Νέα επιστημονική μελέτη, με ελληνική υπογραφή, καταδεικνύει τη σχέση της διατροφής με 11 διαφορετικές μορφές καρκίνου.

Η πιθανή σχέση της διατροφής και του καρκίνου έχει μελετηθεί από δεκάδες μελέτες για περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες. Παρόλα αυτά, είναι μια σχέση που παραμείνει σχετικά ασαφής στη βιβλιογραφία και αντιμετωπίζει πολλές μεθοδολογικές προκλήσεις, που συνοψίζονται, τόσο στην πολυπλοκότητα της διατροφής και στην αδυναμία ακριβούς μέτρησής της, όσο και στο μεγάλο χρονικό διάστημα (δεκαετίες πολύ συχνά) που χρειάζεται, για να δημιουργηθεί ένας καρκίνος.

Η νέα, πολύ ενδιαφέρουσα μελέτη αξιολόγησε 860 συσχετίσεις μεταξύ πολλών διατροφικών παραγόντων και τον κίνδυνο εμφάνισης από 11 διαφορετικούς καρκίνους.

Όπως εξηγεί στο Healthstories ο επικεφαλής της μελέτης, αναπληρωτής καθηγητής Επιδημιολογίας στο Τμήμα Υγιεινής και Επιδημιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Δρ. Κωνσταντίνος Κ. Τσιλίδης:

“Σκοπός του ερευνητικού άρθρου, με τίτλο «Diet and cancer risk at 11 anatomical sites: an umbrella review of the evidence», το οποίο βρίσκεται υπό δημοσίευση στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό Nature Communications, ήταν η αξιολόγηση 860 δημοσιευμένων επιδημιολογικών συσχετίσεων.

Αυτές οι επιδημιολογικές συσχετίσεις αφορούσαν σε μία μεγάλη οικογένεια διατροφικών παραγόντων και στον κίνδυνο εμφάνισης ή/και θανάτου από 11 διαφορετικούς καρκίνους (κεφαλής και τραχήλου, οισοφάγου, στομάχου, παχέος εντέρου, ήπατος, χοληδόχου κύστεως, πνευμόνων, δέρματος, μαστού στις γυναίκες, νεφρών και ουροδόχου κύστεως).

Επιπρόσθετα, εκτιμήθηκε ο αριθμός των μελλοντικών μελετών, που θα απαιτούνταν, ώστε να τροποποιηθεί το αποτέλεσμα κάθε μίας εκ των 860 συσχετίσεων”.

Καρκίνος και ανθυγιεινή διατροφή: Μια δυνατή σχέση

Τα μη μεταδιδόμενα χρόνια νοσήματα αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου στους ενήλικες, με τις κακοήθεις νεοπλασίες να καταλαμβάνουν μία από τις υψηλότερες θέσεις. Μόνο για το 2020, πάνω από 1,9 εκατομμύρια περιστατικά και περισσότερες από 950 χιλιάδες θάνατοι διεθνώς αποδίδονται στον καρκίνο.

Η επιστημονική βιβλιογραφία υποστηρίζει ότι η ανθυγιεινή διατροφή, η παχυσαρκία και η έλλειψη σωματικής άσκησης μπορούν να αποτελέσουν παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση κακοήθειας σε διάφορα σημεία στον ανθρώπινο οργανισμό.

“Συγκεκριμένα, αναδείχθηκε η επιβαρυντική δράση της κατανάλωσης αλκοόλ στην εμφάνιση καρκίνου στο παχύ έντερο και στον μαστό, όπως και ο προστατευτικός ρόλος των τροφών πλούσιων σε ασβέστιο, όπως το γάλα, και των δημητριακών ολικής αλέσεως στην εμφάνιση καρκίνου στο παχύ έντερο”, επισημαίνει ο Δρ. Τσιλίδης.

“Εξίσου σημαντικές, αλλά λιγότερο ισχυρές, αναφορικά με την επιδημιολογική τους αξιοπιστία, ήταν μερικές, ακόμη, συσχετίσεις, οι οποίες επιβεβαίωσαν την επικινδυνότητα της κατανάλωσης οινοπνεύματος και τον ρόλο της στην εμφάνιση καρκίνου στον οισοφάγο στους άνδρες, κεφαλής και τραχήλου, όπως και ήπατος.

Από την άλλη πλευρά, η κατανάλωση καφέ συνδέθηκε με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης βασικοκυτταρικού καρκινώματος – έναν ήπιας μορφής καρκίνο του δέρματος – και καρκίνου στο ήπαρ. Η υψηλή και συχνή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών φάνηκε να λειτουργεί προστατευτικά απέναντι στους καρκίνους του φάρυγγα και του στόματος, ευρήματα, όμως, τα οποία πρέπει να διερευνηθούν περαιτέρω, εξαιτίας των μεθοδολογικών περιορισμών των επιδημιολογικών μελετών, που εξέτασαν αυτές τις συσχετίσεις.

Ακόμη, η ομάδα παρουσίασε αποτελέσματα, με τα οποία έγινε σαφές ότι μελλοντικές (παρόμοιες με τις ήδη δημοσιευμένες) επιδημιολογικές μελέτες δεν θα μπορούσαν να μεταβάλλουν ιδιαίτερα τα ευρήματα των συσχετίσεων, που μπήκαν στο μικροσκόπιο, με εξαίρεση ίσως συσχετίσεις με καρκίνους, που παραμένουν μέχρι σήμερα υπομελετημένοι στον χώρο της επιδημιολογίας του καρκίνου, ανάμεσά τους ο καρκίνος του οισοφάγου, ο καρκίνος του στομάχου, ο καρκίνος του ορθού, ο καρκίνος των νεφρών και ο καρκίνος της ουροδόχου κύστεως”, λέει ο επικεφαλής της μελέτης.

SOS για αλκοόλ και παχυσαρκία

Η ομάδα, που έκανε τη μελέτη, αποτελείται από επιστήμονες σημαντικών Πανεπιστημιακών και Ερευνητικών Ιδρυμάτων της Ελλάδας και του εξωτερικού, ανάμεσά τους το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων (με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή Επιδημιολογίας Δρ. Κωνσταντίνο Τσιλίδη και την ερευνητική του ομάδα αποτελούμενη κυρίως από τους ερευνητές Δρ. Νίκο Παπαδημητρίου, Δρ. Γιώργο Μαρκοζάννε και την κα Αφροδίτη Κανελλοπούλου), το Imperial College London και το International Agency for Research on Cancer.

Συμπερασματικά, οι συσχετίσεις που αναδείχθηκαν, καθιστούν σαφή τον καταλυτικό ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι διατροφικές συνήθειες του ατόμου στον πιθανό κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου, με πιο καταλυτικό τον επιβαρυντικό ρόλο της κατανάλωσης οινοπνεύματος και της παχυσαρκίας.

“Οι πολιτικές δημόσιας υγείας, που θα χαραχθούν, πρέπει να στοχεύσουν στην αφύπνιση του κοινού, ώστε να υιοθετήσει σωστές και υγιεινές διατροφικές συνήθειες, με απώτερο σκοπό την ελαχιστοποίηση του κινδύνου καρκινογένεσης”, καταλήγει ο κ. Τσιλίδης.