ΕΟΔΥ: Το νέο εθνικό σχέδιο για νοσοκομειακές λοιμώξεις και μικροβιακή αντοχή – Οι προτεραιότητες και οι δράσεις

Την αρνητική πρωτιά της χώρας μας στην Ευρώπη στις νοσοκομειακές λοιμώξεις και στη μικροβιακή αντοχή επιχειρεί να αλλάξει το νέο εθνικό σχέδιο δράσης του ΕΟΔΥ, που σας παρουσιάζουμε σήμερα κατ’ αποκλειστικότητα.

Μετά από ενδελεχή και επισταμένη μελέτη του προβλήματος, για πρώτη φορά επιχειρείται ολιστική προσέγγιση στο θέμα των λοιμώξεων και της αντοχής, που περιλαμβάνει ποικίλες δράσεις, καθώς καθημερινά απειλείται η δημόσια υγεία και πεθαίνουν άνθρωποι.

Ουσιαστικά αλλάζει ο τρόπος καταγραφής της κατανάλωσης αντιβιοτικών στη χώρα μας και δίνεται μεγάλη βαρύτητα στην συνεχή εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας, σε μια προσπάθεια να μειωθούν οι νοσοκομειακές λοιμώξεις, που στοιχίζουν ανθρώπινες ζωές, αλλά και χρήματα για το εθνικό σύστημα υγείας.

Για, δε, τη μικροβιακή αντοχή, που συνιστά μείζον πρόβλημα στην Ελλάδα, οι νέες παρεμβάσεις αναμένεται να συμβάλουν καταλυτικά στη μείωσή της.

Νοσοκομειακές λοιμώξεις και μικροβιακή αντοχή

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν θέσει σε πολύ υψηλή προτεραιότητα το θέμα της μικροβιακής αντοχής και έχουν ζητήσει από τις χώρες να επικαιροποιήσουν τα εθνικά τους σχέδια για την αντιμετώπισή της.

Πρόσφατα η χώρα μας δέχθηκε την επίσκεψη 5μελούς κλιμακίου του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC), με σκοπό την εκτίμηση της κατάστασης όσον αφορά στις νοσοκομειακές λοιμώξεις, στην έκταση του φαινομένου της μικροβιακής αντοχής και στην υποστήριξη της χώρας μας, για την κατάρτιση ενός ολοκληρωμένου εθνικού σχεδίου για την αντιμετώπισή της.

Το ECDC, μάλιστα, πρόκειται σύντομα να υποβάλει επίσημη έκθεση, στην οποία θα τονίζεται η κρισιμότητα της κατάστασης και η επιτακτική ανάγκη για συστράτευση δυνάμεων όλων των σχετιζόμενων φορέων για τη διαχείριση του προβλήματος. Παράλληλα θα προτείνονται μέτρα αντιμετώπισης.

Ο ΕΟΔΥ είναι ο αρμόδιος φορέας για την επιδημιολογική επιτήρηση των νοσημάτων και ιδιαίτερα εκείνων (όπως π.χ. οι λοιμώξεις που σχετίζονται με τη φροντίδα υγείας) που αποτελούν απειλή για την υγεία του πληθυσμού και τη θέτουν σε κίνδυνο.

Η συλλογή, η ανάλυση και η αξιολόγηση των επιδημιολογικών δεδομένων, σε συνδυασμό με την παρακολούθηση της τρέχουσας επιστημονικής γνώσης, αποτελούν αναγκαίες προϋποθέσεις για τη διαμόρφωση και για την εφαρμογή παρεμβάσεων, με στόχο τον έλεγχο των λοιμώξεων που σχετίζονται με τη φροντίδα υγείας σε όλο το φάσμα των υπηρεσιών υγείας και την αντιμετώπιση της μικροβιακής αντοχής.

Επιπλέον ο ΕΟΔΥ οφείλει να διατηρεί την απαιτούμενη επιχειρησιακή ετοιμότητα για παρεμβάσεις σε δομές υγείας και αλλού, όποτε αυτό κριθεί αναγκαίο. Παράδειγμα τέτοιας παρέμβασης αποτέλεσε η αντιμετώπιση εκτεταμένης νοσοκομειακής επιδημίας μικροβιαιμιών από Serratia στο νοσοκομείο Ευαγγελισμός.

Οι 7 δράσεις

Να επισημάνουμε εδώ ότι, σύμφωνα με τους ειδικούς, ίσως είναι πιο δόκιμος ο όρος λοιμώξεις που σχετίζονται με τη φροντίδα υγείας (ΛΣΦΥ) αντί για νοσοκομειακές λοιμώξεις, καθώς αυτές εντοπίζονται επιπλέον σε Κέντρα Αποκατάστασης, σε Μονάδες Φροντίδας Ηλικιωμένων και σε Κέντρα Υγείας.

Άλλωστε η μικροβιακή αντοχή έχει σχέση με την κοινότητα – οι ασθενείς μεταφέρουν την αντοχή τους από το νοσοκομείο στη μονάδα φροντίδας κοκ.

