Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (EC) χορήγησε υπό όρους έγκριση στην onasemnogene abeparvovec-xioi (ZOLGENSMA), για τη θεραπεία ασθενών με Νωτιαία Μυϊκή Ατροφία (SΜΑ), όπως ανακοίνωσε η AveXis, του Ομίλου Novartis.

Πρόκειται για τη μόνη γονιδιακή θεραπεία με ένδειξη τη νόσο και η έγκριση καλύπτει βρέφη και μικρά παιδιά, με βάρος έως 21 κιλά, σύμφωνα με την εγκεκριμένη δοσολογία.

Στην Ευρώπη, κάθε χρόνο, γεννιούνται περίπου 550-600 βρέφη με SMA, μια σπάνια, γενετική νευρομυϊκή ασθένεια που προκαλείται από την έλλειψη του λειτουργικού γονιδίου SMN1, και η οποία έχει ως αποτέλεσμα την ταχεία και μη αναστρέψιμη απώλεια των κινητικών νευρώνων που επηρεάζουν τις μυϊκές λειτουργίες, συμπεριλαμβανομένης της αναπνοής, της κατάποσης και της βασικής κίνησης.

Η onasemnogene abeparvovec-xioi είναι μία εφάπαξ γονιδιακή θεραπεία που σχεδιάστηκε για να αντιμετωπίσει τη γενετική αιτία της νόσου, αντικαθιστώντας τη λειτουργία του γονιδίου SMN1 που λείπει ή δεν λειτουργεί. Χορηγείται μέσω μιας εφάπαξ ενδοφλέβιας (IV) έγχυσης, παρέχοντας ένα νέο, λειτουργικό αντίγραφο του γονιδίου SMN1 στα κύτταρα του ασθενούς, αναστέλλοντας την πρόοδο της νόσου.

Σύμφωνα με τη μελέτη φυσικού ιστορικού της SMA, στο πλαίσιο του δικτύου Παιδιατρικής Νευρομυϊκής Κλινικής Έρευνας (Pediatric Neuromuscular Clinical Research – PNCR), σχεδόν όλοι οι ασθενείς ηλικίας κάτω των πέντε ετών θα είναι κάτω των 21 κιλών, με ορισμένους ασθενείς ηλικίας 6, 7 ή 8 ετών να έχουν βάρος έως 21 κιλά. Η AveXis σχεδιάζει την παρουσίαση ενός προϊόντος που επιτρέπει τη θεραπεία ασθενών βάρους έως 21 κιλών, και συνεργάζεται με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA) για την οριστικοποίηση των χρονοδιαγραμμάτων παροχής.

«Η έγκριση της onasemnogene abeparvovec-xioi από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποτελεί σημαντικό ορόσημο για την κοινότητα SMA και υπογραμμίζει περαιτέρω την ουσιαστική κλινική αξία της μόνης γονιδιακής θεραπείας για την SMA, φέρνοντας νέα ελπίδα σε όσους επηρεάζονται από αυτήν τη σπάνια, αλλά ολέθρια ασθένεια»,  δήλωσε ο Dave Lennon, πρόεδρος της AveXis. «Ακόμη και υπό τις τρέχουσες πανδημικές καταστάσεις, η επείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης της SMA είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία καναλιών πρόσβασης στη Γαλλία και τη Γερμανία για την οnasemnogene abeparvovec-xioi, ένα δυνητικά σωτήριο φάρμακο που χορηγείται σε μία δόση. Επιπλέον, έχουμε συναντηθεί με περισσότερους από 100 άμεσα ενδιαφερόμενους οργανισμούς σε όλη την Ευρώπη για να συζητήσουμε το πρόγραμμα πρόσβασης «Από την Πρώτη Ημέρα», προκειμένου να γίνει δυνατή η ταχεία πρόσβαση στη θεραπεία, με προσαρμόσιμες επιλογές που έχουν σχεδιαστεί για να λειτουργούν εντός των τοπικών πλαισίων τιμολόγησης και επιστροφής χρημάτων».

Ταχεία πρόσβαση 

Η SMA αποτελεί σημαντική επιβάρυνση για το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης στην Ευρώπη με το σωρευτικό εκτιμώμενο κόστος της υγειονομικής περίθαλψης ανά παιδί να κυμαίνεται μεταξύ 2,5 και 4 εκατομμυρίων ευρώ μόνο τα πρώτα 10 χρόνια.

