Εύχαρις Παναγοπούλου (αν. καθηγήτρια ΑΠΘ): Ένας βιασμός δεν είναι σαπουνόπερα

Η υπόθεση της καταγγελίας για βιασμό στη Θεσσαλονίκη «θρέφει» τα media και το κοινό με πλούσιο υλικό, διανθισμένο με πολλές λεπτομέρειες «κλειδαρότρυπας». Η Ψυχολόγος Υγείας, αναπληρώτρια Καθηγήτρια στην Ιατρική Σχολή του ΑΠΘ Εύχαρις Παναγοπούλου υπογραμμίζει, πάντως, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο mononews, ότι ένας βιασμός δεν είναι σαπουνόπερα.

«Η συγκεκριμένη ιστορία είναι σαν μια καλή σαπουνόπερα. Για αυτό μας τραβάει το ενδιαφέρον και θέλουμε να μαθαίνουμε λεπτομέρειες για την υπόθεση. Είναι όπως όταν μαθαίνουμε ότι έγινε ένα τροχαίο ατύχημα και θέλουμε να πάμε να δούμε το σημείο που συνέβη και τα τρακαρισμένα αυτοκίνητα… Όμως έτσι είναι υπαρκτός ο κίνδυνος να χάσει το εκάστοτε γεγονός την πραγματική του σημασία.

Η ουσία είναι ότι μια κοπέλα κατήγγειλε ομαδικό βιασμό και ότι ενδεχόμενα υπάρχει από πίσω ένα κύκλωμα. Όλα τα υπόλοιπα είναι το φαίνεσθαι», μας λέει η κα Παναγοπούλου.

Περιστατικά όπως αυτά επηρεάζουν πολύ την κοινή γνώμη, που συνήθως έχει τρεις χαρακτηριστικές ψυχολογικές αντιδράσεις. Την απόδραση, την ταύτιση και την προβολή.

Ο βιασμός δεν είναι σαπουνόπερα

Η αναπληρώτρια καθηγήτρια στην Ιατρική Σχολή του ΑΠΘ διασαφηνίζει ότι σε περιπτώσεις όπως η συγκεκριμένη, που αφορά στην καταγγελία της 24χρονης Γεωργίας Μπίκα για βιασμό, δεν θα πρέπει να μας ενδιαφέρει αν η καταγγελία αποδειχθεί αληθής ή όχι και εξηγεί τις τρεις ψυχολογικές αντιδράσεις της κοινωνίας απέναντι σε τέτοια συμβάντα.

Όπως λέει, η απόδραση είναι μία συνήθης αντίδραση. Ασχολούμαστε με θέματα όπως αυτό, γιατί έτσι ξεφεύγουμε από τα δικά μας φλέγοντα θέματα, από τις ανησυχίες και από τα προβλήματά μας.

«Όσο, δε, πιο λαμπερό είναι το σκάνδαλο, τόσο πιο πολύ ξεφεύγουμε. Στην ιστορία, που μας απασχολεί εν προκειμένω, οι πρωταγωνιστές είναι όμορφοι και το συμβάν έγινε μετά από ένα πάρτι σε πεντάστερο ξενοδοχείο.

Όλο αυτό «μας αρέσει», μας εξυπηρετεί πολύ, είναι σαν να παρακολουθούμε ένα ριάλιτι ή μια τηλεοπτική σειρά σε επεισόδια. Όλο αυτό ενισχύεται από την εικόνα».

Επιπλέον πολλές φορές ο κόσμος ταυτίζεται με αυτά που συμβαίνουν. Στην καταγγελία βιασμού της 24χρονης υπάρχει ο θύτης, το θύμα και μεσάζων. Είναι τρεις διαφορετικοί ρόλοι, μας εξηγεί η κα Εύχαρις Παπαδοπούλου, κι εμείς επιλέγουμε με ποιον θα ταυτιστούμε.

«Εξάλλου η ελληνική κοινωνία συντηρείται από μεσάζοντες. Όλο αυτό, που γίνεται, εξυπηρετεί την ταύτιση».

Έχουμε άποψη, παίρνουμε θέση

Όσο πληθαίνουν οι πληροφορίες, τόσο πιο πολύ ασχολούμαστε με την υπόθεση και παίρνουμε θέση. Εν τω μεταξύ η ταύτιση, εξηγεί η ειδικός, μπορεί να μας οδηγήσει στην απόδοση ευθύνης. Να σκεφθούμε, δηλαδή, ότι φταίει το θύμα. Πάρα πολλές φορές οι πολίτες δεν περιμένουν να δουν την έκβαση μιας υπόθεσης, αλλά βιάζονται και βγάζουν νωρίτερα τη δική τους ετυμηγορία. Αποδίδουν ευθύνες ψυχολογικά και κοινωνικά.

Τέλος, η άλλη συνήθης αντίδραση, είναι η λεγόμενη προβολή. Προβάλλουμε, δηλαδή, στους πρωταγωνιστές της ιστορίας δικά μας συναισθήματα και πεποιθήσεις και τις δικές μας ανασφάλειες.

Ενίοτε νιώθουμε και αδικία και αναρωτιόμαστε: «Τι θα γινόταν εάν ήμουν εγώ στη θέση του θύτη; Αν ισχύουν αυτά που λέγονται, ότι πρόκειται για γόνους πλούσιων οικογενειών, μήπως αυτοί «βγουν λάδι», ενώ αν ήμουν εγώ, θα πήγαινα φυλακή;».

Η κα Εύχαρις Παπαδοπούλου, πάντως, είναι σαφής: «Δεν θα έπρεπε να έχει σημασία ποιος είναι ο θύτης ή το θύμα ή πώς είναι. Όλα αυτά υποβαθμίζουν ξεκάθαρα το μέγεθος της πράξης».

Διαβάστε επίσης: