Στο «μικροσκόπιο» των επιστημόνων έχει μπει το φαινόμενο της έξαρσης των επιδημιών, που παρατηρείται κατά τις τελευταίες δεκαετίες, ανατρέποντας ουσιαστικά τις προβλέψεις της παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας.

Με αφορμή την τελευταία πανδημία του νέου κορονοϊού, η οποία κατάφερε να καθηλώσει ολόκληρη την υφήλιο και μέχρι σήμερα έχει προκαλέσει περισσότερους από 400 χιλιάδες θανάτους, καθώς και την ανάγκη που ανέδειξε για πρόληψη σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο, ο καθηγητής Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γιάννης Τούντας, αναφέρθηκε στο φαινόμενο στο πλαίσιο του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών.

Στα μέσα της δεκαετίας του 1960 διάσημοι επιδημιολόγοι και υγειονολόγοι σε όλο τον κόσμο είχαν διακηρύξει τη λήξη των επιδημιών και των λοιμώξεων. Ωστόσο, μετά το 1975 παρατηρείται μία έξαρση νέων επιδημιών, όπως του Έμπολα, του AIDS, του SARS, του MERS και της γρίπης των πτηνών.

“Παρατηρούμε ένα φαινόμενο που πρέπει να μας προβληματίσει», τόνισε ο καθηγητής.

Στην προσπάθειά τους να ανακαλύψουν τους λόγους για τους οποίους παρουσιάζεται αυτή η έξαρση των επιδημιών κατά τα τελευταία 40 χρόνια, οι ειδικοί έχουν καταλήξει σε τρεις βασικές αιτίες:

Η πρώτη αφορά στον έντονο συνωστισμό, που παρατηρείται σε μεγάλες πόλεις και πολλές φορές κάτω από άθλιες συνθήκες διαβίωσης, μία κατάσταση η οποία διευκολύνει τη μετάδοση των παθογόνων.

Η δεύτερη αιτία είναι οι μετακινήσεις μεγάλων ομάδων πληθυσμών, λόγω της παγκοσμιοποίησης και του τουρισμού αλλά και των προσφυγικών κυμάτων εξαιτίας πολέμων και φτώχειας.

Η τρίτη και πιο βασική αφορά στο γεγονός ότι υπάρχει πλέον μία διατάραξη της διατροφικής αλυσίδας και της σχέσης του ανθρώπου με το ζωικό βασίλειο.

«Τα τελευταία χρόνια έχουμε βρώση άγριων ζώων και ανάγκη για υπέρμετρη κατανάλωση ζωικών πρωτεϊνών. Η κανονική παραγωγή δεν αρκεί και οδηγούμαστε σε εκτροφή πουλερικών ή γουρουνιών ή βοοειδών κάτω από άθλιες συνθήκες. Κάτω από αυτές τις συνθήκες εκτροφής δημιουργείται ένα ευνοϊκό περιβάλλον για μεταλλάξεις ιών και αυτοί οι μεταλλαγμένοι ιοί μεταδίδονται στον άνθρωπο.

Το βασικό συμπέρασμα για ‘μένα είναι ότι, αν θέλουμε να δούμε μακροπρόθεσμα και πιο ουσιαστικά το θέμα της πρόληψης, πρέπει να εξετάσουμε ξανά τη σχέση του ανθρώπου με το οικοσύστημα, ειδικά με τη διατροφή, και να κάνουμε ουσιαστικές αλλαγές, προκειμένου να έχουμε μια βιώσιμη ανάπτυξη και μια βιώσιμη σχέση με το περιβάλλον», ανέφερε ο κος Τούντας.

Παράλληλα, σημείωσε ότι το θέμα του περιβάλλοντος πρέπει να μας απασχολήσει πάρα πολύ, γιατί βάσει των σημερινών δεδομένων οδηγούμαστε στην καταστροφή του, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την υγεία των πληθυσμών.

«Όλες αυτές οι ενέργειες που γίνονται, που μπαίνει ο άνθρωπος στην άγρια φύση, που μπαίνει στη ζούγκλα, βρίσκει άγρια θηρία και μετά τα τρώει, είναι η συνταγή για νέες επιδημίες. Και πιθανότατα οι νέες επιδημίες να είναι πιο επικίνδυνες και καταστροφικές από τη σημερινή», προειδοποίησε ο καθηγητής.

Ο ίδιος αναφέρθηκε και στο θέμα της πρόληψης στη χώρα μας, τονίζοντας ότι πρόκειται για μία ιδιαίτερα υποβαθμισμένη μέχρι πρότινος προσέγγιση.

«Η πρόληψη στην Ελλάδα μέχρι σήμερα ήταν πάρα πολύ υποβαθμισμένη. Νομίζω ότι ένα από τα κέρδη αυτής της εμπειρίας (σ.σ. πανδημία) είναι ότι καταλάβαμε όλοι πόσο σημαντική είναι καθώς και πόσο σημαντική είναι η ευθύνη που φέρουμε απέναντι στην υγεία μας. Επίσης, καταλάβαμε ότι η υπόθεση της υγείας και της αρρώστιας είναι ένα πολυπαραγοντικό φαινόμενο, το οποίο πρέπει να το φροντίζουμε από πολλές πλευρές. Αυτή η συνείδηση είναι ένα σημαντικό όπλο που θα μας βοηθήσει στο μέλλον», τόνισε ο καθηγητής.