«Η οnasemnogene abeparvovec-xioi είναι μια επαναστατική και εξαιρετικά καινοτόμος γονιδιακή, εφάπαξ θεραπεία  για μια μοιραία και προοδευτική γενετική νόσο, και έχει σταθερή τιμή παγκοσμίως, σε ένα πλαίσιο που έχει ως βάση την αξία, ωστόσο οι τελικές αποφάσεις τιμολόγησης και αποζημίωσης καθορίζονται σε τοπικό επίπεδο. Σχεδιασμένο για να λειτουργεί στα υφιστάμενα τοπικά πλαίσια τιμολόγησης και αποζημίωσης, το πρόγραμμα πρόσβασης «Από την Πρώτη Ημέρα» προσφέρει στα υπουργεία υγείας και στους οργανισμούς αποζημίωσης ένα εύρος ευέλικτων επιλογών που μπορούν να εφαρμοστούν άμεσα για να υποστηρίξουν την ταχεία πρόσβαση και την ευρεία αποζημίωση.

Το πρόγραμμα πρόσβασης «Από την Πρώτη Ημέρα» διασφαλίζει ότι το κόστος για τους ασθενείς που υποβάλλονται σε θεραπεία πριν από την εφαρμογή των εθνικών συμφωνιών τιμολόγησης και αποζημίωσης είναι ευθυγραμμισμένο με τις τιμές που διαμορφώθηκαν έπειτα από κλινικές και οικονομικές αξιολογήσεις, και βασισμένες στην αξία της θεραπείας», αναφέρει η ανακοίνωση της εταιρείας, τονίζοντας ότι το πρόγραμμα διατηρεί την ακεραιότητα των κατά τόπους πλαισίων τιμολόγησης και αποζημίωσης με ένα εύρος προσαρμόσιμων επιλογών, όπως:

  • Αναδρομικές εκπτώσεις, που διασφαλίζουν ότι το κόστος πρόωρης πρόσβασης ευθυγραμμίζεται με τις διαπραγματευόμενες τιμές που διαμορφώθηκαν έπειτα από τοπικές κλινικές και οικονομικές διαδικασίες αξιολόγησης.
  • Αναβαλλόμενες πληρωμές και επιλογές δόσεων, που επιτρέπουν στους φορείς αποζημίωσης να διαχειρίζονται την επίδραση στον προϋπολογισμό κατά τη διάρκεια της φάσης πρώιμης πρόσβασης.
  • Εκπτώσεις βάσει αποτελεσμάτων, οι οποίες προκύπτουν μετά από κλινικές και οικονομικές αξιολογήσεις, μπορούν να εφαρμοστούν σε ασθενείς που υποβλήθηκαν σε θεραπεία κατά την περίοδο πρώιμης πρόσβασης.
  • Επαρκής κατάρτιση των θεραπευτικών ιδρυμάτων, σχετικά με τη χορήγηση και την μετέπειτα ιατρική παρακολούθηση.
  • Πρόσβαση στο RESTORE, ένα παγκόσμιο μητρώο ασθενών που έχουν διαγνωστεί με SΜΑ, το οποίο βασίζεται σε υφιστάμενα μητρώα χωρών.

Η άμεση πρόσβαση στην onasemnogene abeparvovec-xioi, ευθυγραμμισμένη με την ένδειξη, είναι διαθέσιμη στη Γαλλία μέσω του πλαισίου ATU και αναμένεται σύντομα στη Γερμανία.

«Η σημερινή έγκριση φέρνει απτή πρόοδο στην αξιοποίηση της μετασχηματιστικής δύναμης της γονιδιακής θεραπείας», δήλωσε ο Δρ. Eugenio Mercuri, Καθηγητής Παιδιατρικής Νευρολογίας, Καθολικό Πανεπιστήμιο, Ρώμη, Ιταλία. «Η έγκριση της onasemnogene abeparvovec-xioi αντιπροσωπεύει για τους γιατρούς έναν σημαντικό νέο τρόπο να αντιμετωπίζουν ασθενείς με SMA. Τα αποτελέσματα που έχουμε δει για την onasemnogene abeparvovec-xioi μέχρι σήμερα από την κλινική δοκιμή STR1VE δείχνουν ένα εντυπωσιακό ποσοστό επιβίωσης στο τέλος της μελέτης, με την πλειονότητα των ασθενών να επιτυγχάνουν λειτουργικά ορόσημα, όπως να κάθονται χωρίς υποστήριξη, που δεν θα είχαν επιτευχθεί σε βρέφη που δεν έλαβαν θεραπεία.»