Μερικές από τις δράσεις, που έχει θέσει σε προτεραιότητα ο ΕΟΔΥ, οι οποίες σχετίζονται με την αντιμετώπιση της μικροβιακής αντοχής και των νοσοκομειακών λοιμώξεων, είναι:

1. Επιχειρησιακό Σχέδιο για την επιτήρηση και για την αντιμετώπιση των λοιμώξεων που σχετίζονται με την φροντίδα υγείας (χρηματοδότηση μέσω RRF).
2. Η σύνταξη Επιχειρησιακού Σχεδίου Ελέγχου και Πρόληψης των Λοιμώξεων στις ΜΕΘ σε συνεργασία με το ΕΚΠΑ και επιστημονικούς φορείς (χρηματοδότηση ΕΠΑ).
3. Η δημιουργία Πανελλήνιου Δικτύου Εργαστηρίων Αναφοράς για τη μικροβιακή αντοχή και η δημιουργία κλινικού Κέντρου Αναφοράς για τις Λοιμώξεις των ΜΕΘ (υποβάλλεται προκήρυξη προς έγκριση).
4. Η καταγραφή της πραγματικής κατανάλωσης των αντιβιοτικών για ανθρώπινη χρήση μέσω των πωλήσεων στα νοσοκομεία, αλλά και μέσω της συνταγογράφησης για την εξωνοσοκομειακή χρήση (ΗΔΙΚΑ), ώστε να διορθωθεί η μέχρι τώρα υποβολή στοιχείων στο ECDC και στην ΕΕ, που δεν ανταποκρινόταν στην πραγματικότητα.
5. Ο σχεδιασμός και η εφαρμογή ενημερωτικών δράσεων, που απευθύνονται σε επαγγελματίες υγείας αλλά και στο κοινό, για την ορθή χρήση αντιβιοτικών, με σκοπό την επίτευξη των στόχων που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση.
6. Η συμμετοχή σε κοινή Ευρωπαϊκή Δράση EU-JAMRAI 2 που ξεκίνησε τον Φεβρουάριο 2024, με ιδιαίτερα ενεργό ρόλο στα πακέτα εργασίας που αφορούν, εκτός των άλλων, στην επιμελητεία αντιμικροβιακών στον ανθρώπινο τομέα, στα ζώα και στο περιβάλλον, στη διαμόρφωση στρατηγικών αλλαγής συμπεριφοράς, καθώς και στη βελτίωση πρακτικών πρόληψης και ελέγχου λοιμώξεων.
7. Η επικαιροποίηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης (2019-2023) για την αντιμετώπιση της μικροβιακής αντοχής στην Ελλάδα, στο πλαίσιο της Ενιαίας Υγείας, με προσδιορισμό μετρήσιμων στόχων και με σαφές χρονοδιάγραμμα (βρίσκεται σε διαδικασία υλοποίησης).

Το μπάτζετ και τα νοσοκομεία

Σύμφωνα με πληροφορίες η εφαρμογή του σχεδίου αναμένεται να ξεκινήσει πιλοτικά σε 36 νοσοκομεία της χώρας.

Ενδεικτικά αναφέρουμε τα στρατιωτικά νοσοκομεία, το Ιπποκράτειο Θεσσαλονίκης και το Ιπποκράτειο της Αθήνας, το Θεαγένειο, το Άγιος Δημήτριος στη Θεσσαλονίκη, το Σισμανόγλειο, το Μεταξά, το Βενιζέλειο στην Κρήτη, το νοσοκομείο Τρικάλων και το νοσοκομείο Λαμίας.

Το μπάτζετ υπολογίζεται σε περίπου 5 εκατ. 600 χιλιάδες. Επιπλέον σε αυτά είναι άλλα δέκα εκατ. ευρώ από τις δημόσιες επενδύσεις, χρήματα τα οποία αφορούν στη συνεργασία με το ΕΚΠΑ για το πρόγραμμα στις ΜΕΘ, στο οποίο περιλαμβάνεται, μεταξύ άλλων, η εκτίμηση της φορείας των ασθενών και του προσωπικού.

Άμεσα προκηρύσσονται νέες θέσεις εργασίας στον συγκεκριμένο τομέα, ήτοι 42 άτομα για την επιτήρηση και 18 άτομα που θα ασχοληθούν με την εκπαίδευση.

Εξάλλου σε συνεργασία με επιστημονικές εταιρείες θα εκδοθούν επικαιροποιημένες οδηγίες για την ορθή χρήση των αντιβιοτικών και για ό,τι έχει σχέση με τις λοιμώξεις.

Τέλος, δημιουργείται εθνικό πλαίσιο εκπαίδευσης για τους επαγγελματίες υγείας (σε δύο επίπεδα) και για τους υπόλοιπους εργαζόμενους στον χώρο της υγείας, για φροντιστές ασθενών και για ασθενείς, με διακριτά μαθησιακά αποτελέσματα για κάθε κατηγορία. Το εκπαιδευτικό υλικό θα αναπτυχθεί από τον ΕΟΔΥ σε συνεργασία με εξωτερικούς φορείς και η εκπαίδευση (θεωρητική και πρακτική) θα διεξάγεται μέσω ψηφιακής πλατφόρμας.

Εξάλλου σε ηλεκτρονική πλατφόρμα θα καταγράφονται οι ασθενείς με νοσοκομειακή λοίμωξη, προκειμένου να συλλέγονται πιο άμεσα τα απαραίτητα στοιχεία για την επίσημη καταγραφή του φαινομένου.

Διαβάστε επίσης:

Ποιοι γιατροί του ΕΣΥ μπορούν να έχουν και ιδιωτικό ιατρείο, ποιοι εξαιρούνται – Τι προβλέπει η νέα ΚΥΑ

Γεωργιάδης: Εντός εβδομάδας η ΚΥΑ με τα κίνητρα για κάλυψη κενών θέσεων σε «άγονα» νοσοκομεία