδια αυτά είναι λίγα σε σχέση με τις δόσεις που έχουν γίνει. Δεν πρέπει να εστιάζουμε μόνο στον αριθμητή, πρέπει να βλέπουμε και τον παρονομαστή, προκειμένου να γίνεται αντιληπτό και το δείγμα από το οποίο προέρχονται», τονίζει η κ. Μπαρμπούνη, η οποία έχει διατελέσει μέλος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών.

Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΜΑ), η συχνότητα των εκδηλώσεων θρόμβωσης με θρομβοπενία εκτιμάται ότι είναι 1 προς 100.000 δόσεις του εμβολίου AstraZeneca και η συχνότητα των αντίστοιχων θανάτων 2 στο 1.000.000. Είναι ενδεικτικό ότι σε περισσότερες από 380.000 δόσεις του εμβολίου στην Ελλάδα, έχει αναφερθεί ως ενδεχόμενα σχετιζόμενη με τον εμβολιασμό μόνο μια περίπτωση, η οποία έχει περιληφθεί στην αξιολόγηση των αρχικών περιπτώσεων του ΕΜΑ.

Ως προς το εμβόλιο της Johnson & Johnson, του οποίου η χορήγηση έχει μπει στον… πάγο στην Αμερική, ενώ στην Ελλάδα, όπως έχει ανακοινωθεί, θα ξεκινήσει να χορηγείται από την προσεχή Δευτέρα, σχετικές ανακοινώσεις αναμένονται εντός της επόμενης εβδομάδας.

«Είναι κατανοητό ότι η πολύ χαμηλή συχνότητα ενδεχομένως να μην καθησυχάζει έναν υγιή άνθρωπο που καλείται να κάνει το εμβόλιο. Γιατί αν είναι αυτός ο ένας είναι σημαντικό. Με αυτό το δεδομένο, ακόμη και αυτή η μικρή συχνότητα σωστά μάς βάζει σε σκέψη, καθώς πρόκειται για μία παρέμβαση σε υγιή πληθυσμό και θα πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι δεν θα συμβεί ή έστω να είμαστε προετοιμασμένοι γι’ αυτό που ενδεχομένως θα συμβεί. Αυτό που κάνουμε τώρα είναι μια προσπάθεια να διαχειριστούμε καλύτερα την αβεβαιότητα και το ρίσκο που παίρνουμε, είτε αν κάνουμε το εμβόλιο, είτε αν δεν το κάνουμε», εξηγεί η καθηγήτρια.

Επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με τις ανακοινώσεις της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, η έκβαση των σπάνιων θρομβοεμβολικών επεισοδίων που έχουν παρατηρηθεί μετά από χορήγηση των συγκεκριμένων εμβολίων αναμένεται να βελτιωθεί με την έγκαιρη αναγνώριση και αντιμετώπισή τους. Σε αντιδιαστολή, η πιθανότητα θανάτου από την ίδια τη νόσο Covid είναι συντριπτικά μεγαλύτερη.

«Σήμερα υπάρχει μεγάλη ευκολία στη διακίνηση της πληροφορίας, η οποία ενδεχομένως να οδηγεί σε μεγέθυνση αυτού που πραγματικά συμβαίνει. Αυτό δεν είναι κατ’ ανάγκη κακό, γιατί με αυτόν τον τρόπο ευαισθητοποιούνται πολλοί άνθρωποι και αν εμφανίσουν κάποια ύποπτα συμπτώματα θα απευθυνθούν πολύ πιο γρήγορα σε κάποια μονάδα υγείας και θα αντιμετωπιστούν. Προσωπικά, δεν θα φοβόμουν να κάνω το εμβόλιο με αδενοϊό φορέα. Ο στόχος είναι να ανοσοποιηθούμε γρήγορα και τα εργαλεία που έχουμε για τον έλεγχο της επιδημίας είναι λίγα», αναφέρει η κ. Μπαρμπούνη.

Όπως η ίδια εξηγεί, με το συγκεκριμένο αδενοϊό  είχε γίνει προσπάθεια να αναπτυχθούν εμβόλια για τον Έμπλολα και τον HIV στο παρελθόν, ενώ με αυτήν την τεχνολογία γενικότερα χρησιμοποιούνται ήδη και άλλα εμβόλια, όπως αυτό για τον ιό της γρίπης.

«Δεν γνωρίζουμε αν ο συγκεκριμένος αδενοϊός προκαλεί την επιπλοκή. Το Sputnik, που είναι της ίδιας τεχνολογίας, εμπεριέχει δύο αδενοϊούς. Από αυτό το εμβόλιο δεν έχουμε ανάλογες αναφορές και δεν έχουν δημοσιευτεί τέτοιου είδους μελέτες», σημειώνει.

Αναφορικά με τον τρόπο που η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών έχει διαχειριστεί το θέμα τονίζει: «Είναι ένα νόσημα που το μαθαίνουμε ακόμα. Προκύπτουν συνεχώς νέα δεδομένα και η Επιτροπή έχει να ενσωματώσει στις οδηγίες της μεγάλο όγκο καινούριας πληροφορίας. Ενδεχομένως να πρότεινα κάποιους διαφορετικούς χειρισμούς, αλλά προσεγγίζοντας το θέμα απ’ έξω. Αυτή τη στιγμή πρέπει να είμαστε όλοι μαζί», αναφέρει η καθηγήτρια, τονίζοντας ότι ο εμβολιασμός πρέπει να προχωρήσει, γιατί ο κίνδυνος επιπλοκών είναι πολύ μικρός και το όφελος από τον περιορισμό της διασποράς του ιού πολύ μεγάλο.