Σαφώς υπέρ της ασφάλειας των εμβολίων έναντι της Covid-19 τίθενται οι επιστήμονες, βάζοντας τέλος στον έντονο διάλογο και την ευρεία “παραφιλολογία”, που θέτει εμπόδια στην επιτυχή έκβαση του παγκόσμιου εμβολιαστικού εγχειρήματος.

Παράλληλα, υπογραμμίζουν το “gold standard” της Ιατρικής στη χορήγηση εμβολίων αλλά και φαρμάκων, που είναι η σχέση “κόστους – οφέλους”, αναδεικνύοντας το χάσμα που υπάρχει μεταξύ του κινδύνου από τον ιό Sars-Cov-2 και των αμελητέων πιθανών παρενεργειών των εμβολίων.

Στο ζήτημα αυτό αναφέρθηκε εκτενώς ο καθηγητής Φαρμακολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης, Αχιλλέας Γραβάνης, στο πλαίσιο ενημερωτικής εκδήλωσης που διοργάνωσε η Ένωση Ασθενών Ελλάδος, με  θέμα «Ο οδικός χάρτης για τον εμβολιασμό COVID-19», δίνοντας  τη δική του “ψήφο εμπιστοσύνης” .

«Η ασφάλεια των εμβολίων δεν αφορά πλέον μόνο στις κλινικές δοκιμές σε κάποιες δεκάδες χιλιάδες εθελοντών, που έδειξαν ότι είναι εξαιρετικά ασφαλή ώστε να πάρουν άδεια επείγουσας χρήσης. Αφορά σε εκατομμύρια εμβολιασμένων σε όλο τον κόσμο με τα εμβόλια που χρησιμοποιούνται ήδη. Άρα το θέμα της ασφάλειας έχει λήξει», δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Γραβάνης.

Όπως ο ίδιος σημείωσε, υπάρχουν κάποια ερωτηματικά σχετικά με τη μακροχρόνια πιθανή τοξικότητά τους, ωστόσο η εμπειρία από το παρελθόν συνηγορεί υπέρ της ασφάλειάς τους, καθώς κανένα από τα εμβόλια όλων των προηγούμενων ετών δεν έδειξε μακροχρόνια τοξικότητα.

“Στην Ιατρική έχουμε το όφελος από τη μια μεριά της ζυγαριάς και από την άλλη τα προβλήματα. Το όφελος είναι τόσο σημαντικό, τόσο μεγάλο, σε σχέση με τα πολύ μικρά προβλήματα, που δεν πρέπει να έχουμε τέτοιου είδους ερωτηματικά. Τα εμβόλια πλέον είναι γνωστά στην κοινότητα, έχουν χορηγηθεί σε εκατομμύρια πληθυσμού και γνωρίζουμε ότι έχουν ελάχιστη, μηδαμινή τοξικότητα», εξήγησε ο καθηγητής.

Καμία βλάβη στο DNA

Αυτή τη στιγμή, τρία εμβόλια είναι εγκεκριμένα για χρήση στην Ευρώπη . Από αυτά, τα δύο (BioNTech/Pfizer, Moderna) είναι τεχνολογίας mRNA και το ένα (AstraZeneca) cDNA, δύο τεχνολογίες οι οποίες συχνά έχουν βρεθεί στο στόχαστρο της παραπληροφόρησης, με αφηγήματα περί αλλοίωσης του DNA και άλλων βλαβών στον οργανισμό.

«Το mRNA εμβόλιο είναι ένα από τα πιο ασφαλή εμβόλια που έχουν αναπτυχθεί. Πρόκειται για ένα μόριο που έχει ζωή ελάχιστα λεπτά.  Εισέρχεται στο σώμα, παράγει το αντιγόνο -την ξένη για το σώμα πρωτεΐνη – ακίδα του ιού- ενεργοποιείται το ανοσοποιητικό σύστημα και εξαφανίζεται μέσα σε ελάχιστο χρόνο.

Δεν έχει τη δυνατότητα να εισέλθει στον πυρήνα και να ενσωματωθεί στα γονίδιά μας. Γιατί σε αυτήν την περίπτωση αναφερόμαστε στο DNA, ένα άλλο υλικό του σώματός μας. Για να συμβεί αυτό θα πρέπει να γίνει μετατροπή από RNA σε DNA. Τα κύτταρα του ανθρώπου και των περισσότερων ζώων, δεν έχουν τα ένζυμα που αποτελούν τη «μηχανή μετατροπής» από RNA  σε DNA. Στις απειροελάχιστες, εκατομμυριοστά του εκατομμυριοστού, πιθανότητες που θα συμβεί αυτό, δηλαδή να υπάρχει το ένζυμο από έξω, λόγω λοίμωξης από κάποιον ιό, αυτή η πιθανότητα εκμηδενίζεται από τους αμυντικούς οργανισμούς και μηχανισμούς που έχει το κύτταρό μας και σχετίζονται με συγκεκριμένους υποδοχής, συγκεκριμένους ρυθμιστές της γονιδιακής έκφρασης, της έκφρασης και της μεταγραφής του RNA. Κατά συνέπεια δεν τίθεται τέτοιο θέμα», τόνισε ο κ. Γραβάνης.