«Η SMA Europe υποδέχεται με ενθουσιασμό τις ειδήσεις σχετικά με την έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μιας γονιδιακής θεραπείας που αφορά μία ομάδα της κοινότητάς μας», δήλωσε ο Mencía de Lemus, Πρόεδρος της SMA Europe. «Πολλές ελπίδες έχουν εναποτεθεί σε αυτήν την πολυαναμενόμενη θεραπεία. Εναπόκειται τώρα σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς να διασφαλίσουν ότι οι θεράποντες γιατροί, μαζί με τους γονείς, μπορούν να επιλέξουν την καλύτερη θεραπευτική επιλογή με βάση το όφελος που μπορεί η κάθε μία να προσφέρει σε κάθε άτομο. Η συλλογή περισσότερων δεδομένων σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο η onasemnogene abeparvovec-xioi επηρεάζει τη ζωή των ασθενών θα είναι εξαιρετικά σημαντική για την καλύτερη κατανόηση των δυνατοτήτων αυτής της νέας θεραπείας για τη βελτίωση της ζωής των ατόμων που ζουν με SMA.»

Οι κλινικές δοκιμές

Η έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής βασίζεται στα αποτελέσματα των ολοκληρωμένων κλινικών δοκιμών Φάσης 3 STR1VE-US και Φάσης 1 START, οι οποίες αξιολόγησαν την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια μιας εφάπαξ ενδοφλέβιας έγχυσης onasemnogene abeparvovec-xioi σε συμπτωματικούς ασθενείς με SΜΑ Τύπου 1 ηλικίας <6 μηνών κατά τη χορήγηση, οι οποίοι είχαν ένα ή δύο αντίγραφα του εφεδρικού γονιδίου SMN2 ή δύο αντίγραφα του εφεδρικού γονιδίου SMN2, αντίστοιχα. Η πρώτη μελέτη έδειξε παρατεταμένη επιβίωση χωρίς συμβάντα, ταχεία βελτίωση της κινητικής λειτουργίας, συχνά εντός ενός μηνός από τη χορήγηση της δόσης, και επίτευξη οροσήμων σε βάθος χρόνου, συμπεριλαμβανομένης της ικανότητας των ασθενών να κάθονται χωρίς στήριξη, να μπουσουλούν και να περπατούν ανεξάρτητα – επίπεδα ανάπτυξης που δεν επιτεύχθηκαν ποτέ σε ασθενείς της νόσου Τύπου 1 που δεν είχαν λάβει θεραπεία.

Πρόσθετα υποστηρικτικά δεδομένα περιλάμβαναν ενδιάμεσα αποτελέσματα από τη συνεχιζόμενη δοκιμή SPR1NT, σύμφωνα με τα οποία η χορήγηση μιας εφάπαξ ενδοφλέβιας έγχυσης της onasemnogene abeparvovec-xioi σε προ-συμπτωματικούς ασθενείς (ηλικίας <6 εβδομάδων κατά τη χορήγηση) που  γενετικά ορίζονται από τη δι-αλληλική διαγραφή του SMN1 με 2 ή 3 αντίγραφα του SMN2. Αυτά τα δεδομένα αποδεικνύουν ταχεία επίτευξη οροσήμων ανάλογα με την εκάστοτε ηλικία, ενισχύοντας την κρίσιμη σημασία της πρώιμης παρέμβασης σε ασθενείς με SMA.

Οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες που παρατηρήθηκαν μετά τη θεραπεία ήταν τα αυξημένα ηπατικά ένζυμα και ο έμετος. Μπορεί να εμφανιστεί οξεία, σοβαρή ηπατική βλάβη και αύξηση στις αμινοτρανσφεράσες. Ασθενείς με προϋπάρχουσα ηπατική ανεπάρκεια μπορεί να έχουν υψηλότερο κίνδυνο.

Υπάρχει περιορισμένη εμπειρία για ασθενείς ηλικίας 2 ετών και άνω ή με σωματικό βάρος άνω των 13,5 κιλών. Η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα της onasemnogene abeparvovec-xioi σε αυτούς τους ασθενείς δεν έχει τεκμηριωθεί.