Αναφορικά με τα cDNA εμβόλια, επεσήμανε ότι ναι μεν είναι DNA, αλλά το DNA αυτό δεν μπορεί να ενσωματωθεί στο γενετικό μας υλικό με τρόπο που να μπορεί να προκαλέσει μόνιμη βλάβη. Όπως εξήγησε, όταν ενσωματωθεί στα μυοκύτταρά μας, ενεργοποιείται το γονίδιο που είναι υπεύθυνο για την παραγωγή του αντιγόνου – την ιική πρωτεΐνη – ακίδα- και μετά τα κύτταρα αυτά συνήθως υποστρέφονται, δηλαδή δεν ζουν. “Κατά συνέπεια δεν μπορούν ούτε τα cDNA εμβόλια να προκαλέσουν μόνιμη βλάβη στο γενετικό μας υλικό”, κατέληξε.

«Θα ήθελα να υπογραμμίσω, με όση επιστημονική δύναμη έχω, ότι αυτά τα εμβόλια θα αλλάξουν τα επόμενα χρόνια την πορεία της Ιατρικής, όχι μόνο στο πεδίο των λοιμώξεων αλλά και στον καρκίνο, στα νευροεκφυλιστικά νοσήματα, στα μεταβολικά νοσήματα. Γιατί αποδείχθηκαν πολύ αποτελεσματικά – πάνω από 90%, κάτι που είναι πρωτόγνωρο- και εξαιρετικά ασφαλή», τόνισε.

Αποτελεσματικά στις γνωστές μεταλλάξεις

Αναφερόμενος στην αποτελεσματικότητα έναντι των μεταλλαγμένων στελεχών του ιού, ο κ. Γραβάνης ανέφερε πως όλα τα εμβόλια που έχουν ήδη πάρει άδεια κυκλοφορίας παραμένουν αποτελεσματικά απέναντι στις μέχρι σήμερα γνωστές μεταλλάξεις, παρόλα αυτά όλες σχεδόν οι εταιρίες βρίσκονται σε διαδικασία κλινικής επαναξιολογησής τους. Επισήμανε δε, πως ακόμη και τα εμβόλια με 60% αποτελεσματικότητα παρέχουν επαρκή προστασία, καθώς οι υπόλοιπες περιπτώσεις θα παρουσιάσουν ηπιότερη κλινική συμπτωματολογία.  Τέλος τόνισε την αξία της επικοινωνίας μεταξύ ασθενούς και ιατρού, καθώς ο τελευταίος είναι αρμόδιος να ενημερώνει για τον εμβολιασμό και τις προφυλάξεις, ακολουθώντας πάντοτε τις συστάσεις των αρμόδιων αρχών.

Στην εκδήλωση συμμετείχαν επίσης ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας Βασίλης Κοντοζαμάνης, ο ομότιμος καθηγητής Δημόσιας Υγείας Τάκης Παναγιωτόπουλος και ο Γ’ αντιπρόεδρος της Ένωσης Γιώργος Καλαμίτσης.

Ο κ. Κοντοζαμάνης επεσήμανε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση ενίσχυσε τη διαπραγματευτική δύναμή της με τις κοινές συμφωνίες με τις εταιρείες, κάτι που ευνόησε κυρίως τις μικρές χώρες και προανήγγειλε τη δημοσίευση Υπουργικής Απόφασης αναφορικά με την προτεραιοποίηση του εμβολιασμού και την ταξινόμηση των ομάδων σε υψηλού και αυξημένου κινδύνου.

Ο κ. Παναγιωτόπουλος τόνισε πως ο εμβολιασμός σε άτομα άνω των 60 ετών θα αποτρέψει το 91% των θανάτων και το 73% των διασωληνώσεων σε ΜΕΘ στη χώρα μας. Παράλληλα, αναφέρθηκε στα κριτήρια της προτεραιοποίησης των ευπαθών ομάδων, καθώς ο περιορισμένος αριθμός εμβολίων υπαγορεύει αναπόφευκτα σε αυτή τη φάση την ιεράρχηση. Στη βάση αυτή, μέσα στις επόμενες εβδομάδες θα ξεκινήσει ο εμβολιασμός των ασθενών με μεταμόσχευση, νεφρική ανεπάρκεια, καρκίνο υπό αγωγή, σοβαρά νοσήματα του αναπνευστικού, σοβαρή ηπατική νόσο, ανοσοκαταστολή και άλλα νοσήματα.

Τέλος, ο κ. Καλαμίτσης μίλησε για την επιρροή που ασκούν τα ΜΜΕ και τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης αναφορικά με τη δημόσια υγεία και τον εμβολιασμό.  Τόνισε πως μια τόσο μεγάλης έκτασης παρέμβαση δημόσιας υγείας, όπως ο μαζικός εμβολιασμός, οφείλει να γίνεται με σωστή ενημέρωση, με ενσυναίσθηση στις ανησυχίες και τα ερωτήματα των πολιτών, και πάντως όχι με επιβολή.

Με τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία η Ένωση επιχείρησε να συμβάλει στο δημόσιο και επιστημονικό διάλογο και στην υπεύθυνη πληροφόρηση των πολιτών για το χρονοδιάγραμμα του εμβολιασμού, τις εξελίξεις σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, την πορεία της κλινικής έρευνας για την έγκριση νέων εμβολίων, τις προκλήσεις που σχετίζονται με την παραγωγή και την ψυχρή αλυσίδα, καθώς και τα εμπόδια που ορθώνει η παραπληροφόρηση στην αποτελεσματικότητα της εθνικής στρατηγικής για την εμβολιαστική κάλυψη.